Kryształ górski kamień – opis, właściwości i występowanie kryształu górskiego

Pospolity i wykwintny zarazem, kryształ górski jest w rzeczywistości bliskim krewnym ametystu, cytrynu oraz tygrysiego oka. Dodatkowo pod względem wizualnym przypomina diamenty, co zdecydowanie przydało mu popularności. Na szczęście dla zwykłych zjadaczy chleba kryształy górskie są jednak dostępne w bardzo przystępnych cenach. Jak można je wykorzystać?

1. Występowanie i pozyskiwanie

   kryształu górskiego

2. Historia kryształu górskiego
3. Właściwości kryształu górskiego
4. Zastosowania kryształu górskiego
5. Symbolizm kryształu górskiego
6. Dla kogo kryształ górski?

Kryształ górski to nic innego jak bezbarwna, przeźroczysta odmiana kwarcu. Zbudowany z czystej krzemionki (SiO₂) może czasami zawierać inkluzje złota, pirytu czy turmalinu, ale najczęściej jest idealnie czysty i transparentny. Ewentualne zanieczyszczenia litem, sodem lub potasem bywają zazwyczaj niewidoczne dla ludzkiego oka.

Występowanie i pozyskiwanie

kryształu górskiego

Kwarc to drugi po skaleniu najbardziej powszechny minerał na Ziemi. Nic dziwnego, że jego kryształy znajdowane są w dużych ilościach na wszystkich kontynentach. Sam proces formowania się kryształów zachodzi w każdej strefie klimatycznej. Można je więc łatwo znaleźć w skałach magmowych, zwłaszcza granitach i pegmatytach. Ponadto występuje również w skałach osadowych, np. łupkach ilastych oraz piaskowcach, jak również w korytach rzek, na plażach oraz pustyniach.  Dobrze uformowane kryształy sięgają nawet kilku metrów wysokości i ważą do kilkuset kilogramów.

Najbardziej cenione złoża kryształów górskich znajdują się w Alpach, Brazylii, Japonii i na Madagaskarze. Bardzo wysokiej jakości kamienie pozyskuje się również w Stanach Zjednoczonych. Metod ekstrakcji kryształów ze skał jest kilka, ale najczęściej kryształy wydobywane są w kopalniach odkrywkowych, gdzie łączy się pracę ciężkich maszyn z ostrożną ręczną obróbką. Największym producentem naturalnego górskiego kryształu jest Brazylia, z USA na drugim miejscu. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się tzw. diamenty z Herkimer, czyli niewielkie kryształy górskie pozyskiwane w jednej lokalizacji w stanie Nowy Jork. Ich struktura jest tak idealna, że faktycznie do złudzenia przypominają diamenty.

Im czystsze kryształy, tym są rzadsze i droższe. Zapotrzebowanie na perfekcyjny kwarc przywiodło więc ludzi do syntetycznej produkcji kryształów górskich. Odbywa się ona w warunkach laboratoryjnych na bazie wyselekcjonowanych naturalnych kryształów o niewielkich rozmiarach. Rocznie ta metodą pozyskuje się na świecie nawet 200 ton metrycznych!

Historia kryształu górskiego

Już społeczeństwa prehistoryczne bardzo chętnie wykorzystywały różne odmiany kwarcu do produkcji narzędzi i ozdób. Rzymianin Pliniusz Starszy opisywał je jako wiecznie zmrożoną wodę nieprzypadkowo znajdowaną w pobliżu alpejskich lodowców, a teoria ta przetrwała aż do XVII w. W okresie średniowiecza w Europie popularnością wśród możnych cieszyły kryształowe wazy, które oprawiano złotem i drogimi klejnotami.

Pod koniec XIX w. kryształy kwarcu posłużyły Jacques’owi i Piotrowi Curie do rozwoju teorii o piezoelektryczności, czyli powstawaniu ładunków elektrycznych w określonych strukturach pod wpływem mechanicznego nacisku. Ponad trzydzieści lat wcześniej niemiecki geolog Karl Emil von Schafhäut zdołał za pomocą ciśnieniowego garnka wyprodukować pierwszy syntetyczny kryształ górski.

W latach 30-tych XX w. wraz z rozwojem elektroniki kryształy górskie stały się przedmiotem szerokiego zainteresowania industrialnego, które doprowadziło do udoskonalenia hydrotermalnej technologii sztucznej produkcji – popyt na wysokiej jakości kryształy znacząco przewyższa dziś bowiem podaż.

Właściwości kryształu górskiego

Choć kwarc występuje we wszystkich kolorach za kryształ górski uważa się jedynie kamienie bezbarwne. Mają one strukturę trygonalną z sześcioma ścianami do temperatury 573 °C, po przekroczeniu której stają się heksagonalne. Występują z reguły w skupiskach, przytwierdzone do skały macierzystej, tak, że widoczne są jedynie piramidalne krańce z jednej strony. Po odcięciu kryształy górskie często miewają więc kształt podobny grubemu ołówkowi – z płaską podstawą i zaostrzonym wierzchołkiem.

Relatywnie twarde (7 w skali Mohsa), są zarazem bardzo kruche i charakteryzują się muszlowym przełamem. Zazwyczaj miewają szklisty połysk, ale wraz ze wzrostem masy mogą stawać się woskowe.

Zastosowania kryształu górskiego

Kryształy z transparentnego kwarcu są w stanie wibrować w bardzo precyzyjnej frekwencji, co sprawia, że znajdują zastosowanie w produkcji zegarków, jak również sprzętu radiowo-telewizyjnego. Krystaliczne oscylatory są w użyciu już od ponad 100 lat, a ich zastosowanie stale rośnie. Dziś obecne są powszechnie w telefonach komórkowych, urządzeniach GPS i innym sprzęcie elektronicznym. Sztucznie wyhodowane kryształy o najwyższej jakości wykorzystywane są także do produkcji sprzętu optycznego, np. specjalistycznych soczewek i filtrów do laserów, mikroskopów czy teleskopów.

Ale kryształ górski pozostaje również cenionym kamieniem szlachetnym – tak podobnym diamentowi, a jednak znacznie tańszym. Z oszlifowanych kryształów wyrabia się bransoletki, naszyjniki, kolczyki i oczka do pierścionków, ale także inne ozdoby. Jako ciekawostkę warto dodać, że obróbka kwarcu nie jest pozbawiona ryzyka zdrowotnego – przy cięciu, polerowaniu czy piaskowaniu w powietrzu unoszą się mikroskopijne kryształki krzemionki, która uważana jest za związek rakotwórczy, a skutkiem inhalacji może być rozwój choroby zwanej krzemicą (silikozą), niebezpiecznej zwłaszcza dla górników, jak również zwłóknienia płuc.

Symbolizm kryształu górskiego

Czysty kryształ górski cieszy się ogromną popularnością wśród zwolenników teorii fizycznego i psychicznego oddziaływania kryształów na ludzkie zdrowie. Asocjowany jest przede wszystkim z regenerującą energią, a zarazem ma wzmacniać moc innych leczniczych kamieni. Uważa się, że doskonale oczyszcza ciało i oddziałuje pozytywnie na wszystkie nasze czakry. Według zwolenników litoterapii kryształ górski ma wzmacniać system odpornościowy i wewnętrzną równowagę organizmu.

W szczególności polecany jest jako kamień wzmacniający psychologiczną stabilność i mentalną klarowność. Bardzo często stosuje się go w praktykach medytacyjnych, a także w aranżacjach feng shui. Polecany jest do wszystkich stref domu, zwłaszcza do kuchni, gdzie ma wspomagać odżywcze właściwości pokarmów.

Dla kogo kryształ górski?

Kryształ górski to jeden z najbardziej uniwersalnych kamieni, który pasuje do każdych wnętrz i każdej osobowości. Kobietom spodoba się na pewno w formie biżuterii, ale jako surowy kamień kolekcjonerski zachwyci każdego miłośnika kreatywności Matki Natury.

Bibliografia