Kocimiętka kwiaty – sadzenie, uprawa i pielęgnacja kocimiętki

Kocimiętka, jak sama nazwa wskazuje, ma niesamowity wpływ na futrzanych, domowych czworonogów, doprowadzając ich do narkotycznego wręcz upojenia. Ale coraz więcej ludzi decyduje się na posadzenie kocimiętki w ogrodzie w celach ozdobnych, aromatycznych oraz użytkowych. Tym bardziej, że uprawa kocimiętki jest bajecznie prosta!



Kwiaty kocimiętki, fot. shutterstockKwiaty kocimiętki, fot. shutterstock
  1. Kocimiętka – co musisz o niej wiedzieć?
  2. Jak wygląda kocimiętka?
  3. Kocimiętka - wymagania glebowe
  4. Uprawa i sadzenie kocimiętki
  5. Pielęgnacja kocimiętki
  6. Podlewanie i nawożenie kocimiętki
  7. Rozmnażanie kocimiętki przez podział
  8. Rozmnażanie za pomocą nasion
  9. Co może zaszkodzić kocimiętce?
  10. Podstawowe przeznaczenie kocimiętki
  11. Do czego jeszcze można użyć kocimiętki?
  12. Czego jeszcze nie wiesz o kocimiętce?
  13. Kocimiętka – pytania i odpowiedzi
Nepeta cataria, bo tak brzmi łacińska nazwa kocimiętki, to roślina z rodziny jasnotowatych, pochodząca bezpośrednio z Europy i Azji, a więc naturalna dla naszego klimatu. Można ją również spotkać w stanie dzikim w górzystych terenach Afryki. Samo określenie „Nepeta” odnosi się do miasta Nepi w dawnym państwie Etrusków (dzisiejszych Włoszech), które było całe porośnięte przez aromatyczną roślinę.

Nepeta cataria, bo tak brzmi łacińska nazwa kocimiętki, to roślina z rodziny jasnotowatych, pochodząca bezpośrednio z Europy i Azji, a więc naturalna dla naszego klimatu. Można ją również spotkać w stanie dzikim w górzystych terenach Afryki. Samo określenie „Nepeta” odnosi się do miasta Nepi w dawnym państwie Etrusków (dzisiejszych Włoszech), które było całe porośnięte przez aromatyczną roślinę. Obecnie spotykana jest również na balkonach czy tarasach, uprawiana w ozdobnych doniczkach.

Kocimiętka – co musisz o niej wiedzieć?


Kocimiętka pod względem botanicznym jest bowiem kuzynką mięty i ma poniekąd podobny zapach. Ale w bukiecie aktywnych substancji lotnych rośliny znajduje się związek o nazwie nepetalactone, który za pośrednictwem dróg oddechowych wpływa na zachowanie kotów. Naśladując efekt feromonów wydzielanych przez kocury i kotki, wprowadza on domowych ulubieńców w stan euforii i podekscytowania, które mogą objawiać się tarzaniem po ziemi, mlaskaniem, ocieraniem się, wykręcaniem głowy, a nawet ochotą na żucie liści. Na szczęście, ten narkotyczny stan jest całkowicie niegroźny i zwykle nie trwa dłużej niż 15 minut. Co ciekawe, co trzeci kot jest zupełnie niewrażliwy na kocimiętkę i w żaden sposób nie reaguje na jej zapach.

Jak wygląda kocimiętka?


Jeżeli kiedykolwiek zastanawiało Cię, jak wygląda roślina kocimiętka, to już śpieszymy z wyjaśnieniem. Jest to krzew pięknie prezentujący się zarówno w ogrodzie, jak i w doniczce.  W ogromnej większości przypadków jest rośliną wieloletnią, dorastającą nawet do 90-100 cm wysokości. Ma silne, intensywnie rozrośnięte łodygi, które pokryte są zielonymi lub szarozielonymi liśćmi ogonkowymi o kształcie przypominającym serce, rozmieszczonymi symetrycznie w parach, naprzeciw siebie. Liście mają charakterystyczne ząbkowane brzegi. W lipcu kocimiętka rozpoczyna kwitnienie, a białe, fioletowe, liliowe lub niebieskie kwiaty zebrane w stożek na szczycie łodygi utrzymują się nawet do października.

Kocimiętka - wymagania glebowe


Kocimiętka nie jest gatunkiem wymagającym, choć jak większości roślin wieloletnich, najlepiej powodzi się jej w podłożu dobrze przepuszczalnym. Piaszczyste podłoże pozwala również otrzymać bardziej aromatyczne ziele. Nie ma jednak potrzeby specjalnego przygotowywania stanowiska pod sadzonki. Warto natomiast zadbać o odpowiednią ilość światła – kocimiętka, tak samo jak mięta, uwielbia pełne słońce i najlepiej rośnie na południowej lub zachodniej stronie w domu, na zacisznym zboczu lub w osłoniętym od wiatru ogródku zielnym. Natomiast w przypadku uprawy tej wieloletniej rośliny w domu, w doniczce, ważne jest, aby stanowisko bytowania było słoneczne. Zacienione miejsce sprawia, że krzew słabo się rozwija.

Uprawa i sadzenie kocimiętki


Kocimiętkę można wysiewać z nasion lub sadzić w formie gotowych sadzonek, do kupienia w ogrodnictwie. Ten drugi sposób jest znacznie łatwiejszy i umożliwia sadzenie zarówno wiosną, jak i jesienią. Jeśli planujesz sadzić więcej roślin, zachowaj między nimi około 50-centymetrowe odstępy.

Wysiew z nasion wymaga trochę więcej zabiegów. Ze względu na twardość należy je najpierw umieścić w zamrażalniku na noc, a następnie zanurzyć w misce z wodą na kolejne 24 godziny. W ten sposób otoczka nasion zostanie naruszona i łatwiej im będzie kiełkować. Nasiona wysiewa się albo bezpośrednio do gruntu albo do donicy za oknem. Po wykiełkowaniu, które trwa około 7-10 dni, trzeba je rozsadzić.

Pielęgnacja kocimiętki


Kwitnąca kocimiętka w doniczce czy ogrodzie prezentuje się bardzo okazale i warto jak najdłużej utrzymywać ten stan poprzez stopniowe ucinanie kwiatów przekwitłych. Tym sposobem przedłużymy sobie okres kwitnienia. Jeśli planujemy zbiór rośliny na zioło, należy odczekać kilka dni od ostatniego podlewania czy deszczu – wtedy liście będą najbardziej aromatyczne. Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym w przypadku tej byliny jest skrócenie pędów. Oznacza to, że należy zostawić jedynie kilku centymetrowe gałązki. Natomiast jesienią musi być przycinana tuż nad ziemią.
Liście kocimiętki, fot. shutterstock

Podlewanie i nawożenie kocimiętki


Jak większość ziół, kocimiętka nie wymaga wcale nawożenia, nawet ta hodowana na balkonie w doniczce. Jeśli chodzi o podlewanie, to jest ono szczególnie istotne zaraz po wysiewie lub wysadzeniu i w kolejnych kilku tygodniach. Wtedy warto nawadniać młode rośliny minimum co kilka dni. Po osiągnięciu dorosłości kocimiętki radzą sobie już dość dobrze same, ale w okresach suszy i upałów będą również potrzebować solidnej dawki wody. Należy jednak wystrzegać się nadmiernego nawilgotnienia – tej rośliny wieloletniej nie podlewamy nigdy dopóki gleba wokół nie wyschnie całkowicie.

Rozmnażanie kocimiętki przez podział


Wielu ogrodników uważa kocimiętkę za chwast, podobnie traktują dziko rosnącą miętę, poziomki czy maliny. I faktycznie, niekontrolowana, kocimiętka rozrasta się w piorunującym tempie, gęsto porastając całą dostępną przestrzeń. W związku z tym można się spotkać z zaleceniem, aby w ograniczonych miejscach na zagonie czy skalniaku sadzić kocimiętkę w doniczce z podziurawionym dnem, co ograniczy znacząc jej rozrost.

Tym niemniej, może ci zależeć, aby kocimiętkę rozmnożyć z jednego miejsca w ogrodzie na inne. W tym celu najlepiej jest na wiosnę lub jesienią podzielić system korzeniowy rośliny. Wykopujemy więc kępę kocimiętki z 2-3 łodygami i wkładamy do wiadra z wodą, aby bryła korzeniowa zupełnie nasiąkła. Następnie czystym nożem ogrodniczym dzielimy kępę na pół i sadzimy w docelowych miejscach. Po transplantacji nowe sadzonki należy pieczołowicie podlewać przez kilka tygodni.

Rozmnażanie za pomocą nasion


Warto wiedzieć, że podział kocimiętki ma nie tylko znaczenie propagacyjne, ale jest również doskonałym sposobem na odmłodzenie starej, zbyt gęstej rośliny, która gorzej kwitnie i wydaje się przesuszona w środku. Ponadto tę wieloletnią bylinę można rozmnażać, stosując do tego nasiona. Wystarczy wysiać je do pojemnika, np. do doniczki, późnym latem lub wczesną jesienią. Odpowiednia temperatura do kiełkowania to ok. 18°C. Należy również pamiętać o właściwym nawodnieniu podłoża i nasłonecznieniu. Dodatkowo tuż przed sianiem warto użyźnić glebę.

Co może zaszkodzić kocimiętce?


Kocimiętka jest w pełni odporna na mróz, zarówno bylina posadzona bezpośrednio do gruntu, jak i ta rosnąca w doniczce. Na jesień, po przekwitnięciu, roślinę warto jednak ściąć do 1/3 wysokości, aby w przyszłym sezonie zgęstniała.

Poza tym na kocimiętce pojawiają się czasem mączliki i roztocza, ale można sobie z nimi dość łatwo poradzić standardowym opryskiem insektobójczym. O wiele poważniejszymi szkodnikami mogą być za to… koty. Ich miłość ku aromatycznym kwiatom jest na tyle silna, że przemoże wszelkie zakazy i może zaowocować poważnymi uszkodzeniami uprawy – zwłaszcza, jeśli amatorów jest kilku. Ochrona przed kocimi miłośnikami jest dość trudna, ale warto unikać sadzenia rośliny w pobliżu innych szlachetnych kwiatów, które mogą stać się przypadkową ofiarą kociego uzależnienia. Dlatego w takim przypadku dobrym pomysłem jest umieszczenie tej wieloletniej byliny w doniczce. To pozwoli na szybkie przestawienie jej w inne miejsce.

Podstawowe przeznaczenie kocimiętki


Kocimiętka doskonale prezentuje się w ogrodach skalnych, na skrajach trawników oraz na rustykalnych zagonach w stylu angielskim. Jej spontaniczny, naturalny kształt przywołuje na myśl sielskie klimaty, a zdolność przyciągania nie tylko kotów, ale także pszczół i motyli, dodaje ogrodowi przyjemnej aury autentyczności. Roślinę kocimiętkę warto też sadzić w niewykorzystanych zakątkach posesji, np. częściowo zastępując trawnik w miejscach trudnych do koszenia. Jej zdolność do zarastania dostępnej powierzchni sprawdza się również na trudnych do zagospodarowania zboczach. Ponadto równie atrakcyjnie rozrasta się i kwitnie uprawiana w doniczkach lub innych pojemnikach.
Kocie upodobanie do kocimiętki, fot. shutterstock

Do czego jeszcze można użyć kocimiętki?


Ale na efekcie estetycznym korzyści z kocimiętki się nie kończą. Miłośnicy ziołolecznictwa i naturalnych terapii chętnie zbierają jej kwiaty i suszą, aby wykorzystać je jako surowiec na herbatę lub do nalewek. Kocimiętka to roślina wieloletnia, która ma działanie łagodzące na układ pokarmowy, zwłaszcza w kontekście wzdęć, oraz rozpuszczające flegmę. Napar z kocimiętki poleca się na infekcje górnych dróg oddechowych przebiegające z kaszlem i gorączką. Kocimiętka jest bowiem również napotna i tonizująca. Aby przyrządzić leczniczą herbatę należy liście zalać wrzątkiem i zaparzyć, ale bez gotowania.

Czego jeszcze nie wiesz o kocimiętce?


Ponadto, ekstrakt z wieloletniej kocimiętki wykorzystywany jest również jako naturalny, ekologiczny środek zwalczający mszyce oraz odstraszający komary, karaluchy i termity. Według niektórych źródeł jest on 10 razy silniejszy w działaniu niż chemiczny DEET. Uprawa kocimiętki jest również skuteczną ochroną przeciw szczurom, które nie mogą znieść jej zapachu.

Jeśli jesteś wielkim miłośnikiem kotów i chcesz zapewnić swoim milusińskim nieskończoną radość, zdecyduj się na uprawę bardziej pospolitej kocimiętki Nepeta cataria, o lawendowych kwiatach. Jeśli jednak myślisz przede wszystkim o walorach estetycznych, wybierz gatunek Mussina (Nepeta Mussinii), która równie pięknie prezentuje się w doniczce umieszczonej na balkonie bądź tarasie. Odznacza się ona szczególnie długimi i obfitymi kwiatostanami w odcieniu fioletu i błękitu, mogącymi z powodzeniem rywalizować z lawendą czy szałwią ozdobną. W każdym przypadku możesz liczyć jednak na upojny zapach i regularne towarzystwo motyli.

Kocimiętka – pytania i odpowiedzi


1. Jak wygląda roślina kocimiętka?

Kocimiętka jest średniej wielkości krzewem wieloletnim, który może osiągnąć nawet 100 cm. Ma mocno rozwinięte łodygi pokryte liśćmi w kształcie serca, a na szczycie niewielkie kwiaty zebrane w stożkowe kwiatostany.

2. Czy kocimiętka może rosnąć w doniczce?

Oczywiście roślina ta może rozwijać się w różnorodnych pojemnikach, nawet w ozdobnych doniczkach.

3. Do czego można wykorzystać kocimiętkę?

Uprawa tej rośliny ma wiele korzyści - doskonale odstrasza szkodniki (szczury, owady), z kolei jej suszone liście mają właściwości lecznicze, m.in. poprawia pracę układu pokarmowego, wspiera organizm w walce z infekcją górnych dróg oddechowych.
Ekologia.pl (Agata Pavlinec)

Bibliografia

1. “https://www.thesprucepets.com/crazy-for-catnip-3384372”; data dostępu: 2018-08-22
2. “http://catniptoy.co.uk/the-history-of-catnip/”; data dostępu: 2018-08-22
3. “https://www.thespruce.com/how-to-grow-catnip-plants-2132328”; data dostępu: 2018-08-22
4. “http://herbgardening.com/growingcatnip.htm”; data dostępu: 2018-08-22
5. “https://botanical.com/botanical/mgmh/c/catmin36.html”; data dostępu: 2018-08-22

Ocena (3.9) Oceń: