Granat owoc – właściwości, witaminy i wartości odżywcze granatu
Jeśli mowa jest o rajskim owocu, to do głowy wcale nie powinno przychodzić nam jabłko, ale właśnie granat – wychwalany od czasów glinianych tabliczek i papirusu. Na swoją sławę granat zasłużył dzięki właściwościom leczniczym i odmładzającym. Współcześnie wiemy już, że granat rzeczywiście zawiera substancje, które pomagają utrzymać młodość i witalność oraz wzmacniają organizm.
Historia i pochodzenie granatu
Granatowiec właściwy, bo tak nazywa się roślina rodząca owoce granatu, to nieduże drzewo lub krzew o maksymalnej wysokości 5 metrów, posiadająca smukłe listki i piękne jaskrawoczerwone kwiaty. Była uprawiana już za czasów pierwszych cywilizacji przez mieszkańców Mezopotamii oraz Fenicjan, a później także w starożytnym Egipcie. Owoce granatowca przypominają kształtem i kolorem jabłka, i choć nie rosną na obszarze Chin, nazywa się je również „chińskimi jabłkami”. Do wyobraźni zdecydowanie bardziej przemawia jednak określenie „rajski owoc”. Pod czerwoną skorupką z domieszką żółci kryją się jadalne nasiona w osłonkach, niezwykle soczyste, cierpko-słodkie o intensywnej barwie. Nadają się do przyrządzenia soku oraz do spożycia na surowo. Granatowiec to drzewo niesprawiające problemów w uprawie, o cennych właściwościach, wykorzystywanych niegdyś w tradycyjnej medycynie ludowej.
Granat znany i nieznany
Owoc granatu i jego drobne, czerwone ziarenka to dla nas kwintesencja egzotyki. Ale inne egzotyczne owoce, takie jak chociażby mango czy ananas są nam o wiele lepiej znane. Tym bardziej warto zwrócić uwagę na fakt, że granat od czasów pierwszych cywilizacji był nie tyle popularnym, co wyniesionym do rangi symbolu płodem natury. Pojawia się w licznych wierzeniach. Znajdziemy go na ikonografiach i obrazach, wspomina się go w Biblii i w Torze, a także w podaniach ludowych. Jako owoc bogów występuje zarówno w rzymskiej, jak i w greckiej mitologii. W zależności od wyznania i kultury, w których go opiewano oznaczał życie, płodność, zdrowie, miłość, rozkwit, energię, siłę, niezłomność, nieśmiertelność czy zmysłowość. W symbolice chrześcijańskiej wiąże się go właśnie z nadejściem nowego życia. Przepołowiony owoc granatu znajduje się w herbie zakonu Bonifratrów, w którym jest znakiem przeznaczenia i doskonałości, a także otwarcia się na bliźniego w duchu miłosierdzia.
Sława, jaką zyskał w ten sposób granat wiąże się z jego właściwościami, ważnym miejscem zajmowanym w medycynie ludowej, rajskością jaką przywodzi na myśl, a także z wewnętrzną strukturą. Niewielkie, soczyste ziarna o pięknym kolorze, spojone mięsistą osłonką i zamknięte w jasnoczerwonej skorupce rzeczywiście mogą kojarzyć się z doskonałością oraz niezwykłym rodzajem życiodajnej energii.
Granat wspomaga układ krążenia i przeciwdziała stanom zapalnym
Co dobrego wynika jeszcze z jedzenia granatu? Po pierwsze substancje w nim zawarte wspierają pracę serca i obniżają ryzyko zachorowania na miażdżycę.
Działanie przeciwzapalne wynika z wysokiej zawartości polifenoli oraz flawonoidów, silnych przeciwutleniaczy, które chronią przed rozwojem chorób oraz łagodzą już trwające stany chorobowe. Te same substancje hamują również tworzenie się wolnych rodników, dzięki czemu możemy mówić o zwiększeniu odporności organizmu na zmiany nowotworowe.
U podstaw nazywania grantu owocem młodości leży też duża ilość zawartych w nich witamin, które wraz z wymienionymi już antyutleniaczami aktywnie wspomagają regenerację skóry, uczestniczą w produkcji włókien kolagenowych, poprawiają koloryt skóry oraz przyspieszają gojenie się ran. W dawnej medycynie ludowej wykorzystywano niemal wszystkie części granatowca do przygotowywania naparu przyśpieszającego leczenie owrzodzeń i stanów zapalnych skóry. Wywar z kwiatów pito w przypadku niedomagań układu pokarmowego, na przykład w trakcie biegunki. Granatem leczono także stany chorobowe w jamie ustnej. Z kolei sok z owoców miał, według wierzeń, zapewniać długowieczność, był więc swoistym eliksirem młodości.
W ziarenkach granatu znajdziemy tłuszcze, białko, węglowodany, błonnik, cukry, kwasy organiczne, witaminy – witamina A, witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6 i B9), witamina C i E w tym kwas foliowy, a oprócz tego także sole mineralne – fosfor, jod, krzem, magnez, potas, sód, wapń i żelazo.
Granat jako afrodyzjak
Między innymi ze względu na wspomnianą symbolikę, granat jako owoc życia i miłości, zaliczany jest do afrodyzjaków. Tę klasyfikację uzasadniają jednak przede wszystkim właściwości prozdrowotne granatu i jego faktyczny wpływ na płodność.
Według badań regularne jedzenie tego owocu znacznie podnosi libido i wpływa na złagodzenie zaburzeń erekcji u mężczyzn. Granat zawiera ponadto fitoestrogeny, substancje przypominające w budowie żeńskie hormony płciowe i pomagające przetrwać kobietom burzę hormonalną w okresie menopauzalnym. Picie soku z granatu oraz jedzenie świeżych owoców chroni również przed rozwojem raka piersi oraz prostaty.
Jak kupować i jeść granat?
Granaty to jedne z tych owoców, które przed kupieniem najlepiej opukać. Charakterystyczny dźwięk wydawany przez skorupkę przy tej czynności potwierdza, że owoc jest idealny do spożycia. Granat nie sprawia trudności w przygotowaniu. Wystarczy przekroić go na pół, a następnie łyżeczką wybrać wszystkie ziarenka. Możemy je jeść bezpośrednio ze skorupki, ale ze względu na walory estetyczne i smakowe świetnie nadają się jako dodatek do deserów i potraw, zarówno mięsnych, jak i wegetariańskich. Najlepiej komponują się z rybami, drobiem, serem feta i ricottą, rukolą, awokado, truskawkami, pomarańczą, bakłażanem i kalafiorem. Z granatów produkuje się też grenadynę – syrop chętnie dodawany do koktajli czy herbaty.
Sok z granatów
Sok z owoców granatu możemy obecnie kupić w stosunkowo dobrze zaopatrzonych marketach. Ma on jednak swoją cenę. Kupując zaś świeże granaty, w bardzo prosty sposób przygotujemy taki sok w domu.
Wystarczy, że ziarna po wydostaniu ze skorupki wsypiemy do dość sporego woreczka foliowego z zamknięciem strunowym. Pozostawiając w środku odrobinę powietrza, zamykamy worek, kładziemy go na płaskiej i twardej powierzchni, a następnie rozwałkowujemy przy pomocy najzwyklejszego wałka kuchennego. Miażdżone pod delikatnym naciskiem owoce szybko puszczą sok. Później obcinamy jeden z rogów woreczka i przez sitko wylewamy jego zawartość do szklanki
- Ram Chandra i in., Global Science Books,; "Origin, History and Domestication of Pomegranate"; https://www.researchgate.net/publication/283514767_Origin_History_and_Domestication_of_Pomegranate; 2019-05-11;
- Julie F. Morton, Fruits of warmer climates; "Pomergranate"; https://www.hort.purdue.edu/newcrop/morton/pomegranate.html; 2019-05-11;
- Madera Chamber; "Pomergranate History"; https://maderachamber.com/pf/?page_id=67; 2019-05-11;
- Aida Zarfeshany i in., Advanced Biomedical Research,; "Potent health effects of pomegranate"; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4007340/; 2019-05-11;
- Andra Picincu; "The Health Benefits of Pomergranate Seeds"; https://www.livestrong.com/article/292052-the-health-benefits-of-pomegranate-seeds/; 2019-05-11;