Zwierzęta (z łac. animalia, z gr. zoa) - zróżnicowane
organizmy wielokomórkowe, najczęściej tkankowce, zdolne do aktywnego
poruszania się. Są
organizmami cudzożywnymi. Ich
królestwo liczy obecnie
ponad milion
gatunków. Najliczniejszą grupę zwierząt tworzą
bezkręgowce. Oprócz nich do tego samego królestwa wchodzą , do
których zalicza się także
człowieka. W użyciu potocznym, człowiek
stanowi jednak niejako osobną kategorię, a zwierzętami określa się
wszystkie aktywne, poruszające się istotny
żywe, tj. , , ,, itd.
Budowa organizmu zwierzęcego Zwierzęta należą
do
domeny eukariontów (jądrowców), czyli organizmów zbudowanych z
komórek posiadających
jądro komórkowe oraz
chromosomy, co odróżnia je od
prokariontów. Komórki zwierzęce nie posiadają
ścian komórkowych i
zorganizowane są w
tkanki, a te z kolei tworzą
narządy. Grupy narządów o
wyspecjalizowanych funkcjach nazywamy
układami. W ciałach zwierząt
można wyróżnić np.
układ oddechowy,
układ krwionośny,
układ wydalniczy
czy
układ rozrodczy.
Wszystkie zwierzęta odbierają bodźce z zewnątrz
za pomocą
receptorów i reagują na nie określonymi
odruchami. Aktywne
poruszanie się wykształciło u zwierząt na drodze
ewolucji powstanie
narządów
zmysłów, które połączone są z narządami
układu nerwowego.
Ze
względu na brak szczątków kopalnych pierwszych tkankowców, nie można
precyzyjnie ustalić pochodzenia zwierząt. Najstarsze organizmy zaliczane
do tego królestwa, należące do
gąbek, pojawiły się na terenie
Chin i
Półwyspu Arabskiego około 600 mln lat temu, a przynajmniej na to właśnie
wskazują dokonane dotychczas odkrycia.
Cechy charakterystyczne zwierząt:Typy zwierzątKrólestwo
zwierząt dzieli się na dwa podkrólestwa. Do pierwszego z nich należą te
organizmy, które nie posiadają
cech typowych dla tkankowców. Nazywamy
je beztkankowcami lub nibytkankowcami. Do podkrólestwa tego należą
gąbki. Drugie podkrólestwo (tkankowców) gromadzi wszystkie zwierzęta o
cechach właściwych tkankowcom. Tkankowce są zdolne do kierunkowego
poruszania się, posiadają układ nerwowy oraz mięśniowy, zbudowane są z
tkanek, które tworzą narządy i całe układy.
Klasyfikacja zwierzątPoza
podziałem na beztkankowce i tkankowce oraz kręgowce i bezkręgowce,
świat zwierząt ulega wielu innym podziałom
naturalnym i sztucznym.
Wyróżnia się np. zwierzęta
wodne i
lądowe (podział sztuczny). Ponadto
zwierzęta dzielą się na
typy.
Królestwo zwierząt obejmuje następujące typy:- stawonogi
- strunowce
- półstrunowce
- żebropławy
- nicienie
- kolcogłowy
- kolczugowce
- mięczaki
- ramienionogi
- wirki
- szczecioszczękie
- mszywioły
- lejkogębce
- szkarłupnie
- kielichowate
- szczetnice
- brzuchorzęski
- szczękogębe
- pazurnice
- wstężnice
- ryjkogłowy
- nitnikowce
- drobnoszczękie
- wrotki
- gąbki
- niesporczaki
- rombowce
- płaskowce
- kryzelnice
- niezmogowce
- sikwiaki
- prostopływce
W obrębie poszczególnych typów następują kolejne podziały na podtypy. Przykładowo stawonogi dzielą się na i .
Zwierzęta a grzybyIstnieje
kilka cech wspólnych dla zwierząt i , choć tworzą one inne
królestwa. Po pierwsze, zwierzęta, grzyby i wiciowce kołnierzykowe
tworzą razem supergrupę Opisthokonta, jedną z grup
systematyzujących jądrowce. Ze zwierzętami łączy je kilka podobieństw pod względem funkcji
biochemicznych i budowy (obecność
chityny oraz glikogenu,
cudzożywność). Uznawane są jednak za organizmy plasujące się pomiędzy
światem
roślin a światem zwierząt.
Kręgowce i bezkręgowceKręgowce
stanowią najliczniejszy podtyp strunowców i obejmują ssaki, ptaki,
ryby, płazy, gady i kręgouste (poza tym do strunowców zaliczane są także
bezczaszkowce i osłonice). Liczba opisanych gatunków kręgowców
przekracza 58 tys. Cechują się ogromną
różnorodnością morfologiczną. Ich
cechy charakterystyczne to z kolei dwuboczna symetria ciała, wyraźnie
wyodrębniona głowa, obecność
tkanki kostnej, obecność szkieletu
wewnętrznego w postaci
kręgosłupa i czaszki. Bezkręgowce są grupą
liczniejszą, choć uważa się ja za
organizmy na niższym poziomie
ewolucyjnym. Dotychczas ustalono istnienie ponad 1 miliona gatunków
bezkręgowców. Wśród nich są rozmaite gatunki skorupiaków,
pajęczaków, mięczaków oraz owadów.
Przykłady kręgowców: człowiek, ,
płetwal błękitny,
żaba,
krokodyl,
papuga,
karp.
Przykłady bezkręgowców:
mucha,
małż,
tasiemiec,
koralowiec,
pijawka.