Cukier kokosowy przyprawa – właściwości, działanie i zastosowanie cukru kokosowego

Tłuszcz palmowy nie kojarzy nam się ze zdrową dietą, jednak pozyskiwany z palmy cukier, zwany kokosowym, staje się coraz bardziej popularny wśród osób, które stawiają na świadome odżywianie. Cukier kokosowy to naturalna substancja słodząca z wyglądu przypomina nieco demerarę, a jej smak może urozmaicić wiele potraw. Cukier kokosowy, zwany przez Indonezyjczyków „gula java”, promuje się w mediach jako zdrowszy zamiennik cukru białego – ze względu na niższy indeks glikemiczny. Czy cukier kokosowy rzeczywiście jest taki wyjątkowy?

Cukier kokosowy jest pozyskiwany z wyrastających bezpośrednio z orzecha kwiatostanów palmy kokosowej. Łodygi kwiatostanowe są profesjonalnie nacinane, a następnie wyciska się z nich biały sok o słodkim smaku. Proces zbierania płynu do bambusowego naczynia może trwać nawet ponad miesiąc. Z jednej palmy pozyskuje się maksymalnie ok. 300 litrów soku rocznie. Cukier najlepszej jakości powstaje ze świeżego soku o odpowiednim pH. Otrzymuje się go po odparowaniu cieczy, która przekształca się z czasem w jasnobrązowy, gęsty syrop. Zanim taka substancja zastygnie, można ją podgrzewać, aż jej konsystencja stanie się sypka. Dostępny na rynku cukier kokosowy ma najczęściej postać drobno zmielonych kryształków lub większych kostek o regularnym kształcie.

Cukier kokosowy to cukrowe lekarstwo?

Azjaci do dziś uznają cukier kokosowy za surowiec leczniczy. Palma kokosowa funkcjonuje lokalnie pod nazwą „kalpa vriksha”, co oznacza w wolnym tłumaczeniu „drzewo które dostarcza wszystkiego, co jest potrzebne do życia”. Malajczycy z kolei nazywają tę roślinę „pokok seribu guna”, czyli „drzewo tysiąca zastosowań”. Już w pierwszej połowie XV stulecia, na specjalne polecenie cesarza, zaczęto importować go do Chin. Tradycyjna medycyna chińska wykorzystuje słodzik z palmy kokosowej w formie skrystalizowanej do leczenia chorób górnych dróg oddechowych i bólu gardła. Co ciekawe, sam proces wytwarzania tego cukru jest w 100% ekologiczny i nie czyni żadnych szkód środowiskowych (zgodnie z informacjami zebranymi przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Żywienia i Rolnictwa).

Uwaga na podróbki

W smaku cukier kokosowy przypomina swój trzcinowy odpowiednik. Można jednak wyczuć w nim lekko kokosowy posmak, który doskonale wpisuje się w aromat kawy czy domowych wypieków. Aby nabyć surowiec dobrej jakości, należy uważnie czytać etykiety i sprawdzić, czy nie został pozyskany przypadkiem z palmy daktylowej albo palmy Sago. Najlepszy cukier produkuje się na wyspach Azji Południowo-Wschodniej, głównie na Filipinach i w Indonezji.

Ile jest cukru kokosowego w cukrze?

Cukier kokosowy składa się głównie z sacharozy (ok. 80 %). Występuje w nim także glukoza i fruktoza. Należy jednak pamiętać, że surowiec ten ma zmienny skład – wszystko zależy od odmiany i wieku palmy kokosowej, a także metody odparowywania soku. Pozyskiwany z pąków kwiatów napój może zawierać takie związki, jak przeciwutleniacze czy kwas octowy. Wytwarzany z niego cukier jest nierafinowany, nie zawiera żadnych sztucznych barwników i (jak na substancję słodzącą) zawiera całkiem sporo minerałów.

Ogólne wartości odżywcze w 100 g cukru kokosowego prezentują się następująco:

Gula java kontra dieta

Zwolennicy stosowania cukru kokosowego są przekonani, że zawiera on mniej kalorii niż zwykły, biały cukier. Analiza składu wykazuje jednak, że pod względem energetycznym oba produkty są do siebie podobne. 100 gramów cukru z palmy kokosowej dostarcza nam 381 kcal, zaś ta sama porcja buraczanego cukru rafinowanego ma 405 kcal. Z tego względu cukier kokosowy niestety nie może stanowić doskonałego zamiennika słodyczy w przypadku diety redukcyjnej.

Kontrowersyjny indeks glikemiczny

Zgodnie z wynikami badań przeprowadzonych przez Instytut Badawczy Żywności i Żywienia Republiki Filipin, indeks glikemiczny cukru kokosowego wynosi 35, co oznacza, że produkt ten zalicza się do substancji słodzących o niskim IG. Amerykańskie Stowarzyszenie Diabetologiczne ostrzega jednak, że, pod względem wartości odżywczych i stopnia słodkości, cukier z palmy kokosowej jest taki sam, jak cukier biały i brązowy. W związku z tym, diabetycy powinni ograniczać spożycie cukru kokosowego tak samo, jak innych rodzajów cukru.

Cukier kokosowy jako cukier z witaminami?

Oczywiście, cukier kokosowy nie może być traktowany jako obfite źródło witamin i soli mineralnych, jednak, w porównaniu do innych substancji słodzących, zawiera on całkiem sporo cynku, fosforu, potasu, wapnia i żelaza, a także pewne ilości witaminy C i witamin z grupy B. Ze względu jednak na niewielkie dawki, w jakich spożywa się sam cukier (jako przyprawę), umieszczenie go w diecie nie jest w stanie uzupełnić niedoborów poszczególnych substancji. Sprawdzi się on jednak doskonale jako zdrowsza alternatywa do większości produktów słodzących dostępnych w supermarketach.

Oto zawartość wybranych witamin i minerałów w 100 g cukru kokosowego:

Cukier kokosowy w kuchni

Ze względu na właściwy dla kokosa aromat i lekko karmelowy posmak, cukru kokosowego najlepiej używać do słodzenia kawy i różnego rodzaju deserów. Słodzik ten doskonale skomponuje się z ciastem, tartą, muffinkami, koktajlami i słodkimi sosami. Dzięki temu, że dobrze znosi zmiany temperatur, sprawdza się zarówno w daniach podawanych na ciepło, jak i na zimno. Można go dodawać również do pikantnych potraw zainspirowanych kuchnią azjatycką.

Cukier kokosowy to mniejsze zło

Ze względu na urozmaicony skład witaminowo-mineralny, cukier kokosowy można uznać za nieco zdrowszą formę słodziku. Jest on jednak przede wszystkim dodatkiem do domowych wypieków, które mają być smaczne i, przy okazji, bezpieczne dla zdrowia. Za lekarstwo, niestety, nie można go uznać. Jeżeli chcemy ograniczyć spożycie słodyczy i białego cukru, ale trudno nam się przestawić na życie pozbawione słodzonej kawy czy herbaty, wówczas cukier kokosowy może stanowić dla nas mniejsze zło i, zarazem, pełnić funkcję uspokajacza sumienia.