Panna cotta – właściwości, skład i rodzaje panna cotty

Któż z nas nie zna tego włoskiego deseru, obecnego współcześnie w niemal każdej polskiej kawiarni? Panna cotta, bo o niej mowa, zawiera niewiele składników i można go bardzo łatwo wykonać, choć może to być nieco czasochłonne. Panna cottę trzeba włożyć na kilka godzin do lodówki. Co więc może zachwycać nas w panna cotcie? Jej smak, prostota czy lekkość?



Panna cotta z truskawkami, fot. shutterstockPanna cotta z truskawkami, fot. shutterstock
  1. Panna cotta z bliska
  2. Historia panna cotty
  3. Właściwości panna cotty
  4. Panna cotta na świecie
  5. Przepis na panna cottę
  6. Panna cotta to deser na każdą okazję

Panna cotta z bliska

Panna cotta to północnowłoski deser składający się z podgrzanej śmietanki z żelatyną oraz różnych, najczęściej owocowych, dodatków. W języku włoskim panna cotta oznacza ‘’gotowaną śmietankę’’ i nawiązuje do sposobu przygotowania tego dania. Najpierw śmietanka, wymieszana z żelatyną, wanilią, owocowym musem lub skórką cytrynową jest podgrzewana, a potem przelewana do specjalnej foremki. Gdy danie ostygnie, obraca się je do góry dnem i wykłada na talerz. Panna cottę można w ciekawy sposób ozdobić, na przykład owocami czy sosem z owoców leśnych. Najchętniej używane dodatki do panna cotty to ciemna czekolada, kakao, orzechy, kawałki cytryny czy sos karmelowy.

Pomimo obecności cukru i śmietany, panna cotta jest dosyć lekkim deserem, który można zjeść po obiedzie. Jeśli jednak wersja ze śmietaną wydaje Ci się zbyt ciężka, możesz zamiast niej użyć mleka. Przygotowanie panna cotty jest czasochłonne – zwykle zajmuje kilka godzin. Żelatyna to jej nieodzowny składnik, bez którego nie udałoby się przygotować tego deseru. To ona odpowiada za to, że panna cotta uzyskuje określoną formę.

Oryginalny przepis wymaga tylko całej śmietany, cukru, wanilii i żelatyny. Wykonana do perfekcji i odpowiednio schłodzona, panna cotta jest jedwabiście gładka, kremowa i delikatnie się chwieje. Obecnie na świecie przygotowuje się wiele wersji tego dania, a jedynym ograniczeniem staje się tu wyobraźnia.

Historia panna cotty

Początki panna cotty do dziś pozostają zagadką. Według jednej z historii, ten deser miał zostać wynaleziony przez Węgierkę przebywającą we włoskim Langhe na początku XX wieku. Jest to jednak mało prawdopodobne, zważywszy na fakt, że pierwsze wzmianki o daniu przypominającym panna cottę pojawiają się nieco wcześniej, bo już w słowniku z 1879 roku. Pojawia się tam wzmianka o daniu zwanym ‘’latte inglese’’, co oznacza ‘’angielskie mleko’’, wykonywanym ze śmietany gotowanej z żelatyną i umieszczanej w formie.

Odkrycie początków tego deseru jest jeszcze trudniejsze, gdy dowiadujemy się, że do lat 60. XX wieku nazwa ‘’panna cotta’’ nie funkcjonuje we włoskich książkach kulinarnych. Podobna potrawa pojawia się za to pod określeniem: ‘’tradycyjny deser z północnych Włoch, z regionu Piemontu’’. Piemontu, który w 2001 roku włącza panna cottę do wykazu tradycyjnych produktów spożywczych. W przepisie znajduje się żelatyna, śmietana, mleko, cukier, wanilia, rum i włoskie, słodkie wino – marsala, wlane do foremki wraz z karmelem. Inne regiony, które również utożsamia się z panna cottą to Emilia-Romania oraz Toskania.

Poza Włochami, na przykład w Stanach Zjednoczonych, moda na panna cottę pojawia się stosunkowo niedawno, bo w latach 90. XX wieku.
Panna cotta z mango, fot. shutterstock

Właściwości panna cotty

Panna cotta zawiera bardzo mało składników i jest w zasadzie prostą mieszanką śmietany, cukru trzcinowego i wanilii. Śmietana to bardzo dobre źródło fosforu, wapnia i żelaza, który dodatkowo wspomaga wchłanianie wapnia odpowiadającego za stan kości w organizmie. Wspomaga również namnażanie czerwonych krwinek. Dzięki obecności witaminy A utrzymuje zdrowe oczy. Zapobiega również pojawieniu się kamieni nerkowych.
Podstawą tego dania jest również żelatyna, bez której panna cotta nie uzyska pożądanej formy. Jedzenie żelatyny przynosi wiele korzyści zdrowotnych. Dzięki obecności kolagenu, żelatyna przyczynia się między innymi do poprawy stanu skóry, która zyskuje młody i zdrowy wygląd. Zawarty w żelatynie kolagen może także zmniejszać ból i poprawiać stan stawów u osób z chorobą zwyrodnieniową stawów. To również źródło białka, którego organizm potrzebuje w stosunkowo dużej dawce. Żelatyna dodatkowo może wspomagać funkcje trawienne. Zawarta w niej glicyna wpływa na zdrowie błony śluzowej w żołądku. Żelatyna stymuluje również produkcję soków żołądkowych, co ułatwia prawidłowe trawienie. Obecna w żelatynie lizyna wzmacnia też kości. Pomaga także ciału wchłonąć wapń. Niektóre badania wskazują, że żelatyna poprawia jakość snu oraz sprzyja utracie wagi.

Trzeci składnik tego deseru to wanilia. Wanilia znana jest z tego, że redukuje poziom cholesterolu we krwi oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia zawału serca. Ma również zbawienny wpływ na włosy. Dodatkowo dobrze działa na skórę, niwelując trądzik. Wanilia sprzyja także utracie zbędnych kilogramów.

Czy zatem panna cotta ma działanie odchudzające? Mimo ewidentnych plusów tego dania, należy uważać na ilość cukru oraz słodkich dodatków, takich jak sosy, które mogą być bardzo kaloryczne. Niektóre porcje panna cotty mogą zawierać nawet pół tysiąca kilokalorii. Dlatego osobom odchudzającym się poleca się jedzenie podstawowej wersji tego deseru.

Tabelka prezentuje obecność poszczególnych składników w tradycyjnej panna cotcie.

Panna cotta na świecie

W niektórych krajach panna cotta nazywana jest budyniem, co jest błędne. Budyń bowiem przygotowuje się z żółtek jaj, a nie z żelatyny. Panna cotta przypomina również niektórym inny deser o nazwie blancmange, który również jest tworzony na bazie śmietanki, a niekiedy zagęszczany żelatyną.

Bawarska śmietana także przypomina panna cottę, ale do jej przyrządzenia zwykle wykorzystuje się jajka, co jest niedopuszczalne w przypadku klasycznej panna cotty. Często także miesza się ją z bitą śmietaną przed zestaleniem. Innym podobnym do panna cotty daniem są lody kufli oraz pudding Khmer, rodem z Indii.

Zdaniem Anny Del Conte, znanej pisarki kulinarnej i czołowej postaci w kuchni włoskiej, klasyczna panna cotta z Piemontu jest podawana samodzielnie lub czasem w towarzystwie Brutti ma buoni. Natomiast panna cotta w wersji Valle d'Aosta serwuje się z brzoskwinią i przyozdabia sokiem z malin.

W innych częściach Włoch panna cotta jest często aromatyzowana rumem lub słodkim winem marsala i zwieńczona obfitą mżawką sosu karmelowego z dodatkiem aromatu z wanilii.

W Polsce panna cotta jest podawana zarówno podczas zwyczajnych podwieczorków, jak i w przypadku większych przyjęć. W niektórych kawiarniach można spotkać się również z wegańską odmianą tego dania opartą na śmietance kokosowej i mleku roślinnym.
Klasyczna panna cotta, fot. shutterstock

Przepis na panna cottę

Przedstawiamy przepis na klasyczną odmianę tego dania. Panna cottę możesz wykonać w prosty sposób także w domu.

Składniki:
  • ¼  szklanki (60 ml) zimnej wody lub mleka
  • 2 ¼  łyżeczki (7 g ) sproszkowanej żelatyny
  • 2 szklanki (480 ml) śmietany
  • ¼ (50 g) szklanki cukru pudru
  • 1 łyżeczkę ekstraktu waniliowego

Przygotowanie:
Do małej miski wlej wodę lub mleko i wsyp żelatynę. Pamiętaj, aby nie wsypywać całego proszku w jedno miejsce, ponieważ uniemożliwi to prawidłowe rozpuszczenie kryształków. Odstaw na 5-10 minut, aby żelatyna zmiękła. W tym czasie w średniej wielkości garnku rozgrzej śmietanę, cukier, wanilię i zagotuj do rozpuszczenia cukru. Zdejmij z ognia. Jeśli żelatyna nie rozpuści się całkowicie, ponownie umieść rondel na kuchence i delikatnie podgrzej na małym ogniu. Ciągle mieszaj i nie pozwól mieszance się zagotować. Wlej mieszankę do 4 pojedynczych miseczek. Przechowuj w lodówce przez co najmniej 2-4 godziny lub do całkowitego ścięcia. Następnie wyjmij i przewróć miseczkę na talerz, aby uzyskać panna cottę. Jeśli chcesz, dodaj świeże owoce, jagody, sos jagodowy lub mus cytrynowy. Panna cottę można przykryć folią i przechowywać w lodówce do 3 dni.

Panna cotta to deser na każdą okazję

Panna cotta to przysmak, który zyskał uznanie nie tylko we Włoszech, ale również w Polsce. Ten deser jest chętnie podawany niemal w każdej polskiej kawiarni. Lekkość, smak i łatwość wykonania to sekret popularności tego dania. Prostota tego deseru przyciąga wielu smakoszy, którzy chętnie wykonują panna cottę na własną rękę lub zamawiają w lokalnych restauracjach. I słusznie, tradycyjna panna cotta zawiera bowiem żelatynę oraz śmietanę. Ta pierwsza może poszczycić się szeregiem korzystnych dla zdrowia właściwości, m.in. wzmacnia kości oraz poprawia stan skóry. Ta druga jest bogata w białka niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Na świecie istnieje wiele podobnych deserów do panna cotty, ale zwykle są wykonywane z użyciem jajek, co w przypadku panna cotty jest niedopuszczalne. Obecnie istnieje wiele wersji panna cotty, które nie sposób zliczyć. Jedynym ograniczeniem staje się tu wyobraźnia.
Ekologia.pl (Katarzyna Augustyniak)

Bibliografia

  1. “https://prettysimplesweet.com/panna-cotta/”; data dostępu: 2019-08-06
  2. “https://www.medicalnewstoday.com/articles/319124.php”; data dostępu: 2019-08-07
  3. “https://www.womensweeklyfood.com.au/recipes/chocolate-panna-cotta-”; data dostępu: 2019-08-07
  4. “https://crystalspring.co.uk/blogs/under-our-skin/8-surprising-health-benefits-of-vanilla”; data dostępu: 2019-08-07
  5. “https://www.pyszne.pl/foodwiki/wlochy/panna-cotta/”; data dostępu: 2019-08-07
  6. “http://xup.vcoformazione.it/allegati/progetti/materiale/_00011_00033_.pdf”; data dostępu: 2019-08-07
  7. A.Davidson, T. Jaine, ; “The Oxford Companion to Food Oxford: ”; Oxford University Press;
Ocena (2.7) Oceń: