Naturalne metody usuwania plam

Półki sklepowe są pełne chemii do zadań wszelakich. Jej kupowanie i stosowanie nie pozostaje jednak bez wpływu na stan środowiska naturalnego… oraz rodzinnego budżetu. Tymczasem istnieją naturalne metody usuwania plam, które są efektywne, tanie i bezpieczne dla otoczenia. Sprawdź, jak w ekologiczny sposób pozbywać się uporczywych zabrudzeń.

1. Jak działają naturalne odplamiacze?
2. Magia octu
3. Boraks – ekologiczny odplamiacz
4. Woda utleniona – nieoceniona
5. Soda kuchenna
6. Inne ciekawe metody domowego usuwania plam
7. O czym warto pamiętać?

Odplamiacze, wybielacze i proszki do czyszczenia traktujemy jako standardowe wyposażenie gospodarstwa domowego. Niestety, mimo wygody użytkowania stwarzają one realne ryzyko dla zdrowia i środowiska. Począwszy od wypadków związanych z przypadkową konsumpcją przez małe dzieci, a skończywszy na dodatkowym balaście plastikowych opakowań oraz ryzyku przedostawania się określonych substancji do wód i gleb – chemia w domu ma swoją ciemną stronę. I choć trudno z niej zrezygnować całkowicie, na pewno można jej wykorzystanie ograniczyć.

Jak działają naturalne odplamiacze?

Chociaż chemia kojarzy nam się raczej negatywnie, tak naprawdę wszystko, co nas otacza, rządzi się prawami chemicznymi. Usuwanie plam polega na działaniu jedną substancją na drugą w celu jej neutralizacji. Obie mogą być przy tym naturalnego pochodzenia! Oleje, kwasy, zasady i enzymy obecne są tkankach roślinnych i minerałach, a ich działanie może być równie skuteczne jak syntetycznych związków. Trzeba tylko wiedzieć czym na co zadziałać.

W przeciwieństwie do syntetycznych odplamiaczy domowe sposoby są zazwyczaj bezpieczne dla zdrowia – nie drażnią skóry i oczy, nie powodują uczuleń. Nie potrzebują również wysokich temperatur prania przez co są bezpieczniejsze dla tkanin.

Magia octu

Jeśli potrzeba by wybrać jeden uniwersalny odplamiacz naturalny, to byłby nim destylowany biały ocet 10%. Niezastąpiony w każdej kuchni, kosztuje grosze i praktycznie zawsze jest pod ręką. Jako bardzo silny kwas ocet dodaje ładunek elektryczny do cząsteczek tworzących zanieczyszczenie i tym samym umożliwia „wyciągnięcie” ich z tkaniny przez dwubiegunowe cząsteczki wody. Jest skuteczny w usuwaniu większości zabrudzeń, w tym śladów po kawie i herbacie, ale także pleśni i osadów mineralnych.

Jako go stosować? Wystarczy na trzy minuty namoczyć zabrudzone części tkaniny w occie, a następnie włożyć do pralki i normalnie uprać. Tym sposobem zlikwidujesz także plamy od potu pod pachami oraz wszelkie nieprzyjemne zapachy, które utrzymują się tkaninach.

Boraks – ekologiczny odplamiacz

Do naturalnych, przyjaznych dla środowiska substancji odplamiających zalicza się również boraks czy tetraboran sodu. Z chemicznego punktu widzenia jest to sól kwasu borowego pozyskiwana jako minerał ze skał osadowych ciepłego klimatu. Szeroko wykorzystywany w ceramice czy kosmetyce, stanowi również doskonały środek czyszczący. Podobnie jak ocet, jest tani i łatwo dostępny.

Boraks stosuje się przede wszystkim do wybielania tkanin, zarówno tych poplamionych, jak i pożółkłych czy poszarzałych. Działa najlepiej, jeśli odzież lub pościel namoczymy w 5 litrach gorącej wody z dodatkiem 1 łyżki boraksu, a potem wypierzemy w pralce. Można go również dodawać wraz z proszkiem do prania.

Woda utleniona – nieoceniona

Nadtlenek wodoru, czyli woda utleniona to 3% roztwór obecny niemal w każdej rodzinnej apteczce. Nietoksyczny, niedrogi i doskonale biodegradowalny stanowi nie tylko skuteczną dezynfekcję na rany, ale także odplamiacz. Skutecznie usuwa nawet przebarwienia z krwi, curry, potu czy trawy.

Wodę utlenioną można stosować nie tylko na tkaniny przeznaczone do prania, ale także tapicerkę czy dywany. Wystarczyć zmieszać łyżkę roztworu z łyżką płynu do mycia naczyń i mieszankę tą rozprowadzić na zabrudzeniu, lekko wetrzeć, a następnie spłukać wodą.

Soda kuchenna

O właściwościach sody, czyli wodorowęglanu sodu, mówi się dużo w kontekście naturalnych metod czyszczenia. Wykorzystywana jest w domowych preparatach jako środek abrazyjny, który mogą ścierać brud z powierzchni. Soda posiada jednak również alkaliczny odczyn, dzięki czemu doskonale neutralizuje związki o pochodzeniu kwasowym. Jest szczególnie polecana do usuwania uporczywych zapachów, ale doskonale radzi sobie również z klasycznymi plamami, w tym pleśnią.

Najlepszą metodą na wywabianie plam za pomocą sody jest pasta przygotowana z proszku i kranowej wody. Powinna być dość gęsta, aby dało się ją nałożyć bez chlapania. Pastę pozostaw do wyschnięcia, a następnie odkurz. Jeśli zabrudzenie jest wyjątkowo silne, możesz na warstwę pasty sodowej wylać nieco octu. Zajdzie wówczas dość gwałtowna reakcja z uwolnieniem dużej ilości gazu, która pomoże wydobyć niechciane cząsteczki ze struktury materiału.

Inne ciekawe metody domowego usuwania plam

Jedną z największych bolączek gospodyń domowych są tłuste plamy – szalenie łatwe do pozostawienia na ubraniach, ale zwykle oporne na klasyczne detergenty. Tymczasem, jeśli zareagujesz odpowiednio wcześnie i olejową powierzchnię posypiesz skrobią kukurydzianą lub talkiem, większość tłuszczu wsiąknie w proszek. Wystarczy wówczas daną część garderoby uprać w pralce.

Plamy z rdzy doskonale usuwa sok cytrynowy (równie skuteczny w kontekście plam z potu). Niestety, ze względu na moc wybielającą można go stosować tylko na białe tkaniny. Rdzę oraz czerwone wino doskonale wywabia też zwykła sól kuchenna – wystarczy obficie posypać nią plamę i pozostawić na kilkanaście minut, a potem koniecznie uprać (sól sama w sobie może pozostawiać plamy!).

Klej i gumę do żucia najlepiej jest z kolei najpierw zmrozić kostką lodu, a następnie delikatnie usunąć z powierzchni używając w tym celu ostrego noża. Wysokie temperatury stosujemy natomiast w przypadku zabrudzeń z wosku. Po usunięciu zewnętrznej warstwy parafiny tępym nożem wkładamy tkaninę między ręcznik papierowy i zaprasowujemy gorącym żelazkiem. Polewanie wrzątkiem doskonale usuwa natomiast plamy z owoców, ketchupu, a także kawy i herbaty. Wreszcie, pozostałości atramentu, farby czy kosmetyków najłatwiej usuwa się za pomocą wysokoprocentowego alkoholu.

O czym warto pamiętać?

Najskuteczniej usuwa się świeże plamy, więc staraj się zawsze reagować jak najwcześniej. W żadnym razie nie wkładaj poplamionej odzieży do suszarki, bowiem ciepłe powietrze może utrwalić zabrudzenia. O dziwo, czasami łatwiej wywabia się plamy z lewej strony tkaniny – niechciane cząsteczki wypychane są bowiem wówczas na zewnątrz. Zwróć też uwagę na jakość samego materiału – delikatne włókna należy traktować z wyjątkową ostrożnością unikając mocnego pocierania i minimalizując czas działania odplamiaczy.

Bibliografia