Chcą nauczyć krowy korzystać z toalety. Wszytko po to, by chronić środowisko

Czy można wytresować krowy, by mogły korzystać z toalety? Zdaniem naukowców – tak! Tylko po co? Takie działanie może nam pomóc w rozwiązaniu problemów związanych z zanieczyszczeniem wody i zmianami klimatu. Mocz bydła jest bogaty w azot, co przyczynia się do wielu problemów środowiskowych.

Kiedy krowy trzymane są głównie na wolnym powietrzu, jak ma to miejsce w Nowej Zelandii i Australii, azot z ich moczu rozkłada się w glebie. W ten sposób powstają dwie problematyczne substancje: azotan i podtlenek azotu.

Azotany z moczu przedostają się do jezior, rzek i warstw wodonośnych (podziemnych zbiorników wody zawartych w skałach), gdzie zanieczyszczają wodę i przyczyniają się do nadmiernego wzrostu chwastów i glonów. Z kolei podtlenek azotu jest długo utrzymującym się gazem cieplarnianym, który jest 300 razy silniejszy od dwutlenku węgla.

Gdy krowy trzymane są głównie w oborach, jak to ma miejsce w Europie i Ameryce Północnej, powstaje kolejny zanieczyszczający gaz – amoniak.

A gdyby tak część moczu wytwarzanego przez bydło przechwycić i w odpowiedni sposób zutylizować?

W projekcie badawczym, finansowanym przez Fundację Volkswagena, zostały wykorzystane zasady psychologii behawioralnej, aby wytresować młode bydło do oddawania moczu w określonym miejscu.

Psychologia behawioralna mówi nam, że zachowanie jest możliwe do powtórzenia, jeśli następuje po nim nagroda lub „wzmacniacz”. W ten sposób m. in. szkolimy psy, by wykonywały konkretne polecenia.

Jeśli więc chcemy zachęcić do określonego zachowania, np. oddawania moczu w określonym miejscu, powinniśmy to zachowanie pozytywnie wzmacniać. W swoim projekcie naukowcy zastosowali ten pomysł w podobny sposób, jak w przypadku szkolenia dzieci, używając procedury zwanej „backward chaining”.

Po pierwsze, cielęta były ograniczone do obszaru toalety, kojca z latryną, i wzmacniane preferowanym smakołykiem. Następnie cielęta umieszczano w alejce na zewnątrz kojca i ponownie wzmacniano za wejście do kojca i oddanie tam moczu. Jeśli oddawanie moczu rozpoczynało się w alejce, karano cielęta łagodnym strumieniem wody. Po zoptymalizowaniu szkolenia, w ciągu kilku tygodni, po około 15 sesjach szkoleniowych, 11 z 16 cieląt nauczyły się korzystać z toalety – wynika z badań opublikowanych w czasopiśmie Current Biology.

Większość z nich nauczyła się pełnego zestawu umiejętności, czasami szybciej niż trwa nauka toalety u trzy- i czteroletnich dzieci.

„Bydło, podobnie jak wiele innych zwierząt, jest dość sprytne i może się wiele nauczyć” – powiedział Jan Langbein, psycholog zwierzęcy z Instytutu Badawczego Biologii Zwierząt Gospodarskich (FBN) w Niemczech.

Badania są dowodem na słuszność koncepcji – przekonują naukowcy.  Bydło można nauczyć korzystania z toalety, i to bez większych trudności. Jednak skalowanie metody do praktycznego zastosowania w rolnictwie wiąże się z dwoma kolejnymi wyzwaniami. Po pierwsze, potrzebny jest sposób, by zarówno wykryć moment oddawania moczu w kojcu latrynowym, jak i dostarczyć wzmocnienie automatycznie – bez interwencji człowieka.

Oprócz tego trzeba będzie ustalić optymalną lokalizację i liczbę potrzebnych latryn. Jest to szczególnie trudna kwestia w krajach takich jak Nowa Zelandia, gdzie bydło spędza większość czasu na otwartych wybiegach, a nie w oborach.