Najpiękniejsze jaskinie w Polsce
Struktury te należą do jednych z najbardziej oszałamiających, nietkniętych formacji geologicznych na świecie – wystarczy spojrzeć na tętniące życiem czerwone skały Doliny Antylop, błyszczące lodowe jaskinie lodowców Islandii lub podziemne groty Azji Południowo-Wschodniej. Może nie są łatwo dostępne, ale to sprawia, że jaskinie są jeszcze bardziej kuszące. Polska słynie z jednych z najbardziej unikalnych i interesujących jaskiń w Europie. Podziemne labirynty, podziemne rzeki, wielkie jaskinie z prehistoryczną reminiscencją…. to unikatowe cechy podziemnego świata, które można zobaczyć także w Polsce. Wybraliśmy jedne z najfajniejszych jaskiń Polski, wszystkie gotowe do eksploracji. Oto 10 najpiękniejszych jaskiń w Polsce!
- Jaskinia Raj, Góry Świętokrzyskie
- Jaskinia Niedźwiedzia, Kotlina Kłodzka
- Jaskinia Mroźna, Tatry
- Jaskinia Smocza Jama, Jura Krakowsko-Częstochowska
- Grota Łokietka, Jura Krakowsko-Częstochowska
- Jaskinia Mylna, Tatry
- Jaskinia Nietoperzowa, Jura Krakowsko-Częstochowska
- Jaskinia Radochowska, Kotlina Kłodzka
- Jaskinia Wierzchowska Górna, Jura Krakowsko-Częstochowska
- Jaskinia Malinowska, Beskidy
Jaskinia Raj, Góry Świętokrzyskie
Jaskinia Raj położona jest 11 km od Kielc. Jaskinia ta jest zdecydowanie jedną z najciekawszych w Polsce, ponieważ posiada różne geologiczne formacje jaskiniowe. Mówi się, że z każdego metra kwadratowego sufitu zwisa aż 200 stalaktytów. Pod dość pospolitymi kolumnami, naciekami, wodospadami i podziemnymi jeziorami znajdują się również perły jaskiniowe, kuliste złoża osadów wapiennych, które są rzadkością. Jaskinia ma około 360 milionów lat i początkowo znajdowała się na dnie płytkiego morza. Ponieważ nie ma większych różnic poziomów, każdy może zwiedzać jaskinię i bez tru du przebyć 180-metrową trasę turystyczną. W jaskini panuje stabilna temperatura 9°C, wilgotność dochodzi do 95%. Jaskinia posiada również małe jeziorka. Dla turystów Jaskinia Raj została udostępniona w 1972 roku i można ją zwiedzać tylko pod opieką przewodnika. Trasa jest oświetlona i nadaje się do zwiedzania również przez grupy wycieczkowe. Zwiedzanie Jaskini Raj rozpoczyna się w pawilonie, gdzie znajduje się ekspozycja muzealna, opowiadająca o zjawiskach krasowych i stanowiskach archeologicznych. Przedstawione są tu narzędzia krzemienne służące do pracy neandertalczykowi zamieszkującemu tę jaskinię około 50 000 lat temu, a także szczątki prehistorycznych zwierząt – mamuta, nosorożca włochatego i niedźwiedzia jaskiniowego.
Jaskinia Niedźwiedzia, Kotlina Kłodzka
Jaskinia Niedźwiedzia, to najdłuższa jaskinia położona w Górach Śnieżnik, na prawym zboczu Doliny Kleśnicy. Odkryto ją w 1966 roku w pobliżu wsi Kletno w Polsce. Słynie z licznych wykopalisk niedźwiedzia jaskiniowego. … Korytarze Jaskini Niedźwiedzia znajdują się na trzech poziomach połączonych ze sobą przez tzw. kominy. Dwa sztuczne otwory jaskiń leżą na wysokości 793 i 800 m n.p.m. ok. 10–15 m nad Dno Doliny Kleśnicy. Całkowita długość korytarzy w Jaskinia Niedźwiedzia przekracza 2500 m, z czego 360 m jest dostępnych dla turystów. Różnica wysokości między najwyższym i najniższy punktem jaskini to 60 m.
Jaskinia Mroźna, Tatry
Położona w Tatrach, na wschodnim zboczu Doliny Kościeliskiej jaskinia powstała w wyniku pęknięcia tektonicznego w masywie wapiennym środkowego triasu i pierwotnie była podziemnym źródłem Potoku Kościeliskiego. Swoją nazwę zawdzięcza wyglądającym jak szron białym naciekom na ścianach oraz stałej niskiej temperaturze powietrza. Zawiera formacje kalcytowe, struktury zbudowane z wód wapiennych oraz liczne inne formacje krasowe stalaktytów i stalagmitów. Zwiedzanie rozpoczyna się sztucznie uformowanym przejściem, a następnie wiedzie przez Cmentarzysko Nacieków, Zwalisko, Biały Chodnik, Komorę Złomisk, Komorę Wielką, Jezioro Sabalowe, Salę Pochyłą i Komorę Wstepną. Jaskinia ta jest tylko ostatnim odcinkiem pobliskiego większego systemu Jaskini Zimnej odkrytego w 1934 roku przez Stefana Zwolińskiego. Został otwarty dla zwiedzających 12 lipca 1953 roku, a od 1958 roku jest oświetlona. Całkowita długość jaskini wynosi 773 m, a głębokość 5,5 m. Przejście przez jaskinię zajmuje około 40 minut. Wewnątrz jest 6 st. C. Zejście do Doliny Kościeliskiej odbywa się ścieżką z szlabanem i zajmuje około 15 minut. Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Jaskinia Smocza Jama, Jura Krakowsko-Częstochowska
Spektakularna formacja wapienna Wzgórza Wawelskiego, utworzona około 25 milionów lat temu, nie jest litym kawałkiem skały, na jaką wygląda, ale jest wypełniona niesamowitymi jaskiniami i przestrzeniami. Jaskinia składa się z 3 niewielkich komór, a trasa jest krótka – do przejścia zaledwie 81 m. Jak głosi legenda, skaliste komnaty pod Wawelem były niegdyś domem Smoka Wawelskiego, wyjątkowo paskudnego stworzenia, które nie lubiło niczego poza obżeraniem się owcami i miejscowymi dziewicami. Historia głosi, że gdy w wiosce skończyły się dziewice, król obiecał rękę swojej jedynej córki bohaterowi, który pomoże pokonać nikczemną bestię. Dzielni rycerze padali pod ognistym oddechem smoka, zanim biedny szewc imieniem Skuba nakłonił Smoka do zjedzenia owcy wypełnionej siarką, która natychmiast zapaliła się w jego przełyku. Z nieugaszonym pragnieniem smok poszedł i wypił połowę rzeki, zanim jego rozdęty brzuch eksplodował i miasto zostało uwolnione od jego gniewu. O pokonaniu smoka przypomina rzeźba stojąca u podnóża Wawelu, przy wejściu do Smoczej Jamy.
Grota Łokietka, Jura Krakowsko-Częstochowska
Grota Łokietka, to największa jaskinia zlokalizowana na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Łączna długość jej korytarzy wynosi 320 m. Składa się z kilku korytarzy i dwóch dużych sal: Rycerskiej i Sypialni oraz dwóch mniejszych sal. Według legendy był to schron Władysława Łokietka, który próbował uciec przed czeską armią. Znaleziono tam ślady działalności człowieka z czasów starożytnych oraz kości niedźwiedzia jaskiniowego.
Forma naciekowa Groty Łokietka jest uboga. Na stropach obu jaskiń (głównie Sypialni) i innych trudno dostępnych miejscach znajdują się na ogół drobne stalaktyty rurkowe. Ściany pokryte są okładzinami, a ich nadwieszone fragmenty ozdobione są okapnikami lub małymi, cienkimi, falistymi draperiami. W ostatnim pomieszczeniu na uwagę zasługuje duża kolumna naciekowa („Orzeł”), pięknie wykształcona od strony północnej. Na lewo od orła w niewielkiej wnęce nad stropem zachowały się stalagmity. Temperatura wewnątrz jaskini utrzymuje się na jednym poziomie przez cały rok i wynosi około 7-8°C. W okresie zimowym tuż przed wejściem powstają czasem „stalagmity lodowe” o bardzo pięknych formach.
Jaskinia była licznie odwiedzana już od wielu lat. W 1691 r. wspomniał o niej Sebastian Piskorski. W swoich relacjach piszą o niej Klementyna Tańska-Hoffmanowa, Jadwiga Łuszczewska (Deotyma) i Ambroży Grabowski. Jaskinię dwukrotnie odwiedzał Stanisław Staszic (w 1798 i 1805), który w swoim Dzienniku Podróży wspomina o ukrywaniu się króla Bolesława Śmiałego po zabójstwie biskupa Stanisława Szczepanowskiego. W czasie I wojny światowej jaskinia służyła jako tymczasowe schronienie miejscowej ludności, głównie z pobliskich Czajowic. Grota Łokietka jest nadal główną atrakcją turystyczną Ojcowskiego Parku Narodowego. Rocznie odwiedza ją ok. 120 tys. Osób.
Jaskinia Mylna, Tatry
Jaskinia Mylna położona jest u podnóża Raptawickiej Turni, 130 m nad dnem Doliny Kościeliskiej, na jej zachodnim zboczu. Jaskinia od dawna znana jest góralom, górnikom i poszukiwaczom skarbów. Łączna długość jej korytarzy wynosi około. 1300 m, które miejscami są bardzo wąskie, z kałużami na dnie. Dla turystów udostępniono jedynie 300-metrowy odcinek. Zimą pojawiają się w niej formacje lodowe.
Jaskinia Mylna została utworzona przez wody Kościeliskiego Potoku. Ale niektóre korytarze i komnaty zostały sztucznie rozbudowane dla turystów. W miejscach, gdzie spotykają się korytarze zwykle występuje komora. Jedna z ważniejszych bocznych odnóg prowadzi do Wielkiej Izby, gdzie znajduje się komin prowadzący na powierzchnię. Inna odnoga, bardzo niska, zwana Ulicą Pawlikowskiego prowadzi do kolejnej komory. Przez jaskinię przepływa niewielki strumień wody, w którym można spotkać typowy gatunek ślepego skorupiaka jaskiniowego – Niphargus tatrensis (Studniczek).
Jest to jedna z najciekawszych jaskiń w Tatrach, którą można zwiedzać bez przewodnika. Jak wskazuje nazwa jaskini – Mylna to po polsku „myląca” – łatwo się w niej zgubić, więc nie należy jej eksplorować w pojedynkę. Jaskinia została po raz pierwszy zbadana w 1885 roku przez Jana Gwalberta Pawlikowskiego.
Jaskinia Nietoperzowa, Jura Krakowsko-Częstochowska
Jedna z największych jaskiń w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej o długości 306 metrów. Ten geologiczny twór znajduje się w Dolinie Będkowskiej. Jaskinię odkryto w 1841 roku i w tamtych czasach podobno roiło się w niej od nietoperzy. Otwarta dla turystów dopiero od 1994 roku. Liczba skrzydlatych ssaków w środku gwałtownie spadła, ale to nie osłabia historycznego, archeologicznego i geologicznego znaczenia tej jaskini. Badania przeprowadzone w latach pięćdziesiątych XX wieku wykazały ślady ludzkiego życia sprzed 40 000 lat, a także szczątki około 4000 niedźwiedzi jaskiniowych; zwiedzający zobaczą skamieniałości wymarłych bestii odsłonięte w skalnych ścianach jaskini, a także dosłownie stosy setek kości na dnie jaskini, a także mnóstwo maleńkich nietoperzy zwisających jak torebki herbaty z dachu jaskini. W pełni zelektryfikowaną jaskinię można zwiedzać tylko z przewodnikiem.
Jaskinia Radochowska, Kotlina Kłodzka
Jaskinia Radochowska położona jest w Kotlinie Kłodzkiej, w Górach Złotych. Powstała w wyniku rozpuszczania przez wodę marmurowego, krystalicznego wapienia. Do jaskini wkroczono już w XVIII wieku. Była to największa grota w Sudetach do czasu odkrycia Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie. Całkowita długość jaskini to około 500 metrów, a dla turystów została udostępniona trasa do zwiedzania ma ok. 300 metrów. Podobnie jak w Jaskini Niedźwiedziej występują tu przykłady draperii, kaskad, stalaktytów i stalagmitów oraz innego rodzaju formacji jaskiniowych, jednak są one znacznie mniej imponujące. Jaskinia Radochowska przez wiele lat była otwarta dla wszystkich, pseudoturyści zrobili swoje. Przed II wojną światową jaskinia miała dozorcę. Od 1933 opiekował się nią Henryk Perigrin, były górnik z Lądka Zdroju. Z myślą o turystach otworzył inne korytarze i komory, usuwając grube warstwy osadów. To, co odkrył, wystawił w małym muzeum tuż za jaskinią. Ten budynek jest obecnie w ruinie, ponieważ spłonął w latach 60-tych. Jaskinia posiada obecnie dwa wejścia, które znajdują się około 16 metrów nad dnem doliny. Cała jaskinia jest chroniona jako pomnik przyrody nieożywionej. W jaskini panuje temperatura ok. 9°C. Nie posiada ona oświetlenia elektrycznego. Jaskinie można zwiedzać indywidualnie bądź grupowo z przewodnikiem.
Jaskinia Wierzchowska Górna, Jura Krakowsko-Częstochowska
Jaskinia znajduje się w malowniczej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej, na wschodnim zboczu Doliny Kluczwody. Powstała w wapieniach górnojurajskich, co stanowi idealny przykład podziemnej formy krasowej. Obejmująca około 1000 metrów podziemnych labiryntów była to jedna z pierwszych jaskiń w Europie, która została otwarta dla zwiedzających. Znalezione tu dowody życia neolitycznego obejmują narzędzia i szkielet niedźwiedzia jaskiniowego. Obecnie największymi atrakcjami są populacje nietoperzy (głównie podkowców) oraz pająków jaskiniowych – sieciarza jaskiniowego – które choć jadowite nie są groźne. Jaskinia Wierzchowska Górna może pochwalić się najdłuższą trasą turystyczną (700 metrów) spośród wszystkich jaskiń w Polsce. Jaskinia jest zelektryfikowana, ale zwiedzać ją można wyłącznie z przewodnikiem.
Jaskinia Malinowska, Beskidy
Jaskinia Malinowska to najpopularniejsza jaskinia w Beskidzie Śląskim, ma 230 m długości i 22,7 m głębokości. Jak większość jaskiń w Karpatach jest pochodzenia osuwiskowego, dlatego formacje skalne są dość ostre, korytarze wąskie i wysokie oraz nie ma nacieków skalnych. Według miejscowych podań w XV wieku jaskinia służyła jako miejsce ukrycia i kultu husytów. W XVIII wieku mówiono, że jest to tajna kryjówka słynnego zbójnika Ondraszka. Jaskinia została po raz pierwszy opisana w 1850 roku przez Ludwika Zejsznera podczas wyprawy do źródeł Wisły. Później jaskinię eksplorowali Bogumił Hoff, Wilhelm Friedberg, Władysław Milat i Kazimierz Kowalski. Wejście do jaskini leży na wysokości 1080 m n.p.m., na południowo-wschodnich zboczach Góry Malinów (1115 m). Dostęp do jaskini jest dość utrudniony, więc jest przeznaczony tylko dla doświadczonych turystów. Warto zabrać ze sobą latarkę i wodoodporne ubranie.
- Bartuś, Tomasz. (2012); “askinia Radochowska. The Radochów Cave.”; Katalog obiektów geoturystycznych w obrębie pomników i rezerwatów przyrody nieożywionej, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Geologii Ogólnej i Geoturystyki;;
- “Wierzchowska Górna Cave”; inyourpocket.com; 2021-11-08;
- ”; visitmalopolska.pl; 2021-11-09;
- “JASKINIA MALINOWSKA (MALINOWSKA CAVE)”; iop.krakow.pl;;
- ”; jaskiniepolski.pgi.gov.pl; 2021-11-10;
