Województwo warmińsko-mazurskie

Województwo warmińsko-mazurskie leży w północno-wschodniej części Polski. Powstało w 1999 roku w wyniku reformy administracyjnej i objęło tereny województw: olsztyńskiego oraz części województw elbląskiego, suwalskiego, toruńskiego, ciechanowskiego i ostrołęckiego. Jest czwartym co do wielkości regionem Polski − zajmuje powierzchnię ponad 24 tys. km2. Województwo zamieszkuje ponad 1,4 mln osób, a gęstość zaludnienia jest najniższa w Polsce i wynosi 59 os/km2. Województwo charakteryzuje się jednym z najwyższych w kraju wskaźnikiem przyrostu naturalnego: 1,6 (Polska: – 0,2), ale też najwyższą stopą bezrobocia (19 proc. – stan na czerwiec 2014 r.).

Województwo warmińsko-mazurskie graniczy z Rosją (przez Obwód Kaliningradzki) oraz województwami: kujawsko-pomorskim, mazowieckim, podlaskim oraz pomorskim. W jednym punkcie graniczy z Litwą i jest to tzw. trójstyk Polski, Rosji i Litwy.

Województwo historycznie obejmuje Warmię, Mazury, Prusy Górne, ziemię lubawską, południową część Natangii i Barcji, część Powiśla, Żuław Wiślanych i Suwalszczyzny. Granica południowa i wschodnia województwa praktycznie pokrywa się z granicami dawnych Prus. Teren warmińsko-mazurskiego ma charakter wybitnie nizinny. Najwyższym punktem jest wierzchołek Dylewskiej Góry – 312 m n.p.m. a najniższym brzeg Zalewu Wiślanego – 0 m n.p.m.

Województwo warmińsko-mazurskie podzielone jest na 21 powiatów: 2 grodzkie (Elbląg i Olsztyn) i 19 ziemskich. W skład powiatów wchodzi 116 gmin: 16 miejskich, 33 miejsko-wiejskich i 67 wiejskich. Siedzibą wojewody i władz samorządu województwa jest Olsztyn.

Ze względu na rolniczy charakter regionu, w woj. dominuje przemysł związany z przetwórstwem rolno-spożywczym. Poza tym na terenie warmińsko-mazurskiego rozwija się także przemysł meblarski, gumowy, elektromaszynowy, chemiczny, drzewny, odzieżowy. Sieć dróg województwa zapewnia dobrą komunikację wewnętrzną. Jedyny w województwie port morski znajduje się w Elblągu nad Zalewem Wiślanym. W Szymanach koło Szczytna funkcjonuje międzynarodowy Port Lotniczy „Mazury”, obsługujący głównie mały ruch lotniczy i przewozy czarterowe.

Warmia i Mazury to region o wybitnych walorach turystycznych i rekreacyjnych. Województwo warmińsko-mazurskie nazywane jest „Krainą Tysiąca Jezior”. Na jego obszarze znajduje się 3000 jezior, w tym 2000 przekraczających powierzchnię 1 ha. Największe jeziora to: Śniardwy (109,7 km2) oraz Mamry (102,3 km2). Najdłuższym jeziorem jest Jeziorak liczący 27 km długości. Najgłębszymi jeziorami są: Hańcza (108,5), Wigry (73 m) oraz Wuksniki (68 m). Cześć jezior jest połączona rzekami lub kanałami. Najbardziej znanym jest Kanał Elbląski z systemem unikatowych pochylni. Lasy pokrywają blisko 30 proc. powierzchni województwa. Największym kompleksem jest Puszcza Piska (prawie 1000 km2).

Województwo warmińsko-mazurskie, jako jedno z najmniej zanieczyszczonych regionów kraju, objęte jest programem Zielonych Płuc Polski. Ponad 46 proc. powierzchni województwa zajmują obszary chronione. W regionie znajduje się 8 parków krajobrazowych, 110 rezerwatów przyrody, 71 obszarów chronionego krajobrazu oraz liczne pomniki przyrody.