XXI wiek – renesans OZE

12 lutego 2009 r. w Warszawie odbyło się Brytyjsko – Polskie Forum Energii Odnawialnej.  Mieliśmy możliwość wzięcia  udziału  w spotkaniu z czołowymi polskimi ekspertami w dziedzinie OZE, w czasie którego uzyskaliśmy  informacje na temat kierunku i tempa transformacji rynku energii odnawialnej w Polsce.

Krótka historia podstawowych paliw kopalnych.

Pierwsza kopalnia węgla kamiennego w Polsce,  powstała w  Szczakowej – dzielnicy miasta  Jaworzna w 1767 r.

Złoża węgla brunatnego  odkryła w Polsce botanik – Hanna Czeczottowa w 1947 roku –  na terenie przyszłej kopalni  Turów.

Pokłady gazu ziemnego występują samodzielnie lub towarzyszą złożom ropy naftowej lub węgla kamiennego. Wydobycie tego surowca miało swój początek w ubiegłym wieku.

Ropa naftowa jest wydobywana co najmniej od średniowiecza. Jej największe zasoby znajdują się w: Afryce, Ameryce Północnej, Ameryce Południowej, Euroazji, rejonie Zatoki Perskiej. Kraje nad Zatoką Perską zapewniają światu 30 proc. tego surowca.

Paliwa kopalne miały swój najlepszy czas w XX wieku – były nieodłącznym elementem wielkiego rozwoju przemysłu i … zanieczyszczeń środowiska. Dwutlenek węgla powstały w wyniku działalności człowieka stał się największym problemem  w zakresie ochrony atmosfery Ziemi.

Fakt, że stopniowo ich zasoby się kurczą, nie powinien napawać nas lękiem. A to z  tego   prostego powodu, że kiedyś, i to bez dostępu do dzisiejszych technologii, ludzie radzili sobie bez nich.

Wiek XXI jest wiekiem renesansu odnawialnych źródeł energii – tak twierdzi prof. Maciej Nowicki, Minister Środowiska, i łatwo się z tą opinią zgodzić. Co ważne –  jesteśmy teraz znacznie lepiej przygotowani do przetwarzania  energii pozyskiwanej z siły wiatru, słońca, wody czy spalania biomasy,  ze względu na postęp naukowy i technologiczny.

Według profesora Nowickiego w najbliższych latach w Polsce najbardziej rozwiną się dwie gałęzie OZE: energetyka wiatrowa i energia pozyskiwana ze spalania biomasy.

Jeśli chodzi o biomasę , stosowana będzie kogeneracja – jest to proces technologiczny jednoczesnego wytwarzania energii elektrycznej i użytkowej energii cieplnej w elektrociepłowni z użyciem roślin energetycznych. Daje to mniejsze zużycie paliwa i duże oszczędności ekonomiczne w porównaniu z odrębnym wytwarzaniem ciepła w klasycznej ciepłowni i energii elektrycznej w elektrowni kondensacyjnej. Minister też marzy o „biogazowni w każdej gminie”.

Geotermia jest ważnym źródłem energii, ale jest to ciepło niskotemperaturowe i można go użyć tylko w miastach, gdzie istnieją możliwości odbioru. Zatem  geotermia wymaga wyjątkowego indywidualnego podejścia. 

Energia wody nie będzie miała większego rozwoju w Polsce, ze względu na nizinne ukształtowanie powierzchni  kraju.

Słońce – to wielki potencjał dla całego globu. Pierwszy etap technologiczny, to kolektory słoneczne, dzięki którym możemy energię słońca  wykorzystać dla ogrzania wody.

Przyszłością ma być  jednak ogniwo fotowoltaiczne – urządzenie służące do bezpośredniej konwersji energii promieniowania słonecznego na energię elektryczną, poprzez wykorzystanie półprzewodnikowego złącza typu p-n, w którym pod wpływem fotonów, o energii większej niż szerokość przerwy energetycznej półprzewodnika, elektrony przemieszczają się do obszaru n, a dziury (nośniki ładunku) do obszaru p. Takie przemieszczenie ładunków elektrycznych powoduje pojawienie się różnicy potencjałów, czyli napięcia elektrycznego.

Według ministra Nowickiego za 10 -15 lat także w Polsce będziemy przy wykorzystaniu tej technologii otrzymywać prąd. A w 2050 roku energia słoneczna będzie podstawowym źródłem energii dla całego świata.

W stosunku do energii jądrowej profesor Nowicki pozostaje sceptyczny – uważa, że nie jest to dobre rozwiązanie dla niezamożnych krajów ( koszty budowy elektrowni jądrowych są olbrzymie i nieprzewidywalne). Poza tym Polska ma wielki potencjał OZE, który może być wykorzystywany już dziś, a na uruchomienie elektrowni atomowej potrzeba co najmniej 12 lat.

Polska może stać się światowym liderem w produkcji i eksporcie nowych technologii czystego węgla, polegających na  redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Polska, tak jak inne kraje Unii Europejskiej, jest zobowiązana wdrożyć inwestycje, które pozwolą spełnić międzynarodowe standardy emisji dzisiaj i w przyszłości . Właśnie dlatego, że wiedziemy prym w ilości spalania wysokoemisyjnego węgla, musimy stworzyć technologie, które pozwolą na znaczne zredukowanie wydzielania do atmosfery gazów, a zwłaszcza dwutlenku węgla.

Powstaje pierwszy na świecie kompleks energetyczno – karbochemiczny w Kędzierzynie. Jest to instalacja całkowicie bezemisyjna, a nawet bilans CO₂ będzie ujemny, to znaczy będzie  wynosił – 2, dzięki współspalaniu 10 proc. biomasy.

Skutkiem ubocznym stosowania takich technologii jest produkowanie wodoru. Ponieważ Polska stanie się największym w świecie producentem wodoru, ma szanse na  pokazanie mu co należy z tym pierwiastkiem  zrobić.

Największa elektrownia  na węgiel brunatny w Bełchatowie ma wstępnie przyrzeczone 200 mln euro na modernizację ( technologia wychwytywania i składowania CO₂ – CCS).

Wszystkie te badania nad opracowaniem technologii i nowe instalacje będą finansowane w znacznym zakresie przez fundusze unijne.  Jeśli Polska umiejętnie z nich skorzysta i przeprowadzi do końca dynamiczny proces ustawodawczy, ułatwiający realizację nowych inwestycji, ma szansę stać się największym w Europie rynkiem dla inwestycji związanych z czystą energią.