Pietruszka warzywo - właściwości, witaminy i wartości odżywcze pietruszki

„Jabłko, gruszka czy pietruszka?” Pietruszka wchodzi w skład nie tylko wyliczanki dla dzieci, lecz także słynnej „włoszczyzny”, jako jedno z uniwersalnych warzyw potrzebnych do przygotowania zupy. Od pokoleń pietruszka jest popularna w polskiej kuchni, a także w medycynie ludowej - i bardzo dobrze - ponieważ jej zasługi dla naszego zdrowia są ogromne. Potencjał leczniczy kryje się nie tylko w korzeniu, lecz także w naci. Pietruszka ma wszechstronne właściwości - docenią ją kobiety borykające się z nieregularną miesiączką, osoby cierpiące na niedobór witaminy C, a nawet ludzie narażeni na nowotwór płuc i choroby stawów.



Pietruszki, fot. shutterstockPietruszki, fot. shutterstock
  1. Pietruszka to roślina ze skały
  2. Co kryje się w pietruszce?
  3. Antyrakowa moc pietruszki
  4. Pietruszka - zamiast hormonów dla kobiet
  5. Dieta z pietruszką to silne serce
  6. Zdrowe stawy dzięki pietruszce
  7. Może przyspieszyć detoksykację
  8. Jak odróżnić pietruszkę od pasternaku?
  9. Pietruszka nie tylko w rosole
  10. Pietruszka - zdecydowanie TAK!
Pietruszka zwyczajna (Petroselinum crispum) należy do roślin selerowatych. Warzywo to pochodzi z krajów Europy Południowej, Wysp Kanaryjskich, Maroka, Tunezji i Algierii. Rosnącą dziko pietruszkę można spotkać na Półwyspie Bałkańskim i Apenińskim. Jest obecnie jedną z najpopularniejszych roślin uprawnych. Hoduje się ją nie tylko dla części jadalnych, czyli korzenia i liści, lecz także dla cennego oleju z nasion pietruszki.

Pietruszka to roślina ze skały


Historia pietruszki, sięga czasów starożytnych, na co wskazuje etymologia jej nazwy. Jako pierwsi odkryli ją starożytni mieszkańcy Egiptu, a następnie zaczęli się nią interesować Grecy i Rzymianie, kiedy roślina porastała wapienne skały („petra” oznacza po łacinie skałę). Uważano, że pietruszka w cudowny sposób wzmacnia organizm, wyostrza zmysły i przywraca siły. W Wiekach Średnich warzywo to uprawiano przede wszystkim z powodu jej leczniczych właściwości oraz w celach dekoracyjnych. Z czasem pietruszka, tuż obok takich warzyw „rosołowych”, jak por, marchew i seler, stała się jedną z najpopularniejszych przypraw w kuchni polskiej. W wieku dwudziestym, za sprawą zielarza Ojca Klimuszko, zaczęto jeszcze mocniej dostrzegać lecznicze właściwości surowej pietruszki. Roślina ta ma szerokie zastosowanie w ludowej medycynie. Wywar z jej korzenia stosuje się na zapalenie pęcherza moczowego i nadciśnienie, zaś sok z naci łagodzi m. in. wysypki skórne i gorączkę.

Co kryje się w pietruszce?


Pietruszka słynie przede wszystkim z wysokiej zawartości witaminy C, której największe stężenie występuje w liściach (w 100 gram natki znajduje się jej aż 300 mg). Oprócz tego, warzywo zawiera tłuszcze, białko, węglowodany, błonnik, cukry, witamin - witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9) i witaminy E oraz sole mineralne - cynk, fosfor, magnez, mangan, potas, sód, wapń i żelazo.

Wiele leczniczych właściwości wykazują również olejki wydzielane przez pietruszkę – te, które pochodzą z korzenia zawierają apiol, mirystycynę, flawonoidy oraz związki poliacelenowe, zaś olejek eteryczny z jej nasion wspiera działanie układu pokarmowego. Pietruszka jest, oczywiście, niskokaloryczna (100 gram warzywa to jedynie 36 kalorii), więc można nią wzbogacać wiele rodzajów diet redukcyjnych. Co więcej, roślina ta posiada również czysto kosmetyczne właściwości – działa rozjaśniająco na skórę i odświeża oddech.

Korzeń surowej pietruszki (100 gramów) zawiera:
  • Kalorie: 55
  • Węglowodany: 12 g
  • Błonnik: 4 g
  • Białko: 2 g
  • Tłuszcz: 0,6 g
  • Witamina C: 55% ZDS*
  • Witamina B9 (folian): 45% ZDS
  • Potas: 12% ZDS
  • Magnez: 11% ZDS
  • Cynk: 13% ZDS
  • Fosfor: 10% ZDS
  • Żelazo: 7% ZDS

*ZDS - zalecane dzienne spożycie

Tabela: opracowanie własne

Antyrakowa moc pietruszki


Naukowo udowodniono przeciwrakowe właściwości pietruszki. Badacze z Uniwersytetu w Missouri na podstawie eksperymentu wykazali, że roślina ta wspiera kurację przy nowotworze piersi. Zawarta w natce pietruszki apigenina sprawia, że komórki raka umierają i przestają się namnażać. Co ciekawe, okazało się, że warzywo to chroni również przed rakiem płuc – olejek eteryczny, który odpowiada za charakterystyczny smak i zapach pietruszki potrafi blokować dostęp substancjom kancerogennym.
fot. shutterstock

Pietruszka - zamiast hormonów dla kobiet


Już prababcie wiedziały, że picie naparu z naci i owoców pietruszki jest pomocne przy bólach menstruacyjnych. Pomaga także wywołać okres, gdy ten się spóźnia. Wszystko za sprawą szczególnych właściwości tej rośliny, które wykazują działanie wzmagające krwawienie oraz rozkurczające. Włączenie pietruszki do diety jest dobrą opcją dla kobiet, które mają zaburzenia cyklu i bolesny okres, a nie mogą przyjmować hormonów.

Dieta z pietruszką to silne serce


Kwas foliowy zawarty w pietruszce odgrywa ważną rolę w naszym układzie krążenia. Związek ten bierze udział w procesie przekształcania niebezpiecznych dla zdrowia homocystein w cząsteczki niegroźne.

Wysoki poziom homocystein we krwi może powodować zawał serca albo udar mózgu. Ryzyko jest szczególnie wysokie u osób chorych na cukrzycę i miażdżycę – dlatego dla nich szczególnie ważne jest umieszczenie pietruszki w swojej diecie.

Zdrowe stawy dzięki pietruszce


Zawarta w pietruszce witamina C nie tylko chroni nas przed przeziębieniem, lecz także zapobiega chorobom zwyrodnieniowym stawów. Wyniki badań zaprezentowane w czasopiśmie Annals of the Rheumatic Diseases wykazały, że osoby, które spożywały największe ilości witaminy C, spośród grupy 20.000 badanych, były trzy razy mniej narażone na rozwój zapalenia stawów niż ci, którzy stosowali dietę ubogą w tę witaminę. Korzeń pietruszki też zawiera kilka związków, takich jak mirystycyna, apiol i furanokumaryny, o których wiadomo, że mają działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne. Włączenie korzenia pietruszki do zrównoważonej diety wraz z innymi warzywami bogatymi w składniki odżywcze może zmniejszyć stan zapalny i pomóc w zapobieganiu niektórym przewlekłym stanom, w tym chorobom serca, czy osteoporozie.

Może przyspieszyć detoksykację


Najistotniejszą funkcję w oczyszczaniu organizmu z toksyn pełni wątroba, a glutation odpowiada za jej prawidłową pracę. Jedno z badań wykazało, że sok z korzenia pietruszki znacznie zwiększył ilość glutationu i innych enzymów detoksykujących w tkance wątroby myszy otrzymujących wysoce toksyczne leki (Jovanka Kolarovic, Mira Popovic, Janka Zlinská, Svetlana Trivic, Matilda Vojnovic, 2010). Wynik ten sugeruje, że sok z korzenia pietruszki może chronić przed szkodliwymi związkami. Jednak potrzebne są dalsze badania.

Jak odróżnić pietruszkę od pasternaku?


Pietruszka często jest mylona z pasternakiem. Jednak jest parę cech, które pozwolą odróżnić te warzywa od siebie. Pasternak jest koloru jasnożółtego lub białego i jest nieco grubszy niż korzeń pietruszki; pasternak ma również słodszy, bardziej wyrazisty smak, który nie znika podczas gotowania. Pasternak pachnie lekko selerem, podczas gdy korzeń pietruszki pachnie bardziej zielem pietruszki. Chociaż oba te warzywa korzeniowe można włączyć do zup i sałatek, pasternak jest rzadko spożywany na surowo.
Pietruszka wchodzi w skład włoszczyzny, która jest bazą do przygotowywania bulionu, fot. shutterstock

Pietruszka nie tylko w rosole


Jak wiadomo, pietruszka ma wszechstronne zastosowanie w kuchni polskiej. Jej korzenia używamy do przygotowania sałatek, zup (słynny rosół) i ryb, zaś nać jest świetną przyprawą dodawaną do ziemniaków, sosów czy koktajli. Korzeń pietruszki jest tez składnikiem popularnego masła ziołowego. Redaktorka portalu jadłonomia.com przekonuje, że pietruszka najlepiej smakuje w naturalnej postaci – bez gotowania, dużej ilości sera żółtego i gęstego sosu.

Proponuje podawać pietruszkę w formie pieczonej – z dodatkiem oliwy cytrynowej i kaparów.

Składniki:

Przygotowanie:
Piekarnik rozgrzewamy do temperatury 175 stopni. Pietruszkę dokładnie obieramy i kroimy w plasterki, a następnie przekrawamy je na dodatkowo na pół. Cebule obieramy i siekamy w ćwiartki, po czym przygotowane warzywa wkładamy do naczynia żaroodpornego. W blenderze przygotowujemy krem z oliwy, soku z cytryny i jej skórki oraz kaparów. Całość przyprawiamy solą i pieprzem. Następnie polewamy oliwą warzywa znajdujące się w naczyniu, dokładnie je mieszając, po czym wsuwamy całość do piekarnika i pieczemy przez minimum 60 minut.
Smacznego!

Pietruszka - zdecydowanie TAK!


Korzeń pietruszki zapewnia wiele korzyści zdrowotnych. Jest naładowany składnikami odżywczymi i związkami roślinnymi, które mogą zmniejszać stany zapalne, wzmacniać odporność i wspomagać pracę wątroby. Ma kremowy kolor i łagodny smak, który dobrze komponuje się z wieloma przepisami. Jeśli interesuje Cię to wyjątkowe warzywo korzeniowe, już dziś możesz dodać je do swojej diety.
Ekologia.pl (Alicja Chrząszcz)

Bibliografia

1. C. Agyare, J.A. Apenteng; “Petroselinum crispum: a Review”; Medicinal Spices and Vegetables from Africa, 2017;
2. D.J.Charles; “Parsley”; Handbook of Herbs and Spices, Vol. 2, 2004;
3. Missouri Botanical Garden; “Petroselinum crispum”; data dostępu: 2019-05-31
4. Practical Plants; “Petroselinum Crispum”; data dostępu: 2019-05-31
5. Autumn Enloe; “Parsley: An Impressive Herb With Health Benefits”; data dostępu: 2019-05-31

Moim zdaniem
Lubisz pietruszkę?
Ocena (4.2) Oceń: