Budzenie roślin po zimie – fuksje, kalie, kanny, pelargonie i oleandry
Wiosna dla przyrody oznacza pobudkę z zimowego snu. W ogrodzie proces ten odbywa się z aktywnym wsparciem człowieka. Gatunki odporne na mrozy, pozostawione jesienią na zagonach, samodzielnie wznowią wegetację dzięki odpowiedniej dawce słońca, wyższym temperaturom i topniejącym śniegom. Innym trzeba jednak pomóc, aby w czas doczekać się kwitnienia. Które rośliny budzimy po zimie?
Byliny wrażliwe na mróz w Polsce mogą być hodowane jako rośliny jednoletnie. W większości przypadków szkoda nam jednak co roku wyrzucać dorodne, zdrowe okazy, tym bardziej że nie kosztowały mało. Stąd pomysł na zimowanie, czyli przenoszenie cebul, kłączy, bulw lub całych roślin pod dach, gdzie da się stworzyć optymalne warunki do hibernacji, ale bez niszczących niskich temperatur. Przetrzymywane w relatywnym chłodzie i niskiej wilgotności wiosną potrzebują wybudzenia – odpowiednio wczesnego, ale i stosownie delikatnego.
Wybudzanie fuksji po zimie
Pochodzące z Ameryki Środkowej i Południowej fuksje to klasyczny przykład krzewu, który trzeba jesienią wykopać z zagonu, a jeśli rośnie w donicy, schować pod dach. Przechowywana w chłodzie, bez nawożenia i z minimalnym podlewaniem, z łatwością przeżyje do wiosny. Jeśli umieścisz ją w szklarni lub ogrodzie zimowym zachowa nawet liście!
Już pod koniec lutego lub na początku marca fuksję należy jednak przygotować do nowego sezonu wegetacyjnego. W tym celu przenosimy ją jasnego pomieszczenia, w którym temperatura utrzymuje się na poziomie 15-17 °C. Może to być ogrzewana weranda, chłodna sypialnia czy klatka schodowa – ważne, aby na roślinę nie padało ostre światło słoneczne. Na tym etapie należy skrócić wszystkie pędy do połowy lub do 2/3, jeśli przed zimowaniem również były podcinane. Usunąć warto również wszystkie chore, przesuszone lub zniszczone pędy.
Zmiana lokalizacji powinna iść w parze ze wznowieniem podlewania. Pierwsze powinno być dość obfite, a kolejne warto realizować pamiętając, że fuksje lubią ziemię wilgotną, ale nie mokrą. Po 14 dniach roślinie aplikujemy też dawkę nawozu przeznaczonego do gatunków kwitnących i kontynuujemy nawożenie z regularnych dwutygodniowych interwałach. W drugiej połowie maja fuksję warto zacząć wynosić na balkon czy taras, na kilka godzin dziennie. Po kilku dniach takiego hartowania można ją z czystym sumieniem posadzić ponownie do gruntu lub pozostawić na stałe w ogrodzie.
Wybudzanie oleandra po zimie
Kolejnym kandydatem do troskliwego zimowania w domu jest oleander. Te piękne krzewy latem zachwycają egzotycznym kwieciem, ale rosną dość powoli, więc potrzeba wielu lat, aby cieszyć się pełnią ich urody. Z tego względu są też dość wymagającym „pupilem” – z roku na rok musimy taszczyć do garażu lub piwnicy coraz cięższe donice.
Zimowanie oleandra odbywa się w jasnych, przewiewnych pomieszczeniach o temperaturze od 5 do 10°C. Ponownie ogród zimowy będzie idealną opcją. W trzeciej dekadzie marca roślinę w donicy zaczynamy regularnie podlewać. W tym okresie warto zadbać, aby nie stała na bezpośrednim słońcu, bowiem może dojść do poparzenia liści. Wybudzanie zaczynamy więc od strefy półcienia, a potem co dwa tygodnie przesuwamy donicę w nieco jaśniejsze miejsce.
Jeśli oleander jest młody, warto wykorzystać ten okres na przesadzenie go do większej donicy. U małych sadzonek zabieg ten należy wykonywać co roku, u nieco starszych co 3 lata, zaś dojrzałe można już pozostawić w tych samych donicach. Przesadzanie jest dobrą okazją do podcięcia pędów, co nada krzewowi ładniejszego pokroju. W drugiej połowie maja rośliny można z czystym sumieniem wynieść do ogrodu i wówczas warto rozpocząć nawożenie, kontynuując z częstotliwością raz na miesiąc.
Wybudzanie kalii po zimie
Kalie cieszą się w Polsce coraz większą popularnością ze względu na niezwykle dekoracyjne liście i eleganckie kwiaty. Można je uprawiać w domu (wówczas zakwitają nawet w zimie) lub zdecydować się na klasyczną uprawę ogrodową, ciesząc się kwieciem w pełni lata. W tym drugim przypadku kalie wykopuje się z zagonu we wrześniu lub październiku i przesadza do doniczek wypełnionych torfem. Na kilka tygodniu przed transferem warto ograniczyć roślinie podlewanie.
Kalia ogrodowa przez zimę powinna być przechowywana w pomieszczeniu o temperaturze od 2 do 10°C. Wiele źródeł poleca przestrzenie jasne, ale światło nie jest bezwzględnie wymagane. W tym okresie rośliny nie podlewamy. Już w lutym lub marcu warto ją natomiast przenieść do jasnego pomieszczenia w domu i rozpocząć podlewanie. W tym okresie większe kalie warto wyjąć z doniczek i delikatnie rozdzielić ich kłącza na mniejsze części. Jeśli każdą zasadzisz do oddzielnego pojemnik,a latem zamiast jednej rośliny będziesz miał kilka!
Wybudzone kalie w drugiej połowie maja można ponownie przesadzić na zagon lub wynieść na stałe na taras lub balkon. Przed upływem 8 tygodni rośliny powinny zakwitnąć.
Wybudzanie pelargonii po zimie
Specyficzny proces wybudzania, a raczej odradzania, dotyczy pelargonii, czyli naszych ulubionych kwiatów balkonowych. Są to rośliny wieloletnie, ale najpełniej kwitną w pierwszym roku, więc spora część ogrodników pozbywa się ich na jesień. Można jednak donice z przyciętymi roślinami schować przed zimą do pomieszczenia o temperaturze 5-10°C, aby wiosną otrzymać z nich całkiem nowe sadzonki. Już w styczniu śpiące okazy zaczynamy powoli wybudzać ze snu. W tym celu delikatnie je podlewamy i przestawiamy do jasnego, nieco cieplejszego pomieszczenia (max. 15°C). Stopniowo zwiększamy temperaturę otoczenia i poziom nawadniania – im łagodniejszy jest to proces, tym lepiej dla pelargonii.
W marcu w donicy z rośliną matką pojawią się nowe, zielone pędy. Wówczas należy odciąć je ostrym nożem, w taki sposób, aby otrzymać kilkucentymetrowe gałązki z listkami. Dolna część pędu powinna być pozbawiona liści. Takie wierzchołkowe sadzonki pozostawiamy do krótkiego przeschnięcia. Następnie zanurzamy ich końcówki w preparacie ukorzeniającym i umieszczamy je w doniczkach z ziemią. Młode pelargonie przetrzymujemy w temperaturze ok. 20°C, dbając o stały poziom wilgoci. W ciągu następnych tygodni rośliny będą się ukorzeniać, wzrastać i puszczać pierwsze pąki. W maju warto zacząć je hartować otwierając okno w ciepłe dni, a w drugiej połowie miesiąca można już śmiało wynieść je na taras lub balkon.
Wybudzanie paciorecznika (kanny) po zimie
Kolejnym egzotycznym hitem ogrodowym, który ma coraz więcej miłośników, ale polskiej zimy w gruncie nie przeżyje jest paciorecznik, zwany też kanną. Te wysokie imponujące kwiaty o soczystych kolorach dorastają nawet 1,5 wysokości i bywają wykorzystywane jako naturalny parawan dla tarasów czy altan. Gdy przekwitną długie pędy trzeba jednak bezlitośnie ściąć, a kłącza ostrożnie wykopać. Po oczyszczeniu zawija się je w gazety, papier lub trociny i przechowuje w chłodnym, ciemnym pomieszczeniu, najlepiej nieprzesadnie wilgotnym. Optymalna temperatura oscyluje między 10 a 15°C.
Na początku marca kłącza warto jest odkryć i dokonać rewizji. W jej ramach usuwamy wszystkie nadgniłe części, jak również słabsze pędy. Korzenie skracamy, a duże kłącza możemy dodatkowo podzielić na mniejsze kawałki – to sposób na odmładzanie i rozmnażanie pacioreczników. Tak przygotowany materiał sadzimy w donicach, w taki sposób, aby większość podłoża była pod spodem, a wierzch był jedynie lekko przysypany ziemią. Kanny lekko podlewamy i umieszczamy na ciepłym, słonecznym parapecie w temperaturze powyżej 20°C – w tym przypadku bezpośrednie promienie nie są problemem, bowiem roślina nie ma jeszcze żadnych części nadziemnych.
Do dwóch tygodni w donicach pojawią się zielone pędy. W tym czasie dalej kontynuujemy nawadnianie, przesuwając jednak rośliny nieco dalej od okna, ze względu na ryzyko poparzenia młodych liści. Ostrożność należy zachować również przy przenoszeniu kann do ogrodu. Donice w ciepłe majowe dni należy wynosić na kilka godzin ma dwór, stawiając je raczej w półcieniu. Dopiero gdy minie ryzyko nocnych przymrozków, sadzimy je do gruntu wzbogaconego nawozem organicznym.
Czy rośliny cebulowe należy budzić po zimie?
Do zimowej przechowalni z ogrodu trafiają również wrażliwe na mróz cebule oraz bulwy begonii, dalii, krokosmi, mieczyka czy lilii orientalnej. Odpowiednio oczyszczone czekają na wiosnę w suchym, chłodnym i ciemnym pomieszczeniu. W ich przypadku budzenie nie jest jednak konieczne. W stosownym terminie, najczęściej w maju cebule i bulwy wysadzamy po prostu do gruntu i oczekujemy wzrostu.
Wyjątkiem od tej reguły są przechowywane przez zimę cebule hiacyntów, tulipanów czy narcyzów, które już na przełomie grudnia/stycznia można zacząć pędzić, aby doczekać się kwitnących kwiatów jeszcze przed nadejściem wiosny. Umieszczone w donicach na słonecznym parapecie i regularnie podlewane staną się piękną dekoracją domu!
- „Fuchsia Winter Care – Tips For Wintering Fuchsias” Heather Rhoades, https://www.gardeningknowhow.com/ornamental/flowers/fuchsia/fuchsia-winter-care.htm, 22/02/2023;
- “Plants Dormancy - How it works - How to wake up a dormant plant - Caring tips” Neha H.V., https://www.trustbasket.com/blogs/how-to-grow/plant-dormancy-how-it-works-how-to-wake-up-a-dormant-plant-caring-tips, 22/02/2023;
- “HOW TO BRING A PLANT OUT OF DORMANCY” Amy Andrychowicz, https://getbusygardening.com/bringing-plants-out-of-dormancy/, 22/02/2023;
- “Overwintering geraniums” University of Minnesota Extension, https://extension.umn.edu/yard-and-garden-news/overwintering-geraniums, 22/02/2023;
- “How to Dig Up and Store Canna Bulbs for Winter” David Beaulieu, https://www.thespruce.com/how-to-store-canna-bulbs-2132870, 22/02/2023;
