Banany mają zaskakującą zdolność do szybkiego dojrzewania, nawet gdy nie wiszą już na drzewie. Ta zaleta bywa również przekleństwem – już po kilku dniach z apetycznej kiści może się zrobić oślizgła papka. Zbyt miękkie banany nie muszą jednak lądować w koszu na śmieci – sprawdź, jak można je kreatywnie wykorzystać, od miąższu aż po skórki!

- Kulinarne zastosowania przejrzałych bananów
- Zbyt miękkie banany jako kosmetyk
- Ogrodnicze triki z przejrzałymi bananami
- Zdrowotne zastosowania bananowych skórek
- Jeszcze kilka pomysłów na użycie skórki z bananów
- Jak przechowywać banany?
Kulinarne zastosowania przejrzałych bananów
Zbyt miękkie banany najczęściej wykorzystywane są w kuchni. Doskonale sprawdzają się bowiem jako dosładzający i nawilżający dodatek w różnego typu ciastach. Legendarny stał się już chleb bananowy, który w USA wypieka się od ponad stu lat. Słodkie aromatyczne puree zapewnia bochenkom niezwykle długą świeżość. Tą samą funkcję przejrzałe banany mogą spełniać w różnego typu babkach, muffinach, ale także naleśnikach czy gofrach. Weganie wykorzystują je wręcz jako substytut dla jajek, a liczący kalorie jako zamiennik dla cukru. Za oceanem miękkie banany pojawiają się również w alternatywnych przepisach na tosty francuskie czy domową granolę.
Poza tym z dojrzałych zmiksowanych bananów powstają pyszne i pożywne koktajle, lody i kremy. Zamrożony miąższ można w tym celu wykorzystać w dowolnym terminie, więc kilka paczuszek zawsze warto mieć w zamrażalniku.
Zbyt miękkie banany jako kosmetyk
Miąższ bananów jest zaskakująco bogaty w antyoksydanty, w szczególności związki fenolowe, witaminy, katecholaminy oraz karotenoidy. Nawet w najbardziej przejrzałej formie mogą więc być błogosławieństwem dla skóry, zwalczając wolne rodniki odpowiedzialne za proces starzenia i stany zapalne.
Papkę z bananów można więc wykorzystać do odmładzających, nawilżających i łagodzących maseczek do twarzy, ale także naturalnych peelingów do całego ciała. W połączeniu z oliwą z oliwek i cukrem mogą być wykorzystane do delikatnego masażu, który pozwoli pozbyć się obumarłych komórek naskórka i przywróci skórze ładny koloryt. Z miękkich bananów, oliwy i miodu można też przygotować odżywkę na włosy o działaniu nabłyszczającym, zmiękczającym i regenerującym.
Co ciekawe, nawet jeśli miąższ przejrzałych bananów powędruje do ciasta, same skórki mogą być wykorzystane w domowym spa. Według tajskich badań z 2023 r. mają silne właściwości antyalergiczne i przeciwzapalne, a w 2018 r. naukowcy do listy zalet dodali również potencjał bakteriobójczy. W rezultacie z skórek bananowych można zrobić bardzo łatwy użytek przykładając je po prostu wewnętrzną stroną do twarzy. Takie „okłady” mają działanie przeciwzmarszczkowe, nawilżające i redukujące obrzęki. W połączeniu z delikatnym lokalnym masażem skórka od banana może też łagodzić objawy łuszczycy, zmniejszać widoczność blizn oraz ograniczać nasilenie zmian trądzikowych.

Ogrodnicze triki z przejrzałymi bananami
Skoro odżywiają i wzmacniają skórę to czy nie powinny być również korzystne dla tkanek zielonych? Owszem, zarówno przejrzały miąższ, jak i skórki z bananów można wykorzystać jako delikatny nawóz do roślin doniczkowych i ogrodowych. W szczególności mają one wspomagać kwitnienie róż!
Bananowe ostatki pomogą jednak nie tylko roślinom, ale i owadom. Coraz więcej mówi się o dokarmianiu sympatycznych zapylaczy, których populacje dziesiątkowane są wskutek zmian krajobrazu, ale także nadużycia pestycydów. Aby pomóc pszczołom i motylom możesz wyłożyć w ogrodzie „poczęstunek” np. w postaci zmiksowanych bananów z miodem i sokiem owocowym.
Zdrowotne zastosowania bananowych skórek
Wspomniane wyżej właściwości przeciwzapalne i antymikrobiotyczne bananów mogą być wykorzystane także dla zdrowia. W medycynie ludowej krajów afrykańskich wszystkie części bananowca służyły celom leczniczym, łącznie z kwiatami i liśćmi. Dziś z badań naukowych wiemy, że dojrzały miąższ i skórki bananów zwalczają wiele szczepów bakterii oraz niektóre gatunki grzybów chorobotwórczych. W szczególności są skuteczne przeciwko A. actinomycetemcomitans and P. gingivalis, czyli patogenem odpowiedzialnym stany zapalne dziąseł i paradontozę.
Poza tym w ramach łatwo dostępnej pierwszej pomocy skórki z bananów przynoszą ulgę w przypadku poparzeń toksycznymi roślinami, ugryzień owadów, ale także oparzeń posłonecznych. Jako kompres łagodzą świąd i ograniczają stan zapalny.
Wysuszone skórki z bananów możesz też użyć do przyrządzenia herbaty. Zalane wrzątkiem i odstawione do zaparzania na 10 minut, należy przed wypiciem odcedzić. Otrzymany napar ma właściwości uspokajające i pomaga zasnąć.

Jeszcze kilka pomysłów na użycie skórki z bananów
Na tym jednak nie kończą się kreatywne zastosowania skórek z bananów. Paradoksalnie można je bowiem wykorzystać do… czyszczenia! Skórzane buty otarte wnętrzem skórki i wypolerowane do sucha czystą ściereczką zyskają fantastyczny połysk. Podobny efekt ma skórka od banana na sztućcach oraz liściach tropikalnych roślin domowych, które łatwo matowieją pod warstwą kurzu.
W 2011 r. opublikowano też ciekawe badanie dowodzące, że zmielone skórki od bananów wyjątkowo skutecznie usuwają z wody metale ciężkie, takie jak miedź i ołów. Według brazylijskich naukowców może to być atrakcyjna, bo wyjątkowo tania i ekologiczna, alternatywa dla industrialnych filtrów do wody.
Jak przechowywać banany?
Jeśli mimo wszystko wolisz banany nadające się do bezpośredniej konsumpcji, zadbaj o odpowiednie warunki ich przechowywania. Aby owoce nie dojrzewały zbyt szybko, należy je trzymać w temperaturze ok. 12 °C z dala od światła słonecznego. Możesz je włożyć do lodówki, ale wówczas nie będą dojrzewać wcale, więc na 1-2 dni przed spożyciem warto je wyjąć!
Bibliografia
1. “From Shoe Shining to Skin Smoothing: 7 Uses for Overripe Bananas” Melissa Breyer, https://www.treehugger.com/shoe-shining-skin-smoothing-uses-overripe-bananas-4852012, 15/03/2023
2. “Why do bananas make fruit ripen faster?” Luis Villazon, https://www.sciencefocus.com/nature/why-do-bananas-make-fruit-ripen-faster/, 15/03/2023
3. “Anti-inflammatory and Antioxidant Activities of Extracts from Musa sapientum Peel” Pathompong Phuaklee i in., https://www.thaiscience.info/Article%20for%20ThaiScience/Article/62/10038948.pdf, 15/03/2023
4. “Don’t Throw Out That Banana Peel! Here Are 8 Ways to Use It” Christine Ruggeri, https://draxe.com/nutrition/banana-peel-uses/, 15/03/2023
5. “The Absolute Best Uses For Banana Peels” Melis Amber, https://www.tastingtable.com/919873/the-absolute-best-uses-for-banana-peels/, 15/03/2023
“23 Uses of Banana Peels for Skin Care, Hair Health, First Aid, and More” Scott Frothingham, https://www.healthline.com/health/banana-peel-uses, 15/03/2023
6. “Banana peels get a second life as water purifier” ACS, https://www.acs.org/pressroom/presspacs/2011/acs-presspac-april-13-2011/banana-peels-get-a-second-life-as-water-purifier.html, 15/03/2023