Magnolia krzew – sadzenie, uprawa i pielęgnacja magnolii
Rozróżniamy ponad 200 gatunków magnolii – drzew i krzewów słynących z białego i różowego kwiecia pojawiającego się wczesną wiosną na nagich gałązkach. Magnolia kojarzona ze szlachetnością i kobiecą delikatnością, jest również swego rodzaju botanicznym fenomenem, który naprawdę warto mieć w przydomowym ogrodzie.
Naukowcy badający historię gatunków botanicznych przypuszczają, że magnolie mają już ponad 100 milionów lat! Dawniej porastały dziko Europę, Amerykę Północną i Azję, ale dziś w środowisku naturalnym występują już jedynie na południu USA oraz w południowych Chinach. Co ciekawe, jako że magnolie istniały na powierzchni Ziemi jeszcze przed pszczołami, musiały się ewolucyjnie przystosować do innego sposobu zapylania – za pomocą prostych żuczków. Nielatające owady sieją jednak zwykle spustoszenie w delikatnych kielichach kwiatów, więc aby przetrwać magnolie musiały wykształcić niespotykanie silne słupki wewnątrz kwiatostanu.
Sama nazwa magnolii pochodzi od nazwiska Pierre’a Magnola, który w XVII w. opisał niezwykłe drzewo oblekające się w pastelowe kwiaty. Konkretnie była to Magnolia virginiana – zimozielony gatunek występujący obecnie głównie w Ameryce Północnej. W naszych ogrodach najczęściej uprawia się magnolię pośrednią (Magnolia x soulangeana), dorastającą do 5-6 metrów i dobrze znoszącą mroźne zimy, o charakterystycznych biało-różowych kielichowatych kwiatach. Drugim najpopularniejszym wyborem jest magnolia Siebolda (Magnolia sieboldii), będąca 3-metrowym krzewem o białych kwiatach z czerwonymi pylnikami.
Magnolia – wymagania glebowe
Magnolie wymagają dobrej, żyznej gleby, zawczasu przekopanej i to zarówno na głębokość, jak i wszerz – roślina charakteryzuje się bowiem szerokim, ale raczej powierzchniowym systemem korzeniowym. Ani ciężka, gliniasta ziemia, ani piaskowe, suche podłoże nie zaspokoją potrzeb krzewu, więc warto w wykopanej jamie połączyć warstwę drenażu z próchniczą ziemią zasiloną torfem. Ponadto stanowisko powinno być słoneczne i chronione przed wiatrem, ale raczej nie wyeksponowane w kierunku południa – nadmiar promieni słonecznych nie tylko niebezpiecznie wysusza glebę, ale powoduje, że pęki kwiatów otwierają się czasem przedwcześnie i marnieją, gdy tylko powróci okresowy przymrozek. W półcieniu magnolia będzie rosnąć, ale kwitnienie będzie uboższe.
Sadzenie i uprawa magnolii
Idealna pora na sadzenie magnolii to wczesna wiosna – marzec lub kwiecień. Drzewka i krzewy w kontenerach, o rozwiniętym systemie korzeniowym, można co prawda sadzić również później, w ciągu okresu wegetacyjnego, ale jest to zawsze proceder obarczony ryzykiem. Dogodne stanowisko powinno nie tylko uwzględniać zapotrzebowanie na dobrą glebę, ale także odpowiednią przestrzeń do rozwoju – magnolia nie powinna być sadzona w bliskości innych roślin.
Wykopawszy jamę minimalnie dwa razy szerszą i tak samo głęboką jak bryła korzeniowa, przygotowujemy w niej odpowiednią mieszankę ziemi. Następnie delikatnie zdejmujemy górną warstwę gleby z rośliny w donicy, tak aby odsłonić wierzch górnych korzeni. Dolną cześć korzeni rozprostowujemy, na ile to możliwe. Magnolię umieszczamy w jamie w taki sposób, aby odsłonięte górne korzenie były idealnie na powierzchni lub nawet lekko ponad nią. Dosypujemy ziemi i ubijamy, ale bez przesadnego zgniatania wrażliwych korzeni. Na koniec drzewko porządnie podlewamy i podsypujemy cienką warstwą kory mulczującej.
Jeśli chodzi o okresowe cięcie, to nie jest ono potrzebne ani wskazane u magnolii. Jeśli jednak drzewko od początku wydaje się mało regularne czy asymetryczne, we wczesnej młodości można je delikatnie skorygować, podcinając długie, nierozgałęzione pędy zaraz za pąkiem skierowanym na zewnątrz korony.
Podlewanie i nawożenie magnolii
Zaraz po posadzeniu magnolia jest bardzo wrażliwa na ewentualną suchość podłoża i aż do jesieni należy ją podlewać 2-3 razy w tygodniu, w zależności od pogody. We wrześniu można podlewanie ograniczyć do jednego razu w tygodniu. Naturalnie, jeśli z nieba leją się litry deszczu, nawadnianie nie jest konieczne, ale wilgotność podłoża zawsze warto jest skontrolować ręką na głębokości ok. 5-10 cm. W kolejnych latach nawadnianie można nieco ograniczyć, ale w czasie suszy jest ono bezwzględną koniecznością.
W pierwszym roku należy się jednak wstrzymać całkowicie od nawożenia (ewentualnie można przymieszać niewielką dozę kompostu do ziemi podczas sadzenia). Dopiero od drugiego lub trzeciego roku eksperci zalecają odżywianie drzew i krzewów dwa razy do roku – w marcu, przed kwitnieniem oraz we wrześniu. Optymalny jest przy tym organiczny kompost lub obornik, który należy z umiarem, a wręcz oszczędnością rozrzucać wokół pnia.
Rozmnażanie magnolii
Magnolie można rozmnażać na dwa sposoby. Pierwszy wymaga pozyskania z drzewa owoców (przypominających szyszki), które zawierają w sobie twarde nasiona. Po wydzieleniu ich, należy namoczyć je w wodzie na kilka dni, a następnie oczyścić z otoczki zwanej osnówką (poprzez delikatne tarcie). Tak przygotowane nasiona umieszcza się w wilgotnym torfie na ok. 3 miesiące w chłodnym, ciemnym pomieszczeniu z temperaturą nie przekraczającą 10 stopni C. Wiosną nasiona wysiewa się bezpośrednio do gruntu, gdzie powinny wzejść przed upływem dwóch miesięcy. Niestety, taka roślinka zakwitnie dopiero po 7-10 latach.
Nieco szybszym i efektywniejszym sposobem jest rozmnażanie poprzez sadzonki półzdrewniałe odcięte z krzewu lub drzewa. I w tym przypadku na pierwsze kwiaty trzeba jednak czekać kilka lat!
Ochrona magnolii
Zdania co do zimowej ochrony magnolii są podzielone. Faktycznie, gatunki rozpowszechnione w Polsce należą do mrozoodpornych i starsze drzewa oraz krzewy przeżywają nawet srogie zimy bez szwanku. Przemarzają najwyżej same kwiaty, jeśli rozwiną się przed ustaniem przymrozków. Ale młode krzewy i drzewka przez pierwsze 2-3 lata warto okrywać na zimę. Podstawa do korowanie korzeni, które położone są bardzo płytko i nierzadko wystają nad powierzchnię ziemi. Górną część rośliny można okryć gałązkami świerkowymi lub włókniną, ale nie należy tego robić zbyt wcześnie, aby roślina się nie przegrzała i nie należy czekać zbyt długo ze zdjęciem ochrony.
Czasami na wiosnę liście magnolii brzydko żółkną – jest to spowodowane chlorozą, specyficznym stanem niedoboru żelaza w glebie. Eksperci polecają wówczas nawożenie specjalnymi organicznymi preparatami ze związkami żelaza lub odpowiednim ciekłym nawozem.
Magnolia w domu i ogrodzie
Od setek lat piękne drzewa magnolii były nie tylko podziwiane, ale także wykorzystywane do leczenia. Tradycyjna medycyna wykorzystywała korę oraz pączki kwiatowe do przygotowywania odwarów na alergie i bóle głowy. Zdaniem współczesnych zielarzy magnolia ma wymierny wpływ na redukowanie stanów podrażnienia nerwowego i stresu, a poza tym skutecznie zbija bakterie w jamie ustnej powodujące zapalenie dziąseł oraz próchnicę. Istnieją też niepotwierdzone dotąd teorie jakoby ekstrakt z magnolii miał działanie przeciwnowotworowe oraz hamujące rozwój choroby Parkinsona.
W ogrodzie magnolie są cenionym elementem drzewiastego tła dla zagonów, ale występują również w roli soliterów pośrodku trawnika. Mniejsze krzewy można sadzić nawet w donicach i eksponować na tarasach lub balkonach. Ukwiecone gałązki bez liści bywają również wykorzystywane do tworzenia romantycznych wiosennych bukietów, szczególnie w kompozycji z różami, bzami i piwoniami.
Magnolie wymagają dobrych warunków, ale mało późniejszej pielęgnacji, co dla większości ogrodników jest bardzo dobrą wiadomością. Odporne na choroby i szkodniki, znoszą dobrze i gorące lata i mroźne zimy, a w sezonie wegetacyjnym nie tylko cieszą oczy urodą, ale przyciągają również kolorowe ptaki migrujące. Po przekwitnięciu kwiatów, pokrywają się soczyście zielonymi liśćmi, a pod koniec lata dodatkowo zdobią się szyszkowatymi owocami. Kto lubi eksperymentować, może sięgnąć po ciekawsze kultywary znanych gatunków magnolii – np. jasnoróżnową Alexandrinę (magnolia pośrednia) sięgającą nawet 5 m wysokości czy zaskakujący żółtokwitnący Yellow Bird (magnolia Siebolda). Dużą popularnością cieszą się ostatnio także magnolie gwieździste o drobnych, ale uroczych kwiatach oraz magnolie japońskie, które osiągają nawet 10 m wysokości i zachwycają w dużych ogrodach. Do każdego ogrodu da się bowiem dobrać magnolię, która będzie ozdobą i elementem całościowej harmonii krajobrazu.
- “https://www.caerhays.com/page.cfm?page=magnolias_2”; data dostępu: 2018-06-14;
- “https://www.magnoliasociety.org/MagnoliaResources”; data dostępu: 2018-06-14;
- “https://gardencentersofcolorado.org/pdfs/care_sheets/Magnolia.pdf”; data dostępu: 2018-06-14;
- “https://www.fast-growing-trees.com/blog/magnolia-trees-facts-and-care/”; data dostępu: 2018-06-14;
- “https://www.ireceptar.cz/zahrada/okrasna-zahrada/oslnive-krasna-magnolie-vysadba-a-pestovani-na-zahrade/”; data dostępu: 2018-06-14;
- “https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-188/magnolia”; data dostępu: 2018-06-14;
