Olej z nasion marchwi – właściwości i działanie. Jak stosować olej z nasion marchwi?
Olej z nasion marchwi zdobywa sobie coraz szersze uznanie w naturalnej kosmetyce. W porównaniu z innymi egzotycznymi olejami odznacza się umiarkowaną ceną i stosunkowo dobrą dostępnością. Za jego wykorzystaniem przemawiają również unikalne właściwości oraz uniwersalność zastosowań. Kto i dlaczego powinien więc sięgnąć po olej z nasion marchwi?
- Skąd się bierze olej z nasion marchwi?
- Skład chemiczny oleju z nasion marchwi
- Właściwości oleju z nasion marchwi
- Właściwości grzybobójcze
- Właściwości antybakteryjne
- Inne właściwości zdrowotne
- Wykorzystanie oleju z nasion marchwi w pielęgnacji skóry
- Jak stosować olej z nasion marchwi?
- Dla kogo olej z nasion marchwi?
Sama idea nasion marchii może dla wielu osób być kontrowersyjna – soczysty pomarańczowy korzeń widział każdy, nasiona za to w dość tajemniczy sposób pojawiają się w ofercie sklepów ogrodniczych…
Skąd się bierze olej z nasion marchwi?
Kluczem do wyjaśnienia powyższej zagadki jest fakt, że marchew (Daucus carota) jest rośliną dwuletnią. W pierwszym sezonie tworzy zieloną, pierzastą nać oraz smaczny, gruby korzeń. Na tym etapie większość warzyw jest wyrywana i konsumowana. Jeśliby jednak zostawić marchew w glebie, w kolejnym roku wypuści ona łodygę, na której pojawi się biały, miododajny kwiatostan w formie uroczych baldachów. Wskutek krzyżowego zapylenia jesienią rozwiną się na nim owoce zawierające jednonasienne rozłupki. Bez ingerencji człowieka zostałyby one rozniesione przez zwierzęta po łąkach i przydrożach.
Dojrzałe nasiona marchwi zawierają 8-24% tłuszczów. W celu uzyskania oleju eterycznego poddaje się je parowej destylacji lub działaniu chemicznych rozpuszczalników. Alternatywnie olej można również uzyskać metodą tłoczenia na zimno. Wszystkie wspomniane wyżej metody dają produkt wysokiej jakości, o wybitnych walorach użytkowych.
Uwaga!
Oleju z nasion marchwi nie należy mylić z olejem marchwiowym powstałym z efekcie maceracji rozdrobnionego korzenia marchwi w oleju roślinnym.
Skład chemiczny oleju z nasion marchwi
Olej z nasion marchwi zawiera umiarkowane ilości wapnia, fosforu, potasu, sodu, magnezu i aluminium. Jeśli chodzi o profil kwasów tłuszczowych, dominującą rolę odgrywa stosunkowo rzadko spotykany kwas petroselinowy (ok. 60%), a w dalszej kolejności również kwasy linolowy (11%), palmitynowy (10%) i inne.
Właściwości lecznicze oleju z nasion marchwi zawdzięczamy jednak przede wszystkim związkom eterycznym, do których należą przede wszystkim:
- karotol (ok. 40%) – alkohol seskwiterpenowy formujący się wyłącznie w nasionach marchwi w czasie sezonu wegetacyjnego. Związek ma charakter silnie grzybobójczy, a z badań wynika, że posiada również właściwości chwastobójcze i insektobójcze.
- β-Caryophyllene (ok. 11 %) – seskwiterpen odpowiadający m.in. za ostry smak pieprzu czarnego. Jest silnym antyoksydantem, środkiem przeciwzapalnym, a najprawdopodobniej również przeciwrakowym.
- β-Farnesene (ok. 4%) – seskwiterpen o działaniu uspokajającym i usypiającym;
- α-Pinen (ok. 4%) – związek aromatyczny o udowodnionych właściwościach przeciwzapalnych oraz bakteriobójczych. Z badań wynika, że łagodzi również ból, udrażnia drogi oddechowe i wspiera prawidłowe funkcjonowanie mózgu.
Ponadto w składzie oleju z marchwi znajduje się ponad dwadzieścia dalszych mono- i seskwiterpenów, które łącznie wpływają potencjał jego oddziaływania. Poszczególne proporcje mogą różnić się w zależności od podgatunku marchwi, warunków jej uprawy oraz metody ekstrakcji.
Właściwości oleju z nasion marchwi
Olej z nasion marchwi posiada charakterystyczną żółto-bursztynową barwę, czasem przechodzącą wręcz w odcienie brązu. Odznacza się słodkawym, ziemisto-drzewnym zapachem i niskim poziomem kwaśności.
Przeprowadzone dotychczas badania naukowe potwierdziły wysoką aktywność czynnych składników oleju z nasion marchwi. Ich unikalna kompozycja umożliwia połączenie szerokiego spektrum terapeutycznego działania.
Właściwości grzybobójcze
Terpenoidy obecne w oleju z nasion marchwi w warunkach laboratoryjnych wykazują zdolność niszczenia grzybów należących do szeroko rozpowszechnionych grzybów pleśniowych z rodzaju Alternaria. Są one m.in. przyczyną alergii wziewnych u dzieci i dorosłych. Ponadto karotol wykazuje się skutecznością w zwalczaniu drożdżaków Candida albicans oraz Aspergillus. Z polskich badań wynika, że jest w tym zakresie równie efektywny jak grzybobójcze leki na receptę.
Właściwości antybakteryjne
Olej z nasion marchwi wykazuje również ciekawy potencjał w kontekście zwalczania pospolitych bakterii chorobotwórczych. Ze studiów opublikowanych w 2016 r. przez portugalskich naukowców wynika, że jest szczególnie skuteczny wobec laseczki siennej (Bacillus subtilis) powodującej psucie się żywności, listerii (Listeria monocytogenes) mogącej prowadzić do sepsy, zapalenia mózgu oraz poważnych uszkodzeń płodu, pałeczki okrężnicy (Escherichia coli) odpowiedzialnej m.in. za infekcje układu pokarmowego oraz genitaliów czy powszechnie znanej salmonelli (Salmonella typhimurium).
Inne właściwości zdrowotne
W niektórych źródłach pisze się o antyoksydacyjnym działaniu oleju z nasion marchwi. Nie zostało ono jednak jak dotąd jednoznacznie potwierdzone naukowo – ze studiów wynika raczej, że indeks ORAC (tj. zdolności pochłaniania reaktywnych form tlenu) jest dość niski. Na uwagę zasługuje jednak przeciwzapalny i przeciwstarzeniowy potencjał oleju, uzasadniający w szczególności użycie dermatologiczne i kosmetyczne.
Wykorzystanie oleju z nasion marchwi w pielęgnacji skóry
Olej z nasion marchwi może bardzo pozytywnie wpływać na kondycję skóry, pomagając w rozwiązywaniu nawet poważniejszych problemów dermatologicznych.
Użyty do masażu działa pobudzająco na krążenie, ujędrnia i regeneruje tkankę. Nie tylko zapobiega wiotczeniu skóry, ale może również przynieść ulgę przy obolałych mięśniach i ścięgnach. Niektóre źródła sugerują, że może pomagać nawet przy dolegliwościach pochodzenia reumatycznego.
Na szczególną uwagę zasługuje wspomniany wyżej antybakteryjny i przeciwgrzybiczny potencjał oleju z nasion marchwi. Stosowany na zmiany skórne przyspiesza gojenie, łagodzi stany zapalne, a przede wszystkim zwalcza ich przyczynę. Tym samym może być wspomaganiem również przy trudno gojących się bliznach, wypryskach, pryszczach, wysypkach różnego pochodzenia, a zwłaszcza grzybicznych zakażeniach skóry.
Poza tym olej z nasion marchwi polecany jest do pielęgnacji cery dojrzałej. Przy regularnym stosowaniu ujednolica koloryt skóry, rozjaśnia zmiany pigmentacyjne spowodowane wiekiem lub działaniem hormonów i redukuje zaczerwienienia oraz problem nadmiernej suchości. Co ważne, nie pozostawia przy tym po sobie tłustego filmu i nie zatyka porów.
Jak stosować olej z nasion marchwi?
Pod żadnym pozorem nie zaleca się konsumpcji oleju z nasion marchwi. Produkt nadaje się wyłącznie do użytku zewnętrznego, a i w tej formie powinien być zawsze rozcieńczany olejem bazowym, np. jojoba, z awokado czy ze słodkich migdałów.
Odpowiednio rozrzedzony olej z nasion marchwi może być aplikowany na twarz, dekolt lub inne partie ciała, idealnie w ramach wieczornej toalety. Ponadto olej z nasion marchwi jest cennym składnikiem domowych kosmetyków. Połączony ze zmieloną kawą, miodem i olejem kokosowym daje odżywczy, rozjaśniający peeling, który pomaga oczyścić zablokowane pory i złuszczyć martwe komórki naskórka. Na jednorazowe użycie wystarczy 5-8 kropli oleju. Z kolei mieszanina glinki, żelu z aloesu oraz oleju z nasion marchwi jest doskonałą maseczką o działaniu odświeżającym i odmładzającym.
Jako olejek eteryczny o dość przyjemnym zapachu, olej z nasion marchwi znajduje również zastosowanie w aromaterapii. Dodany w ilości 3 kropli do elektronicznego dyfuzora lub szklanki z gorącą wodą pomaga złagodzić stres, zredukować poziom zmęczenia i wyciszyć się przed snem. Efekt odprężenia może pojawić się również po masażu twarzy i dekoltu.
Uważany za bezpieczny w zewnętrznym użytkowaniu, olej z nasion marchwi teoretycznie może powodować podrażnienia. Pierwsze zastosowanie należy więc poprzedzić testem na małej powierzchni skóry. Ze względu na brak dostatecznych danych nie poleca się kobietom ciężarnym ani karmiącym piersią. Niewskazana jest również aplikacja oleju przed ekspozycją na słońce – promieniowanie UV powoduje oksydację beta-karotenu i może prowadzić do powstania przebarwień czy wysypki.
Dla kogo olej z nasion marchwi?
Ze względu na szerokie spektrum zastosowań olej z nasion marchwi może być kosmetykiem i lekiem do użytku całej rodziny. Sportowcom pomoże w profilaktyce grzybicznych infekcji i regeneracji po urazach, dojrzałe kobiety wesprze w walce z oznakami upływającego czasu, zaś u dzieci i młodzieży będzie cennym uzupełnieniem klasycznej apteczki, radząc sobie z różnymi stanami zapalnymi, a nawet trądzikiem. Dla lepszych efektów i pełniejszych doznań zmysłowych produkt można łączyć z innymi olejkami eterycznymi, zwłaszcza lawendowym, jałowcowym, cytrynowym i pomarańczowym!
- „Antifungal Activity of the Carrot Seed Oil and its Major Sesquiterpene Compounds” Izabela Jasicka-Misiak i in., https://www.researchgate.net/publication/234072455_Antifungal_Activity_of_the_Carrot_Seed_Oil_and_its_Major_Sesquiterpene_Compounds, 22/12/2021;
- “The Benefits of Carrot Seed Essential Oil” Corey Whelan, https://www.healthline.com/health/carrot-seed-oil, 22/12/2021;
- “What to Know About Carrot Seed Oil” WebMD, https://www.webmd.com/beauty/what-to-know-about-carrot-seed-oil#1, 22/12/2021;
- “Cold pressed carrot (Daucus carota subsp. sativus) seed oil” Mehmet Aksu i in., https://www.researchgate.net/publication/343183355_Cold_pressed_carrot_Daucus_carota_subsp_sativus_seed_oil, 22/12/2021;
- “New Claims for Wild Carrot (Daucus carota subsp. carota) Essential Oil” Jorge M. Alves-Silva i in., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4769755/, 22/12/2021;
