Naturalne farby do włosów – właściwości i działanie. Wady i zalety naturalnych farb do włosów
Farbowanie włosów kojarzy się z ostrym zapachem amoniaku i długimi godzinami spędzonymi w salonie fryzjerskim. Dla wielu z nas oznacza też zniszczone, matowe włosy i nieestetyczne odrosty w oczekiwaniu na powrót naturalnych kosmyków. Farby konwencjonalne, choć trwałe i efektowne, są nieekologiczne i niekorzystne dla zdrowia. Na drugim biegunie koloryzacji mamy z kolei farby naturalne – nieco mniej trwałe, ale za to nieinwazyjne, a wręcz pielęgnacyjne. Na czym polega farbowanie włosów farbami naturalnymi i czy warto poświęcić im uwagę?
Trwałość kontra bezpieczeństwo
Naturalne farby do włosów w opinii konsumentów wciąż uchodzą za farby nietrwałe, które mogą jedynie odświeżyć naturalny kolor lub nadać mu ciekawy odcień, ale już nie pokryć siwiznę czy diametralnie zmienić barwę włosów. Oczywiście wiele produktów, w zależności od rodzaju użytych środków roślinnych oraz ich stężenia, jest rzeczywiście mało trwała. Inne doskonale pokrywają siwe włosy i pozwalają znacząco odmienić kolor. Produktów wysokiej jakości tego typu jest coraz więcej, ponieważ w ostatnich latach konsumenci dają odpocząć od chemii kosmetycznej nie tylko swojej skórze, ale i włosom. Jak wiadomo farby trwałe niszczą włosy, niezależnie od podjętej pielęgnacji. Zdrowie włosów jest więc ceną za niezmywalny kolor. Aby ten utrzymał się na włosach, substancje chemiczne zawarte w farbie muszą zastąpić nasze naturalne barwniki.
Jak działają farby syntetyczne?
Trwała koloryzacja możliwa jest, gdy w produkcie znajdują się związki wnikające w strukturę włosa i pozwalające na zadziałanie barwnika, tzw. prekursory barwników. Związkiem najczęściej dodawanym do farb, który pozwala barwnikom na działanie jest amoniak. Amoniak po około 30 minutach po aplikacji rozchyla łuski włosów i umożliwia wniknięcie w nie koloru.
Oprócz tego farby zawierają utleniacze, które również przekształcają pigmentację włosów. Koloryzacja zachodzi wówczas dzięki procesowi utleniania (składnikiem farby jest woda utleniona). Farby oksydacyjne są niezmywalne. Koloru możemy pozbyć się jedynie po odrośnięciu włosów.
Podstawowymi składnikami farb trwałych są także aminy aromatyczne, substancje o silnym potencjalne rakotwórczym. Unia Europejska zakazała jak dotąd stosowania 22 amin aromatycznych, które w badaniach na zwierzętach okazały się najbardziej toksyczne.
Pomijając już potencjalne działanie rakotwórcze, które bywa podważane, farby trwałe bezdyskusyjnie mają niszczący wpływ na włosy, zwłaszcza przy regularnym stosowaniu. Amoniak czy woda utleniona osłabiają włosy, prowadzą do ich rozdwajania się i wysuszenia. Poprzez rozerwanie osłonki włosów, czynniki zanieczyszczające ze środowiska mają do nich łatwiejszy dostęp. Włosy często farbowane szybko się puszą, są matowe, grube i szorstkie. Bardzo trudno odbudować je środkami kosmetycznymi i ochronić przed działaniem czynników zewnętrznych. Farby trwałe mogą też bezsprzecznie uczulać, a ich kontakt ze skórą głowy jest nieunikniony. Także modne ostatnio farby bez zawartości amoniaku nie zabezpieczą włosów przez niszczeniem. W zastępstwie stosowana jest w nich monoetyloamina, która ma jeszcze bardziej niekorzystny wpływ na zdrowie włosów i skóry głowy.
Jak działają farby naturalne?
Farby oparte na barwnikach roślinnych nie tylko nie wypłukują z włosów naturalnych pigmentów, ale wręcz chronią przed ich utratą. To zasługa naturalnych składników i dodatków roślinnych, np. ekstraktów czy olejów. Dlatego nazywamy je też farbami roślinnymi lub ziołowymi. Składy farb naturalnych są krótkie i proste. W niektórych z nich jako środek barwiący obecna jest tylko henna, inne zawierają dodatkowe barwniki. Henna działa zupełnie odwrotnie do prekursorów barwików. Zmienia kolor po tym, jak wnikając do włosów łączy się z keratyną. Henna odżywia włosy, więc po farbowaniu są lśniące i mocne. Farby ziołowe zawierają też składniki pielęgnujące, które zapobiegają wypadaniu włosów, utracie wilgoci, a nawet spowalniają postępowanie siwizny.
Henna: podstawa farbowania naturalnego
Henna to najbardziej popularna alternatywa dla konwencjonalnych farb, a także najstarszy barwnik roślinny. Znamy ją jako proszek, który po rozrobieniu z wodą pozwala nam uzyskać wybrany kolor włosów. Znacznie częściej stosowana jest w salonach kosmetycznych, gdzie czerni się nią brwi i rzęsy.
Co ciekawe, określenie „henna” dotyczyć może także farb, które zawierają mieszaninę naturalnych barwników, ale już nie hennę. Nie brakuje też henn, które oprócz naturalnych składników fundują nam zetknięcie się z substancjami wyjątkowo toksycznymi, np. sławetnym PPD, który jest substancją silnie toksyczną, rakotwórczą i alergizującą. Znajduje się on oczywiście także w farbach syntetycznych, ponieważ to pierwszy związek trwałego farbowania włosów zastosowany w przemyśle kosmetycznym. Produkty koloryzujące, w których producent zawarł PPD powinny być oznaczone specjalnym ostrzeżeniem. Osoby wrażliwe, posiadające skórę atopową czy skłonną do podrażnień, w ogóle nie powinny myśleć o używaniu farb z PPD. Związek ten może wywołać nie tylko niebezpieczne zmiany skórne, ale nawet doprowadzić do wystąpienia duszności czy wstrząsu anafilaktycznego.
Henna powstaje z liści krzewu lawsonii. Zaraz po otrzymaniu proszek jest szarozielony, ale to jaki kolor uda się uzyskać na włosach po hennie, zależy od jej gatunku. Najjaśniejszym możliwym odcieniem jest jasny rudy, a najciemniejszym kasztan. Dopiero po dodaniu innego barwnika roślinnego henna umożliwia zafarbowanie włosów na bardzo ciemne kolory, np. głębokie brązy lub czerń.
W naturalnych farbach do włosów stosuje się różne dodatki pielęgnacyjne:
Wszystkie mają działanie ochronne na skórę i włosy, a także nawilżające. Głęboko odżywiają włosy i chronią przed wysuszeniem.
• indygowiec barwierski – nadaje włosom chłodny odcień czerni z fioletowo-granatowymi refleksami, |
Farbowanie włosów farbą naturalną – praktyczne wskazówki
Farba ziołowa pozwala zmienić kolor włosów na inny naturalny kolor, mamy więc ograniczone spektrum odcieni do wyboru. Henna czy indygo potrzebują ponadto czasu, aby zadziałać. W zależności od intensywności upragnionego koloru, farbę należy trzymać na włosach od 15 minut do 2 godzin.
Często też, zwłaszcza w przypadku włosów siwych lub blond farbowanych na ciemne kolory, konieczna jest koloryzacja dwuetapowa – najpierw czystą henną, a potem dodatkowym barwnikiem, np. indygo, który użyty jako pierwszy zmieni kolor włosów na zielony lub niebieski.
Sam proces farbowania jest dosyć prosty. Zakupiony proszek mieszamy z wodą lub wywarem herbacianym w odpowiedniej temperaturze, czekamy aż mieszanka ostygnie i nakładamy ją na włosy, a następnie ochraniamy je foliowym czepkiem oraz ciepłym ręcznikiem. Skórę twarzy dobrze jest pokryć uprzednio tłustym kremem, by zapobiec jej zabarwieniu. Należy też przestrzegać instrukcji dołączonych do opakowania i nie dodawać do farb innych składników. Dodatek soku z cytryny czy wywaru z herbaty może zmienić odczyn pH mieszanki, a to spowoduje zmianę działania barwnika i odmienny efekt końcowy.
Martwiąc się o trwałość farb naturalnych, pamiętajmy że częsta koloryzacja utrwala barwnik bez jakichkolwiek zniszczeń.
Farby naturalne, znane też jako roślinne lub ziołowe, zawierają wyłącznie naturalne składniki. Ich działanie opiera się na zawartości barwników, takich jak henna i indygowiec barwierski. Oprócz tego w ich składzie znajdziemy pielęgnacyjne oleje i ekstrakty. Farby naturalne są nieco mnie trwałe od syntetycznych, jednak zamiast zniszczyć włosy i skórę, wpływają na nie ochronnie i wzmacniająco.
- "Natural Hair Coloring. How to Use Henna and Other Pure Herbal Pigments for Chemical-free Beauty"; Ch. Shahin, Storey Publishing, North Adams, 2016;
- "Bezpieczna koloryzacja. Farby do włosów okiem eksperta"; oprac. U. Ptaszek, w: „Świat przemysłu kosmetycznego, 4/2014;
- "Europejski kodeks walki z rakiem"; www.cancer-code-europe.iarc.fr; 2019-01-17;
- Sophie Hirsh; "Eco-Friendly Hair Dye: Natural and Cruelty-Free Options You Can Apply at Home"; greenmatters.com; 2020-05-05;
Sama maluję henną i polecam zarówno mehendi jak i Sahara Tazarine do włosów. Instrukcja : http://www.henna.com.pl
