IISE: 10 najciekawszych gatunków roku 2013

Cercopithecus lomamiensis, fot. Maurice EmetshuCercopithecus lomamiensis, fot. Maurice Emetshu

Małpa z ludzką twarzą, świecący w ciemnościach karaluch czy lilipuci fiołek – to tylko niektóre z ciekawszych gatunków odkrytych przez badaczy w poprzednim roku. Międzynarodowy Instytut Nowych Gatunków ze Stanowego Uniwersytetu w Arizonie ogłosił najnowszą listę „10 najlepszych gatunków roku 2013”.



Naukowcy szacują, iż na świecie żyje 10-12 milionów nieznanych nam gatunków, które czekają na odkrycie i opisanie. Znaczna ich część to przedstawiciele królestwa zwierząt. Tylko co roku odkrywa się średnio 18 tys. gatunków.

Lilipuci fiołek (Viola lilliputana)

Viola lilliputana jest jednym z najmniejszych fiołków i najdrobniejszą dwuliścienną rośliną lądową na świecie. Występuje jedynie w wysokich Andach w Peru. Pierwsze okazy odkryto w 1960 roku, ale do 2012 roku gatunek nie został opisany. Cała roślina ma zaledwie 1 centymetr wysokości, dlatego została nazwana na cześć mieszkańców krainy Liliputów z powieści Jonathana Swifta Podróże Guliwera (1726).
Viola lilliputana, fot. Hugh H. Iltis (środowisko), Harvey Ballard (roślina) (www.top10species.org)


Mięsożerna harfa (Chondrocladia lyra)

Ten nowy gatunek drapieżnej gąbki nazwany Chondrocladia lyra (ze względu na podobieństwo do harfy) został dostrzeżony u wybrzeży Kalifornii na głębokości około 3300 metrów. Zwykle gąbki wchłaniają szczątki organiczne, spełniając rolę biofiltrów, jednak ten drapieżnik za pomocą haczyków na pionowych odnogach łapie małe skorupiaki, transportuje na „gałęzie", gdzie są trawione i pochłaniane.
Chondrocladia lyra, fot.©2013 MBARI (www.top10species.org)

Lesula – małpa z ludzką twarzą (Cercopithecus lomamiensis)

Małpa (Cercopithecus lomamiensis) żyje w Lomami w centralnym Kongo. Lesula została odkryta zupełnie przypadkowo w niewielkim miasteczku Opala, gdzie robiła za zwierzątko domowe córki dyrektora lokalnej szkoły. Lesula z wyglądu przypomina koczkodana sowiogłowego (Cercopithecus hamlyni) ma jednak większe oczy, różową twarz, złociste futro, oraz błękitny zadek i przyrodzenie. Przyglądając się lesuli można odnieść wrażenie, że patrzy się na twarz człowieka. Lesula ludzkie rysy zawdzięcza migdałowym oczom i wyjątkowo gładkiej buzi.
Cercopithecus lomamiensis, fot. K•Honda (www.top10species.org)

Wąż – protest (Sibon noalamina)

Ten gatunek węża został odkryty przez naukowców z Senckenberg Research Institute w zachodniej Panamie. Nazwa tego pięknego gada „no a la mina!” w wolnym tłumaczeniu znaczy „nie dla kopalni!”. Nazwano go tak w proteście przed przeciwko postępującym zniszczeniom w panamskim środowisku naturalnym związanym z górnictwem i wylesieniem.

Jak wszyscy reprezentanci rodzaju Sibon noalamina żywi się ślimakami. W samoobronie wąż nie gryzie. Aby nie paść łupem drapieżców, wąż wykorzystuje zjawisko mimikry: ubarwieniem upodabnia się do groźnych, jadowitych węży koralowych.
Sibon noalamina, fot.© Sebastian Lotzkat (www.top10species.org)

Koneser paleontologicznej sztuki (Ochroconis lascauxensis)

Ten grzyb upodobał sobie francuską Grotę Lascaux, w której znajdują się słynne prehistoryczne malowidła sprzed 17 tysięcy lat.
źródło:Lascaux Cave, France. Source: Prof. Saxx. http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lascaux_painting.jpg

Najmniejsza żaba na świecie (Paedophryne amanuensis)

Miniaturowa żaba (Paedophryne amauensis) należy do najmniejszych kręgowców na świecie. Tego niesamowitego odkrycia dokonał zespół amerykańskich naukowców pod kierownictwem herpetologa Chrisa Austina z Louisiana State University. Miniaturowe żabki żyją w ściółce i wśród mchu. Zdaniem naukowców miniaturyzacja w przyrodzie bywa sposobem pozwalającym spenetrować nowe środowisko, niedostępne dla gatunków pokrewnych, ale większych.
Paedophryne amanuensis, fot.Christopher C. Austin (www.top10species.org)

Zagrożona roślina (Eugenia petrikensis)

Ta kwitnąca roślina rośnie w Południowej Ameryce, Nowej Kaledonii i na Madagaskarze. Eugenia petrikensis jest w stanie osiągnąć 2 metry wysokości. Niestety ten piękny krzew o błyszczących zielono-szmaragdowych liściach i amarantowych kwiatach jest zagrożony wyginięciem.
Eugenia petrikensis, fot.David Rabehevitra (www.top10species.org)

Świecący karaluch (Lucihormetica Lucka)

Oto kolejny cud natury. Bowiem Lucihormetica Lucka świeci w ciemności. Wynika to z tego, że ciało karaczana zasiedlają bakterie, które produkują świecące białko, przez co swym wyglądem imituje gatunek toksycznego chrabąszcza zasiedlającego te same tereny. Dzięki temu Lucihormetica Lucka odstrasza potencjalnych wrogów. Nazwę Luckae zawdzięcza podobieństwu do postaci  Jawów z Gwiezdnych Wojen.
Lucihormetica luckae, fot.Peter Vrsansky (www.top10species.org)
 
Owad z Flickra (Semachrysa jade)

Smukły owad z rodziny złotookowatych (Semachrysa jade) mieszka w malezyjskich lasach w prowincji Selangor. Semachrysa jade  został odkryty zupełnie przypadkowo. Dr Shaun Winterton, entomolog z California Department of Food & Agriculture przeglądając zdjęcia na jednym z portali internetowych przy jednym ze zbliżeń złotooka zorientował się, że owad z tyłu skrzydeł ma czarną kratkę z błękitnymi wypełnieniami. Winterton nigdy nie widział złotooka z takim wzorem na skrzydłach, wysłał więc zdjęcie do znajomego naukowca, który potwierdził, że jest to zupełnie nowy gatunek owada. Zwierzę zostało opisane w 2012 roku na łamach branżowego periodyku ZooKeys.
Semachrysa jade, fot. Guek Hock Ping (www.top10species.org)

Owad, który udaje liść (Juracimbrophlebia ginkgofolia)

Nowy gatunek kopalnego owada Juracimbrophlebia ginkgofolia, został znaleziony zupełnie przypadkiem na liściu drzewa miłorzębu (Capituliformis yimaia), który datowany jest na 165 mln lat. Insekt upodabniał się do zielonych liści, z których zwisał w oczekiwaniu na drobne insekty. „To odkrycie jest ważne, ponieważ jest to rzadki przykład mimikry w świecie owadów wzorowany na roślinach nagonasiennych, a nie na okrytonasiennych” – Powiedział Conrad Labandeira, paleobiolog z Smithsonian’s National Museum of Natural History. „Praktycznie wszystkie dzisiejsze przykłady mimikry wśród owadów wzorowane są na roślinach kwitnących. J. ginkgofolia jednak rósł około 45 milionów lat przed pojawieniem się roślin kwiatowych, więc odkrycie to daje nam lepsze pojęcie o wczesnych relacjach między roślinami iglastymi, a owadami należącymi do rodziny bugarowatych. – dodał. Skamieniałości zarówno owada, jak i drzewa zostały znakomicie zachowane w osadach pochodzących z okresu Jury środkowej.
Juracimbrophlebia ginkgofolia, fot. Ms. Chen Wang (www.top10species.org)
Ekologia.pl, źródło: International Institute for Species Exploration
Ocena (3.4) Oceń: