Olejek sosnowy – właściwości i działanie. Jak stosować olejek sosnowy?

Olejkiem sosnowym zachwycali się już starożytni Grecy – źródła historyczne podają, że sam Hipokrates zalecał go swoim pacjentom. Egipcjanie z kolei dodawali szyszki z sosny do potraw, aby zapobiegać infekcjom pokarmowym i szybkiemu psuciu się żywności, mimo że nie mieli oczywiście pojęcia o istnieniu mikrobów. Ale olejek sosnowy faktycznie ma działanie odkażające w stosunku do bakterii, grzybów i pleśni, przy czym jest to zaledwie jedna z jego licznych zalet!



Olejek sosnowy, fot. shutterstockOlejek sosnowy, fot. shutterstock
  1. Magia sosnowych igieł
  2. Charakterystyka olejku sosnowego
  3. Przeciwbólowe i przeciwzapalne działanie olejku sosnowego
  4. Inne właściwości zdrowotne olejku sosnowego
  5. Środki ostrożności przy stosowaniu olejku sosnowego
  6. Olejek sosnowy w domu
Naturalny olejek sosnowy wyrabia się poprzez destylację parową igieł, a czasem także szyszek i gałązek, pochodzących z jednego z kilku gatunków sosen: karłowej kosorzewiny (Pinus mugo), sosny długoigielnej (Pinus palustris) oraz sosny norweskiej (Pinus sylvestris). Ta ostatnia, szlachetna i długowieczna, jest najczęściej wykorzystywana do celów aromaterapeutycznych, podczas gdy z innych gatunków produkuje się olejki o nieco innym zastosowaniu, wykorzystywane np. do produkcji środków czyszczących czy lubrykantów do różnego rodzaju mechanizmów. Z uwagi na niezwykle szerokie spektrum zastosowania, od 1995 r. wyrabia się również syntetyczne olejki sosnowe, które obecnie zdominowały rynek.

Magia sosnowych igieł

O niezwykłych właściwościach sosny wiedzieli już północnoamerykańscy Indianie oraz pierwotne ludy europejskie, które z igieł i gałązek wyrabiały specyfiki na kaszel i bóle stawów. Sosnowymi odwarami leczono powszechnie także przeziębienia, gorączki i reumatyzm, a samo drzewo palono w rytualnych ceremoniach oczyszczających oraz jako broń przed insektami.

Po opracowaniu metod destylacji naturalnych surowców zdrowotnych, olejek sosnowy stał się panaceum na dziesiątki codziennych dolegliwości i problemów. Początkowo wyrabiano go lokalnie, w małych destylarniach, ale dziś górę wziął globalny przemysł, a potentatami w produkcji olejku sosnowego są kraje nadbałtyckie, Austria, Węgry i państwa dawnej Jugosławii. Same igły zbiera się w ciągu całego roku, a przed destylacją tnie na malutkie kawałki. Z danej transzy igieł otrzymuje się olejek w ilości sięgającej zaledwie ok. 0,3% pierwotnej wagi surowca!

Charakterystyka olejku sosnowego

Ceniony za swój świeży, drzewny zapach, olejek sosnowy bywa określany jako połączenie woni lasu z aromatem octu winnego. Lekka kwaśna nuta zdominowana jest jednak przede wszystkim silną wonią charakterystyczną dla drzew iglastych – suchą, orzeźwiającą, ale nie chłodzącą. Sam olejek ma dość wodnistą konsystencję oraz blado żółtą barwę i łatwo miesza się z alkoholem.

Za aromat i zdrowotne właściwości olejku odpowiada przede wszystkim alfa-terpineol oraz pokrewne mu terpenowe alkohole i estry. Skład chemiczny poszczególnych produktów różni się przy tym dość znacznie, w zależności od odmiany sosny i części rośliny, które wykorzystano do produkcji.

Przeciwbólowe i przeciwzapalne działanie olejku sosnowego

Olejek sosnowy w naturalnej medycynie i aromaterapii jest przede wszystkim cennym środkiem przeciwbólowym. Pogłębione studia sugerują, że ów efekt jest wynikiem stymulującego wpływu, jaki substancje czynne w olejku wywierają na krążenie krwi. Lepszy przepływ krwi oznacza zaś szybsze wypłukiwanie toksyn z układu i lepszą regenerację tkanki.

W efekcie olejek sosnowy polecany jest na boleści związane z poparzeniami, kontuzjami, przeciążeniami mięśni, zapaleniami stawów, a także migrenami. Wykorzystanie olejku sosnowego do leczenia przewlekłych bólów głowy ma jednak głębszy sens niż tylko nerwową stymulację. Oczyszczając powietrze z trujących związków i pomagając obniżyć poziom stresu, olejek sosnowy nie tylko leczy, ale wręcz likwiduje przyczyny dolegliwości! Aby ulżyć bólom poleca się kilka kropli olejku rozprowadzonego w oleju bazowym (np. kokosowym) wetrzeć w skronie, plecy, opuchniętych staw czy oparzoną skórę. Na ogólne stany bólowe pomagają również kąpiele z dodatkiem 15-20 kropli olejku sosnowego. Niektórym ulgę przy migrenie przynosi też wdychanie leśnego aromatu bezpośrednio z butelki.

Przeciwbólowe działanie alfa-terpineolu i jego pochodnych skorelowane jest również z silnym efektem przeciwzapalnym. Zdaniem naukowców olejek sosnowy może być pod tym względem poważną konkurencją dla kwasu salicylowego czy ibuprofenu. Wmasowywany w skórę likwiduje on obrzęki i pomaga stłumić procesy zapalne, wykazując potencjał w leczeniu artretyzmu, a nawet niektórych rodzajów nowotworów!

Inne właściwości zdrowotne olejku sosnowego

O olejku sosnowym można by napisać książkę – gdyż spektrum jego działania jest tak szerokie, a naukowcy wciąż odkrywają nowe potencjalne zastosowania. Ostatnimi laty szczególnie podkreśla się silne antyoksydacyjne działanie i niektórzy zalecają nawet doustne przyjmowanie olejku sosnowego w ilości 1-2 kropli dziennie rozcieńczonych w szklance herbaty.

Poza tym olejek sosnowy w warunkach laboratoryjnych wykazuje silne działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwwirusowe, zwalczając m.in. takie patogeny jak drożdżaki Candida albicans, pałeczki okrężnicStreptococcus pyogenesy E. coli, bakterie gram-ujemne powodujące infekcje jelitowe i salmonellę, wirusy herpes oraz influenza A, a nawet paciorkowca, odpowiedzialnego za anginę i sepsę oraz gronkowca złocistego.

W aromaterapii olejek sosnowy polecany jest również jago stymulator psychologiczny. Obserwacje wskazują, że rozpylany w domu lub używany do inhalacji potrafi poprawić koncentrację, wspomóc proces zapamiętywania, a także uspokoić skołatane nerwy i łagodzić stany depresyjne.

W rozcieńczeniu w oleju bazowym olejek sosnowy polecany jest również na stany zapalne skórne, zwłaszcza trądzik, łuszczycę, egzemę, a nawet grzybicę skóry czy brodawki. Redukuje on zaczerwieniania i wypryski i przyspiesza gojenie, a wcierany w skórę głowy pomaga także pozbyć się łupieżu.

Wreszcie, olejek sosnowy ma również działanie wykrztuśne i rozpuszczające flegmę, będąc naturalnym wspomaganiem przy infekcjach górnych dróg oddechowych przebiegających z katarem i kaszlem. W połączeniu z olejkiem eukaliptusowym pozwala doskonale odetkać niedrożny nos, co warto wykorzystać w czasie choroby, ustawiając przy łóżku miseczkę z wodą i mieszanką obu olejków.

Środki ostrożności przy stosowaniu olejku sosnowego

Jak większość olejków o intensywnym zapachu i silnych właściwościach dezynfekujących, olejek sosnowy może powodować podrażnienia skóry, zwłaszcza u osób uczulonych. Dlatego przed aplikacją należy wykonać skórny test, umieszczając kroplę rozcieńczonego olejku na delikatnej skórze wewnętrznej strony nadgarstka. Olejek sosnowy nie jest toksyczny dla ludzi, ale stosowany na skórę lub wewnętrznie w zbyt dużych dawkach może powodować zaburzenia oddychania oraz załamanie systemu nerwowego.
Cyprys – olejek sosnowy doskonale kombinuje się z olejkiem cyprysowym oraz cedrowym; źródło: pixabay.com

Olejek sosnowy w domu

Wspomniane wcześniej właściwości olejku sosnowego w zwalczaniu bakterii, grzybów i wirusów okazują się błogosławieństwem także w dbaniu o dom. Przede wszystkim poleca się go do oczyszczania powietrza w domu, gdzie z powodu strukturalnego zamknięcia zawsze gromadzą się niewidoczne dla oka drobnoustroje lotne, mogące powodować alergie, bóle głowy, osłabienie odporności, a nawet objawy podobne grypie. Rozpylanie olejku sosnowego – czy to przy pomocy sprayu czy kominka aromaterapeutycznego -  pozwala regularnie odkażać powietrze, pozbywając się przy okazji nieprzyjemnych zapachów.

Niektórzy polecają też umieszczać tampony z waty nasączone olejkiem sosnowym w domowych zakamarkach. Oprócz dezynfekującego działania mają one również pozytywny wpływ na samopoczucie i intelektualne możliwości domowników.

Co ciekawe, olejek sosnowy słynie również jako środek czyszczący. Do mycia podłogi wystarczy wlać 20 kropli olejku do wiadra ciepłej wody, aby zlikwidować mikroby żyjące na kafelkach czy powierzchni linoleum, zabijając też ewentualne brzydkie wonie. Na podobnej zasadzie olejek sosnowy można wykorzystywać do mycia blatów kuchennych, armatury łazienkowej czy sprzętów domowych. Z dodatkiem sody oczyszczonej olejek sosnowy doskonale radzi sobie również z brudnymi garnkami, zaś w połączeniu z octem winnym jest naturalnym środkiem do mycia szyb i luster.
Jak widać, jedna mała buteleczka olejku sosnowego może zastępować domową apteczkę i szafkę z chemią do czyszczenia. Szkoda nie wykorzystać tego potencjału, zwłaszcza, że wiąże się on z niskimi kosztami, brakiem efektów ubocznych dla zdrowia i pięknym zapachem. Olejek sosnowy doskonale komponuje się przy tym z olejkiem cyprysowym, świerkowym i cedrowym, pozwalając tworzyć kojące dla nosa i umysłu aromaty lasu!
Ekologia.pl (Agata Pavlinec)

Bibliografia

  1. “https://www.naturallivingideas.com/pine-essential-oil/”; data dostępu:
  2. “https://www.quinessence.com/blog/pine-needle-essential-oil”; data dostępu:
  3. “https://draxe.com/pine-oil/”; data dostępu:
  4. “https://www.britannica.com/topic/pine-oil”; data dostępu:
  5. “https://essentialoils.co.za/essential-oils/pine.htm”; data dostępu:
Ocena (3.5) Oceń: