Olejek lawendowy – właściwości i działanie. Jak stosować olejek lawendowy?

Lawenda zniewala aromatem i zachwyca odcieniami fioletu. Ale jej najważniejszym przeznaczeniem nie jest wcale dostarczanie nam wrażeń estetycznych, lecz produkcja olejku lawendowego – niezwykle cennego surowca, który otwiera drzwi do świata aromaterapii. Olejek lawendowy jest znany jako naturalny środek nasenny, ale jego właściwości na tym się kończą. Lawenda pod postacią olejku działa między innymi przeciwzapalnie i przeciwbólowo.

1. Lawenda – od niej się zaczęło
2. Olejek lawendowy - charakterystyka
3. Olejek lawendowy - terapia zapachem
4. Olejek lawendowy ma ból głowy
5. Olejek lawendowy w lecznictwie
6. Olejek lawendowy - zastosowanie
7. Olejek lawendowy w kosmetyce

Lawenda – od niej się zaczęło

Lawenda pochodzi z terenów śródziemnomorskich. Pola lawendy w świetle zachodzącego słońca to jeden z najpiękniejszych widoków, jakich możemy doświadczyć odwiedzając Prowansję. Lawenda jest znana i rośnie oczywiście również w wielu innych miejscach na świecie. Ze Starego Lądu przewieziono ją do Afryki, skąd trafiła na Daleki Wschód. To niewątpliwie jedna z najbardziej popularnych roślin leczniczych, szczególnie ceniona jako naturalny lek na niepokoje, bezsenność i napięcia. Olejek lawendowy to produkt zawierający najbardziej skondensowaną dawkę substancji aktywnych obecnych w lawendzie. Powstaje z kwiatów lawendy wąskolistnej, zwanej też lekarską, typowego gatunku lawendy o bardzo dużym w tej chwili potencjale przemysłowym.

Olejek pozyskiwany z lawendy to najstarszy produkt aromaterapii. Można wręcz powiedzieć, że bez lawendy mogłoby jej w ogóle nie być. To bowiem w lawendowej esencji swoje rany leczył Rene Gattefosse, francuski chemik, który stworzył pojęcie aromaterapii i jako pierwszy zbadał właściwości lecznicze olejków pozyskiwanych z roślin.

Olejek lawendowy - charakterystyka

Olejek lawendowy powstaje jak inne olejki aromaterapeutyczne – poprzez destylację parą wodną tych części rośliny, które obfitują w olejki lotne. W przypadku lawendy są to przede wszystkim kwiaty, w mniejszym stopniu łodygi. Do produkcji olejku lawendowego wykorzystywanego w lecznictwie wykorzystuje się lawendę wąskolistną (lekarską). Oryginalny olejek powinien być przezroczysty lub barwy jasnożółtej i posiadać charakterystyczny zapach. W 20-45% ma składać się z linalolu, a także jego octanu. Naturalny olejek lawendowy posiada właściwości bakteriobójcze i przeciwwirusowe.

Wypryski czy brodawki można leczyć olejkiem lawendowym bez uprzedniego rozcieńczania go (tak samo stosujemy olejek z drzewa herbacianego), podczas gdy pozostałe olejki eteryczne wymagają wymieszania z wodą. Jeśli jednak po aplikacji olejku bezpośrednio na zmiany tego typu odczujemy pieczenie, lepiej go rozcieńczyć.

Olejek lawendowy - terapia zapachem

Olejek lawendowy to sprzymierzeniec osób zapracowanych i zestresowanych, których tryb życia niekorzystnie wpływa na jakość snu. Każda postać lawendy może poprawić nocny wypoczynek. Dlatego też na bezsenność poleca się wypijać napary z lawendy czy wieszać woreczki ususzonego ziela w bliskości łóżka.Olejek aromaterapeutyczny, nawet już rozcieńczony, ma wszak o wiele wyższe stężenie substancji aktywnych, dlatego najlepsze efekty przyniesie stosowanie go obok wspomnianych metod. Użycie olejku lawendowego ma najwięcej sensu przed snem, gdy już wszystkie obowiązki mamy za sobą i możemy zrelaksować się w ciepłej kąpieli lub z kubkiem herbaty w fotelu. Bezsenność zwalczymy również masażami z dodatkiem tego olejku.

Olejek lawendowy możemy stosować oddzielnie lub w połączeniu z innymi olejkami o podobnych właściwościach. Do masażu, kąpieli lub sesji aromaterapeutycznej używamy po kilka kropli olejku lawendowego, jałowcowego, eukaliptusowego, pomarańczowego oraz tymiankowego w proporcjach 5:3:1:1:1.

Olejek lawendowy ma ból głowy

Zwolennicy aromaterapii, a zwłaszcza naturalnych metod radzenia sobie z bólem, sięgają po olejek lawendowy, by pozbyć się różnych rodzajów napięć i bólu, zwłaszcza bólu głowy. Ich zdaniem olejek eteryczny z lawendy otwiera umysł i „uwalnia” ból. Wystarczy kroplę lub dwie wmasować w skronie oraz w kark aż do potylicy, by w niedługim czasie pozbyć się bólu. Taki otwarty, rozluźniony umysł pomaga zniwelować ból znajdujący w całym ciele i zlikwidować napięcia mięśni. W aromaterapii olejek lawendowy uchodzi za ten, który otwiera czarkę trzeciego oka – rozbudza duchowy wzrok, co oznacza, że dzięki niemu człowiek staje się silny, a zarazem wrażliwy. Potrafi panować nad swoimi emocjami, ma świadomość własnej energii oraz uczuć i z dystansem podchodzi do stresujących sytuacji.

Moc olejku lawendowego zdaje się więc nieoceniona we współczesnym świecie, w którym nieustannie narażeni jesteśmy na stres, a panowanie nad sobą i napiętą sytuacją wymaga stalowych nerwów. Co jednak na temat uzdrawiającego duszę i ciało z cywilizacyjnych dolegliwości olejku lawendowego ma do powiedzenia medycyna? Czy jest skuteczniejszy i bezpieczniejszy niż łykane, niekiedy rutynowo, tabletki na ból głowy?

Olejek lawendowy w lecznictwie

Medycyna współczesna wieloma badaniami potwierdziła, że olejek lawendowy ma właściwości terapeutyczne. Jego skład pozwala na osiągnięcie efektu przeciwdepresyjnego, przeciwlękowego, a nawet przeciwbólowego. Lawenda jest skuteczna w leczeniu dolegliwości neurologicznych, a ponadto działa przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybicznie i spazmolitycznie.Dodatkowo stymuluje układ immunologiczny organizmu i zmniejsza ryzyko rozwoju komórek nowotworowych. Potwierdzono również, że stosowanie lawendy poprawia nastrój, uspokaja i działa nasennie. Właściwości te wynikają przede wszystkim z wysokiej koncentracji związków terpenoidowych w kwiatach i ulistnionych łodygach lawendy. Olejek lawendowy zawiera w sobie znaczną dawkę tych substancji. Przeważają wśród nich linalol i jego estry, ale warto wspomnieć, że jest on źródłem około 100 różnych elementów składowych, do których zaliczamy m.in. monoterpeny oraz alkohole monoterpenowe, np. kamforę, beta-pinen, limonen, kamfen, lawandulol, borneol i alfa-terpinol. Wśród innych związków wyróżniamy także octany linalolu i lawandulolu oraz kripton i eukaliptol. Olejek lawendowy zawiera też seskwiterpeny czy triterpenoidy, jak chociażby kwas ursolowy i betulinę.

Olejek lawendowy – skład       W lawendzie i destylowanym z niej olejku znajdziemy mnóstwo przeciwzapalnych związków fenolowych, takich jak flawonoidy, garbniki, kumaryny i antocyjaniny. Nie brakuje w nich też steroli.     Za właściwości przeciwlękowe i poprawiające nastrój lawendy i olejku lawendowego odpowiadają głównie związki terpenoidowe, które działają na ośrodkowy układ nerwowy. Kwiat lawendy można stosować w dolegliwościach lękowych oraz zaburzeniach układu pokarmowego o charakterze psychosomatycznym.      Badania udowodniły, że główne składniki olejku lawendowego mają działanie miejscowo znieczulające i zmniejszają intensywność bólu bez skutków ubocznych.      Na skład olejku lawendowego wpływa jego pochodzenie, a więc i wykorzystanie różnych odmian czy hybryd lawendy lekarskiej. Choć w układzie najważniejszych substancji różnice są niewielkie, to olejki pochodzący z Chin lub z Indii mogą zawierać dodatkowe substancje lotne.

Olejek lawendowy - zastosowanie

• Bezsenność i zaburzenia snu
• Stres
• Stany lękowe
• Choroby jamy ustnej
• Choroby zakaźne gardła i górnych dróg oddechowych
• Rany, owrzodzenia i oparzenia
• Miejscowe uśmierzanie bólu

Olejek lawendowy stanowi medycznie uzasadnioną alternatywę dla antybiotyków i chemioterapeutyków, który stały się nieskuteczne wobec określonych szczepów bakterii. Jest bardzo przydatny w leczeniu infekcji bakteryjnych. Jego skuteczność wzrasta w połączeniu z wieloma innymi olejkami, np. tymiankowym, cytrynowym, cedrowym czy rumiankowym. Niezwykle aktywnie wobec grzybów olejek lawendowy współdziała z olejkiem z drzewa herbacianego.

Olejek lawendowy w kosmetyce

Kosmetyka wykorzystuje głównie przeciwbakteryjne i konserwujące właściwości olejku lawendowego. Znajdziemy go nie tylko w olejkach do masażu, ale również w lotionach, tonikach do mycia skóry twarzy czy w solach kąpielowych. Wchodzi w skład szamponów i masek do włosów, co odpowiada doniesieniom jakoby miał ograniczać wypadanie włosów i je wzmacniać. Niemałe jest jego znaczenie w przemyśle perfumeryjnym. Służy zresztą do aromatyzowania przeróżnych kosmetyków. Często używany jest jako konserwant, co pozwala ośmiokrotnie zmniejszyć dodatek konserwantów syntetycznych!

Olejek lawendowy pochodzi z destylacji parą wodną kwiatów oraz łodyg lawendy lekarskiej. Jest jednym z najstarszych i najbardziej skutecznych preparatów aromaterapii. Znamy głównie jego działanie nasenne i uspokajające, ale olejek lawendowy poza tym uśmierza ból, zabija bakterie i działa antyoksydacyjnie.

Bibliografia

1. J. Lambert; “Lavender Oil. A Beginner’s Guide Revealng the Power of Lavender Oil”; Gamma Mouse 2014;
2. J. Posoch; “Lawendowe pole”; grupa wydawnicza Foksal, Warszawa 2014;
3. D. Virtue. R. Reeves; “Życie bez bólu. Naturalne i duchowe sposoby eliminowania bólu fizycznego”; wyd. Illuminatio, 2016;
4. M. Adaszyńska-Skwirzyńska, M. Swarcewicz; “Skład chemiczny i aktywność biologiczna lawendy lekarskiej”; Wiadomości chemiczne” 2014, 68;