Naturalne kosmetyki na lato

Filtry UV to substancje, które mają za zadanie pochłanianie, odbijanie lub rozpraszanie promieniowania ultrafioletowego. Dzielimy je na dwie grupy: filtry mineralne (fizyczne) i chemiczne (organiczne).

Filtry fizyczne nie wnikają w głąb skóry – tworzą ochronny film na skórze, który odbija i rozprasza promieniowanie ultrafioletowe (UVA i UVB). Substancje czynne w takich filtrach–dwutlenek tytanu, tlenek cynku, kaolin, talk – są cząsteczkami chemicznie obojętnymi, więc niosą znikome ryzyko alergizacji i miejscowego drażnienia.

Natomiast filtry chemiczne pochłaniają energię słoneczną, zamieniając ją w ciepło. Są bardziej praktyczne, gdyż łatwo się wchłaniają i nie pozostawiają białej warstwy na skórze. Z drugiej strony, że względu na mały rozmiar cząsteczkowy filtry chemiczne mogą wnikać w głąb skóry, powodując fotouczulenia. Są raczej fotoniestabilne ponieważ pod wpływem promieni słonecznych ulegają degradacji. Więc konieczne jest stosowanie ich na skórę co kilka godzin.

Są też filtry naturalne, na które składają się wyciągi roślinne i oleje o bardzo niskim stopniu ochrony. Są to m. in. masło Shea, olej z awokado, olej arganowy czy sezamowy. Jednak ze względu na niski faktor ochronny, nie mogą stanowić jedynej ochrony przed promieniowaniem UV. Powinny być stosowane łącznie z filtrami mineralnymi lub chemicznymi.

Na rynku jest cała gama kosmetyków – ekologicznych i konwencjonalnych, które chronią przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego. Jakie kosmetyki stosować? Które nadają się do skóry wrażliwej, a które mogą być stosowane przez dzieci?

Konwencjonalne kosmetyki do opalania wykorzystują w swoim składzie filtry chemiczne. Co w tym złego? Filtry chemiczne wnikają w naskórek, przez co mogą powodować podrażnienia i reakcje alergiczne. Niektóre, zawarte w preparatach ochronnych substancje mogą pod wpływem promieniowania słonecznego wywoływać kontaktowe reakcje uczuleniowe na skórze. Tak jest na przykład z BM–DBM, związkiem rozpadającym się pod wpływem światła na wysoce alergizujące aryloglioksale. Oktokrylen z kolei nie rozpada się, a nawet stabilizuje inne substancje, ale sam w sobie jest niekiedy alergenem.

Kolejna rzecz, która przemawia na niekorzyść filtrów chemicznych, to hormony. Badania naukowe Szwajcarskiego Instytutu Farmakologii i Toksykologii z 2001 r. wykazały, że substancje zawarte w przeciwsłonecznych filtrach chemicznych mogą kumulować się w ludzkim organizmie oraz w mleku matki. Naśladując estrogeny, mogą powodować zmiany hormonalne w organizmie.

Dodatkowo za filtrami organicznymi nie przemawiają doniesienie medyczne, które sugerują, jakoby powszechnie stosowany filtr o nazwie PABA (kwas paraaminobenzoesowy) miał potencjalne kancerogenne działanie.

Poza tym konwencjonalne kosmetyki do opalania często zawierają konserwanty, substancje zapachowe, barwniki, które mogą wywołać reakcje alergiczne oraz sprzyjać przebarwieniom skóry.

Naturalne kosmetyki nie zawierają sztucznych barwników, konserwantów, składników mogących wpływać na układ hormonalny. Oparte na naturalnych składnikach, przeznaczone są dla każdego – dla dorosłych, dzieci, osób starszych i tych z problemami alergicznymi.

Jest jedno ale… Dwutlenek tytanu (titanium dioxide), który obok tlenku cynku, jest używany jako mineralny filtr przeciwsłoneczny, nie do końca jest dla nas bezpieczny. Chodzi głównie o jedną z odmian dwutlenku tytanu – anataz. Promieniowanie UV aktywuje nanocząstki dwutlenku tytanu. Aktywowany TiO2 generuje rodniki tlenowe, które z kolei uszkadzają  naskórek. Dwutlenek tytanu może być zaznaczony na opakowaniu jako: TiO2, titanium dioxide lub CI 77891. . Sprawdzajmy zatem na opakowaniach kosmetyków jakiego rodzaju filtr posiadają.

Jakość ekologicznych kosmetyków do opalania gwarantują certyfikaty niezależnych instytucji. Posiadają m. in. Certyfikat NaTrue, potwierdzający, że są to kosmetyki przyjazne środowisku.

Jak chronić dziecko przed promieniami, zapewniając mu jednocześnie wystarczającą dawkę niezbędnej dla kości witaminy D? Niemowlęta poniżej sześciu miesięcy w ogóle nie powinny być wystawiane na działanie promieni słonecznych. Starsze dzieci mogą przebywać na słońcu, ale tylko wtedy gdy ich skóra jest odpowiednio chroniona.

Skóra dzieci od 3 roku życia, przypomina skórę dorosłych, ale inaczej reaguje. Funkcje ochronne skóry dziecka nie są dobrze wykształcone, by szybko reagować na czynniki zewnętrzne, w tym także na promieniowanie UV. Poza tym mała zdolność do tworzenia melaniny powoduje nadmierną wrażliwość na działanie promieni słonecznych. Będąc nad wodą dzieci często bawią się przy brzegu, a właśnie tam najłatwiej się oparzyć. Krople wody na skórze działają jak lupa,  skupiając promieniowanie.

Które preparaty mogą być stosowane przez dzieci? Przede wszystkim kosmetyki dla dzieci powinny mieć inny skład niż dla dorosłych, powinny być wodoodporne i o wysokim stopniu ochrony UVA i UVB. Surowce występujące kosmetykach muszą być delikatne, bez zanieczyszczeń, nie powinny penetrować w głąb, powinny być stabilne chemicznie.