Rzepa czarna warzywo - właściwości, witaminy i wartości odżywcze rzepy czarnej

Rzepa czarna nie jest warzywem, które cieszy się w Polsce popularnością. Dużo częściej spożywa się rzepę czarną u naszych wschodnich sąsiadów. Zdecydowanie chętniej korzystamy z naturalnych kosmetyków z wyciągiem z tej rośliny przeznaczonych do pielęgnacji cery i włosów niż umieszczamy ją na talerzu. Okazuje się jednak, że rzepa czarna może być również ciekawym pomysłem na odświeżenie naszego jesienno-zimowego jadłospisu.



czarna rzepa dreamstimeCzarna rzepa, fot. dreamstime
  1. Jak uprawiać rzepę czarną?
  2. Czy piramidy powstały dzięki rzepie czarnej?
  3. Rzepa czarna - witaminy i wartości odżywcze
  4. Rzepa czarna to skuteczny sposób na zajady
  5. Sok z rzepy czarnej na piękne i zdrowe włosy
  6. Rzepa czarna na bezpieczna wątrobę
  7. Rzepa czarna jako wsparcie kuracji antyrakowej
  8. Rzepa czarna, czyli morfologia pod kontrolą
  9. Kuchenne perspektywy rzepy czarnej
Rzepa czarna to potoczna nazwa rzodkiewki czarnej (Raphanus sativus var. Niger) – jednorocznej rośliny należącej do rodziny kapustowatych (Brassicaceae) i grupy warzyw rzepowatych. Zazwyczaj osiąga wysokość 70 cm. Wytwarza rozetę liści, a jej drobne, zebrane w grona kwiaty mają barwę liliową. Owoc to łuszczyna. Jadalną część tej rośliny stanowi korzeń – pokryta czarną skórką bulwa, w której kryje się biały miąższ o charakterystycznym ostrym smaku.

Jak uprawiać rzepę czarną?

Rzepa czarna ma niemal identyczne wymagania glebowe jak rzodkiewka.  Najlepiej rozwija się na stanowiskach słonecznych o żyznym i przepuszczalnym podłożu. Ze względu na krótki okres wegetacyjny, warzywo to może być hodowane jako przedplon i jako poplon. Aby roślina rosła prawidłowo, należy pamiętać o jej regularnym podlewaniu i odchwaszczaniu.

Czy piramidy powstały dzięki rzepie czarnej?

Historia czarnej wersji rzepy liczy sobie aż 5000 lat! Wywodzi się ona od rzodkwi dzikiej, którą po dziś dzień możemy znaleźć w Europie, Azji i w północnej części Afryki. Prawdopodobnie roślina ta była składnikiem diety budowniczych pracujących przy powstawaniu egipskich piramid. W Polsce pojawiła się już za piastowskich czasów i szybko zyskała uznanie. Zdetronizował ją dopiero ziemniak w wieku XIX. Jednakże na Podlasiu, Białorusi i zachodniej Ukrainie warzywo to jest do dzisiaj jednym z podstawowych elementów jadłospisu lokalnej ludności.

Rzepa czarna - witaminy i wartości odżywcze

Rzepa czarna jest niskokaloryczna – 100 gramów to tylko 26 kcal. Do tego zawiera w sobie cenne substancje, takie, jak bogate w związki siarki glikozydy gorczyczne, fitoncydy (o działaniu antybiotykowym), odkażająca rafanina i rafanol. Co więcej, bulwa tej rośliny jest źródłem naturalnych cukrów, enzymów i witamin - witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3) i witamina C, a także soli mineralnych - cynk, fosfor, fluor, magnez, mangan, potas, siarka, wapń i żelazo.

Właściwości rzepy czarnej są od dawna wykorzystywane w medycynie ludowej przy kaszlu, chorobach górnych dróg oddechowych, kamicy moczowej i anemii, a jej sok stosuje się w formie wcierek na porost włosów, a także przy nerwobólach i zapaleniu korzonków.
Raphanus sativus subsp. niger var. niger. By goldlocki (of my own work) [GFDL or CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons

Rzepa czarna to skuteczny sposób na zajady

Częstym problemem skórnym, pojawiającym się zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, jest nawracające zapalenie kącików ust (tzw. zajady). Zwykle odpowiada za nie zakażenie o podłożu bakteryjnym,  grzybiczym albo nieodpowiednia dieta. Włączenie do jadłospisu czarnej rzepy dostarcza naszemu organizmowi witamin z grupy B, a także substancji o działaniu antybakteryjnym, które pomagają zwalczyć czynniki odpowiedzialne za to uciążliwe schorzenie. Co więcej, zawarte w tym warzywie witaminy i sole mineralne wzmacniają nasz system odpornościowy, dzięki czemu infekcja przestaje się cyklicznie pojawiać. Co więcej, roślina ta zapobiega również przedwczesnemu starzeniu się skóry, dzięki zawartości witaminy C, która neutralizuje wolne rodniki w organizmie. Badania wykazały również, że sok z rzepy czarnej pozwala pozbyć się takich problemów skórnych jak zaskórniki, trądzik i przebarwienia. Maseczki z jego zawartością są zatem dobrym sposobem na pielęgnację cery wrażliwej i problemowej.

Sok z rzepy czarnej na piękne i zdrowe włosy

Jednym z naturalnych sposobów na zahamowanie wypadania włosów jest codzienne wypijanie szklanki soku z rzepy czarnej. Zawarte w roślinie składniki stymulują bowiem cebulki włosowe do wzrostu i pobudzają krążenie krwi w skórze głowy. W przypadku szybko przetłuszczających się włosów, maski kosmetyczne i wcierki z dodatkiem wyciągu z tej rośliny unormują pracę gruczołów łojowych, a fryzura zachowa świeżość na dłużej.

Rzepa czarna na bezpieczna wątrobę

Rzepa czarna jest znana ze swojego dobroczynnego wpływu na funkcjonowanie wątroby. Dzięki właściwościom detoksykacyjnym, zawartości witaminy B1, wapnia i magnezu, roślina ułatwia regenerację tego organu i zwiększa wydzielanie żółci. Z tego względu, wyciąg z korzenia rzepy czarnej wchodzi w skład wielu suplementów diety wspomagających czynności wątroby, a także preparatów stosowanych przy odchudzaniu.

Rzepa czarna jako wsparcie kuracji antyrakowej

Rzepa czarna jest źródłem antocyjanów i sulforafanu, dzięki czemu, jak udowodniono, jest pomocna w zwalczaniu raka piersi, prostaty, jelita grubego, jajników, żołądka i nerek.

Rzepa czarna, czyli morfologia pod kontrolą

Rzepa czarna wykazuje korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Dzięki blokowaniu uszkodzeń krwinek czerwonych i zwiększeniu dopływu tlenu do krwi może stanowić uzupełnienie leczenia żółtaczki. Co więcej, wysoka zawartość potasu w tej roślinie pomaga utrzymać w ryzach poziom ciśnienia krwi.
Czarna rzepa ma dobroczynny wpływ na funkcjonowanie wątroby. Fot. pixabay.com

Kuchenne perspektywy rzepy czarnej

Rzepa czarna, która, podobnie jak czosnek czy imbir, ma ostry, pikantny smak, jest wykorzystywana w kuchni jako składnik sałatek i surówek z dodatkiem słodkich owoców, takich, jak np. jabłka czy rodzynki. Można ją również piec, gotować, faszerować, a nawet robić z niej puree. Wydzielający się podczas przygotowywania posiłku sok z tego warzywa najlepiej zachować do celów leczniczych.
Jedną z ciekawszych propozycji podania tego warzywa jest zaproponowany przez autorkę bloga Gdy w Brzuchu Burczy przepis na biały krem z rzepy czarnej.

Składniki (porcja dla 2 osób):

Przygotowanie
Warzywa myjemy, obieramy i kroimy w kostkę. W garnku rozgrzewamy olej, wsypujemy cebulę i pora i dodajemy trochę soli. Następnie wrzucamy pokrojoną w kostkę rzepę czarną, pietruszkę i ziemniaki, po czym całość dusimy pod przykryciem ok. 5 – 7 minut. Po uduszeniu składników wlewamy wodę lub bulion warzywny na wysokość ok. 1 cm ponad poziom warzyw. Całość gotujemy do momentu aż warzywa będą miękkie. Po ugotowaniu, zupę należy zmiksować w blenderze na  gładki krem, a następnie doprawić solą i białym pieprzem. Danie można serwować z prażonym pokruszonym chlebem i siemieniem lnianym.
Smacznego!
Ekologia.pl (Alicja Chrząszcz)

Bibliografia

  1. Useful Tropical Plants; “Raphanus sativus Niger”; data dostępu: 2019-05-31
  2. Ibrahim Guillermo Castro-Torres i in.; “Raphanus sativus L. var niger as a source of Phytochemicals for the Prevention of Cholesterol Gallstones”; data dostępu: 2019-05-31
  3. Michael Jessimy; “11 Impressive Benefits of Black Radish”; data dostępu: 2019-05-31
  4. Heal With Food; “Black Spanish Radish: Health Benefits of its Roots, Leaves and Juice”; data dostępu: 2019-05-31
  5. Mala Srivastava; “What Are the Benefits of Spanish Black Radish?”; data dostępu: 2019-05-31
Ocena (3.9) Oceń: