Mangold warzywo – właściwości, witaminy i wartości odżywcze mangoldu

Mangold określony czasem nazwą „burak szpinakowy” nie jest w Polsce zbyt popularny, a w handlu ciężko go dostać. Większym zainteresowaniem mangold cieszy się wśród właścicieli działek, którzy amatorsko uprawiają go na swoim kawałku ziemi. Młode liście tego warzywa są niezwykle miłe dla oka dzięki różnokolorowym ogonkom i mogą stanowić piękną dekorację rabat kwiatowych. Co więcej, mangold dosyć łatwo się uprawia, a w dodatku odwdzięczają nam się wybornym smakiem i ogromnymi zasobami cennych dla zdrowia składników. Takie buraki bez wątpienia warto posiadać w domowym warzywniaku!

Mangold, znany również pod nazwą buraka liściowego i boćwiny, stanowi kultywar buraka zwyczajnego, który wywodzi się z rejonu basenu Morza Śródziemnego. Jest rośliną jednoroczną, uprawianą wyłącznie dla jadalnych liści. Niektóre jego odmiany charakteryzują nerwy liściowe o barwie biało-srebrnej, zaś same blaszki mogą mieć kolor zielony lub purpurowo fioletowy. Ogonki liściowe mangoldu mają przeróżne barwy – zazwyczaj są czerwone, różowe, pomarańczowe lub żółte. Korzeń jest długi o walcowatym kształcie i miąższu białym lub czerwonawym. Kwiaty i owoce tej rośliny wyglądają identyczne, jak u buraka ćwikłowego. U nas tę roślinę uprawia się rzadko – najczęściej amatorsko na działkach. W handlu najlepiej dostępna jest odmiana Lukullus o żółtawozielonych, mocno pomarszczonych liściach. Plonem pozyskiwanym z uprawy mangoldu są jego liście wraz z ogonkami. Korzeń tej rośliny, ze względu na to, że jest zbyt twardy i nie tak smaczny jak u buraka ćwikłowego, nie nadaje się do spożycia.

Jak wzbogacić swój ogródek mangoldem?

Wyróżniamy dwie grupy kultywarów mangoldu: boćwina zwyczajna, której liście służą do przyrządzania zup i sałatek oraz boćwina kardonowa o szerokich ogonkach liściowych, które można spożywać tak, jak szparagi. Mangold nie ma wysokich wymagań glebowych. Nie udaje się jedynie na piaskowych i gliniastych terenach. Aby zachował doskonały smak i kruchość, zaleca się uprawiać go na podłożu żyznym i wilgotnym. Czas między wysiewem a zbiorem wynosi maksymalnie 10 tygodni. Nasiona siejemy w rzędy oddalone od siebie o 40 cm. Aby wzrost przebiegał bezproblemowo, glebę należy regularnie nawadniać i odchwaszczać. Zbioru dokonuje się stopniowo, ostrożnie wycinając liście na ok. 3 cm od ziemi. Najlepsze dla podniebienia są młode liście albo narażone na przymrozki starsze okazy.

Mangold, czyli szczypta liściastej historii

Ojczyzną mangoldu są malownicze tereny basenu Morza Śródziemnego. O roślinie rozpisywał się już Arystoteles w IV wieku p.n.e. Zarówno starożytni Grecy, jak i Rzymianie cenili boćwinę ze względu na jej lecznicze właściwości. Zaczęto uprawiać ją wcześniej niż sławnego buraka ćwikłowego. Mangold cieszył się sporą renomą wśród zamieszkujących Polskę magnatów.

Mangold – witaminy i wartości odżywcze

Mangold to dobra propozycja dla wegetarian ze względu na zasobność tej rośliny w lekkostrawne białko roślinne (do 25 proc. w suchej masie). Mangold zawiera  witaminy – witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B4, B5 i B6), witamina C, E i K oraz sole mineralne –  cynk, fosfor, magnez, mangan, potas, selen, sód, wapń i żelazo. Znajdziemy w niej także tłuszcze, węglowodany, błonnik i cukry oraz przeciwutleniacze takie, jak karoten, luteina i zeaksantyna. Osoby będące na diecie redukcyjnej mogą bez obaw sięgnąć po to warzywo, bowiem 100 gramów liści to tylko 19 kalorii.

Mangold to warzywo dla ciśnieniowców

Osoby, których dieta jest uboga w wapń, magnez i potas mają skłonności do nadciśnienia. Zawarte w mangoldzie minerały są w stanie uregulować ciśnienie krwi poprzez wydalanie sodu z organizmu i rozszerzenie tętnic. Badania przeprowadzone przez British Journal of Clinical Pharmacology w 2013 roku wykazały, że bogata w azotany boćwina może obniżać ciśnienie, hamować agregację płytek krwi i poprawić funkcjonowanie śródbłonka.

Zabierz mangold na grilla

Mangold zawiera chlorofil, który potrafi skutecznie blokować działanie rakotwórczych amin heterocyklicznych, wydzielających się podczas grillowania potraw w wysokiej temperaturze. Z tego powodu dania z rusztu najlepiej spożywać z dodatkiem liści mangoldu.

Mangold jest burakiem dla cukrzyków

Każdy chory na cukrzycę powinien umieścić w swojej diecie mangold. Mangold zawiera przeciwutleniający kwas alfaliponowy, który obniża stężenie glukozy we krwi, zwiększa wrażliwość na insulinę i zapobiega niebezpiecznym skutkom stresu oksydacyjnego.

Jak zwiększyć odporność na osteoporozę?

Odpowiednie spożycie witaminy K może poprawić zdrowie kości dzięki zwiększeniu absorpcji wapnia i zmniejszeniu wydalania tego składnika z organizmu. Dzięki niej możemy zapobiec osteoporozie i innym schorzeniom układu kostnego związanym z odwapnieniem. Mangold, poza tym, że zawiera wapń, dostarcza nam niemal 300 proc. dziennego zapotrzebowania na witaminę K!

Mangold poprawi Twój wynik na siłowni

Pokarmy, które są bogate w azotany (np. mangold) są w stanie poprawić dotlenienie mięśni w trakcie wysiłku fizycznego. Dzięki temu przyczyniają się do zwiększenia wytrzymałości podczas długotrwałych ćwiczeń i poprawienia funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego.

Jak jeść mangold?

Istnieje wiele propozycji przyrządzenia mangoldu. Zielone części liści smakują tak, że powodzeniem można nimi zastąpić szpinak, zaś ogonki przywodzą na myśl delikatną kalarepę. Warzywo świetnie sprawdza się jako dodatek do zapiekanek, pierogów, sałatek i zup.

Jedną ze zdrowszych propozycji jest pożywna zupa z mangoldu.

Składniki (porcja dla 2 osób):

• liście jednej sztuki mangoldu
• 2 małe cebule
• 2 łyżki oliwy z oliwek
• śmietana do zupy
• bulion wegetariański
• kurkuma
• zmielone ziarna kolendry
• ząbek czosnku

Przygotowanie:
Cebulkę kroimy w kostkę i szklimy na oliwie w garnku. Liście buraka dokładnie myjemy i odkrawamy same ogonki, a następnie siekamy je na drobne kawałki i dodajemy do cebuli. Smażymy wszystko na małym ogniu i mieszamy. Następnie dodajemy ok. 1 litr wody i gotujemy zupę przez 15 minut. Kiedy liście zmiękną, dodajemy do nich przyprawy i śmietankę.
Smacznego!