Akwarysta to nie to samo co miłośnik hodowli rybek. Poza przyjemnym hobby może być to ciekawa i satysfakcjonująca profesja dla fanów przyrody. Jak zostać akwarystą i z jakimi obowiązkami wiąże się wykonywanie tej pracy? Kto jest idealnym kandydatem do zawodu?

- Kim jest akwarysta?
- Historia akwarystyki
- Na czym polega praca akwarysty?
- Gdzie pracuje akwarysta?
- Jak zostać akwarystą?
Kim jest akwarysta?
Poza hobbystycznym wymiarem akwarysta może na pełny etat zajmować się nadzorowaniem wodnych hodowli. Te ostatnie w zależności od oryginalnego środowiska pochodzenia gatunków mogą mieć charakter słodkowodny lub morski. Istotą profesji jest zakładanie nowych akwariów w zgodzie z wiedzą na temat wymagań życiowych określonych gatunków, dbałość o optymalne warunki oraz bieżące utrzymanie sztucznego mini-ekosystemu w dobrej kondycji. Pole interwencji jest w tym zakresie szczególnie szerokie – od dbałości o czystość, temperaturę i chemiczną równowagę wody po monitoring i korygowanie relacji pomiędzy poszczególnymi gatunkami. Ponieważ wiele zwierząt przetrzymywanych w akwariach ma status chronionych lub zagrożonych wymarciem, praca miewa również charakter proekologiczny i naukowy.
Historia akwarystyki
Już Sumerowie ok. 2500 lat przed Chrystusem trudnili się hodowlą ryb – nie tylko dla celów konsumpcyjnych, ale także dekoracyjnych. W XVI w. w Japonii zaczęto już trzymać rybki w porcelanowych wazach, zaś w XVIII w. w Anglii popularna stała się hodowla w szklanych zbiornikach.
Prawdziwe pierwsze akwarium uwzględniające równowagę sztucznego środowiska wodnego poprzez połączenie zwierząt, roślin oraz źródła tlenu powstało jednak dopiero w 1832 r. Jego autorem był francuski biolog morski i naturalista, Jeanne Villepreux-Power. Ideę rozwijał dalej Brytyjczyk Philip Gosse rozszerzając zakres zainteresowań akwarystyki również na płazy i gady. W 1853 r. otwarto pierwsze publiczne akwarium w Londynie, a zaraz po nim wodne „ogrody zoologiczne” powstały w większości dużych miast Europy.
Akwarystyka w XX w. zróżnicowała się dość wyraźnie na nurt prywatny służący osobistej satysfakcji hodowców i celom komercyjnym oraz nurt publiczny związany przede wszystkim z pracą badawczą i edukacją. Obecnie na świecie istnieją placówki gromadzące pod jednym dachem nawet kilkadziesiąt akwariów, w tym zbiorniki o pojemności przekraczającej 20 milionów litrów!

Częścią pracy akwarysty jest karmienie zwierząt. Źródło: shutterstock
Na czym polega praca akwarysty?
Poszczególne zadania akwarysty zależą od miejsca zatrudnienia, a także fazy rozwoju danego obiektu. W wielu przypadkach pierwszy etap pracy stanowi projektowanie nowych akwariów i aktywny udział w ich instalacji. Potrzeba ogromnej wiedzy technicznej i biologicznej, aby stworzyć optymalne warunki dla wybranych gatunków i zapewnić długoterminową równowagę między nimi.
W większych akwariach do obowiązków może należeć również faktyczne wykonywanie bieżących prac pod wodą. Akwarysta wykorzystuje wówczas sprzęt do nurkowania, kamery, światła itd. Poza tym praca wymaga pewnego obeznania z technologią – zarówno w zakresie aparatury zapewniającej oświetlenie, filtrowanie czy napowietrzanie zbiorników, jak i ich ewentualnego monitoringu.
Co więcej, niektóre gatunki zwierząt morskich np. delfiny czy ośmiornice, odznaczają się podziwu godną inteligencją. Akwarysta może aktywnie stymulować ich potencjał uczenia się i komunikacji wykorzystując w tym celu zabawki i specjalnie opracowane aktywności. Ten aspekt pracy bywa szczególnie ciekawy i wdzięczny!
Tabela przedstawiająca możliwy zakres pracy akwarysty; opracowanie własne
Gdzie pracuje akwarysta?
Jak się łatwo domyśleć, akwaryści mogą znaleźć zatrudnienie wszędzie tam, gdzie są akwaria. Mowa więc przede wszystkim o oceanariach i ogrodach zoologicznych, ale także prywatnych obiektach utrzymujących akwaria jako dekorację czy atrakcję (np. hotelach, aquaparkach, itd.). Poza pracą zarządcy i opiekuna mogą oni pełnić rolę edukatorów i przewodników po podwodnym świecie. Akwaryści bywają potrzebni także w większych sklepach zoologicznych oraz profesjonalnych hodowlach ryb.
Ponadto akwarysta znajdzie pracę także w instytutach i placówkach badawczych zajmujących się analizą wodnych zwierząt i roślin, zarówno w celu ich lepszego poznania, jak i oszacowania ewentualnego wpływu zmieniających się warunków na środowisko naturalne. Choć większa część profesjonalistów pracuje w zamkniętych obiektach, niektórzy podróżują również w terenie, np. poławiając zwierzęta z rzek, mórz czy jezior.
Ekologia.pl poleca

Akwarysta może znaleźć zatrudnienie m.in. w oceanarium. Źródło: shutterstock
Jak zostać akwarystą?
Najlepsze przygotowanie do zawodu akwarysty dają studia magisterskie na kierunku Biologia oferowanym przez większość uczelni w kraju. Szczególną renomą w tym zakresie cieszy się Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Gdański oraz Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Na UG oferowane są także wyspecjalizowane licencjackie studia na kierunku Akwakultura – biznes i technologie.
Przygotowują one w szczególności do zarządzania środowiskiem wodnym. Ponadto do zawodu przygotowują również studia na kierunku Zootechnika oferowane m.in. na uniwersytetach przyrodniczych we Wrocławiu, Lublinie i Poznaniu oraz Oceanografia (Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Szczeciński).
W zawodzie akwarysty poza biologią bardzo przydatna jest również umiejętność nurkowania, a także szersza wiedza w dziedzinie genetyki, ekologii, żywienia zwierząt i szerszej zoologii, a także statystyki.
Ekologia.pl (Agata Pavlinec)
Bibliografia
1. “What is an Aquarist And How to Become One” America's Environmental College, https://unity.edu/careers/what-is-an-aquarist-and-how-to-become-one/, 17/12/2021
2. “What does an aquarist do?” CareerExplorer.com, https://www.careerexplorer.com/careers/aquarist/, 17/12/2021
3. “What is an Aquarist?” Environmental Science, https://www.environmentalscience.org/career/aquarist, 17/12/2021
4. “Learn About Being an Aquarist” Mary Hope Kramer, https://www.thebalancecareers.com/aquarist-career-definition-125920, 17/12/2021
5. “Aquarium” Britannica, https://www.britannica.com/science/aquarium, 17/12/2021