Czy lotnisko może być ekologiczne? To pytanie zadaje sobie coraz większa liczba podróżników, dla których poszanowanie natury jest istotne. Lotnisko Oslo Gardermoen uruchomiło kilka lat temu nowy terminal pasażerski, który wielu architektów nazywa najbardziej ekologicznym lotniskiem na świecie. Przyjrzyjmy mu się bliżej - czy rzeczywiście zasługuje na to miano?

- Lokalizacja lotniska Oslo Gardermoen
- Walory architektoniczne lotniska Oslo Gardermoen – czy budynek jest eko?
- Eko-technologie stosowane na lotnisku Oslo Gardermoen
- Dojazd i eko-busy dla pasażerów
- Żywność i zwierzęta
Lokalizacja lotniska Oslo Gardermoen
Lotnisko Oslo Gardermoen jest położone 48 km na północ od Oslo w miejscowości Gardermoen. Posiada 2 równoległe pasy startowe o długości odpowiednio 3600 m i 2900m. Rocznie obsługuje ono około 28 mln pasażerów (dane za rok 2019), będąc zarazem największym lotniskiem w Norwegii.

Pirs lotniska posiada dach zbudowany z drewna. fot. Ivan Brodery/ Avinor
Walory architektoniczne lotniska Oslo Gardermoen – czy budynek jest eko?
Architektura terminalu, a zwłaszcza nowego pirsu, który powstał w 2018 roku, opiera się na ekologicznych surowcach oraz konstrukcji, dzięki której zużywa on o 50 proc. mniej energii, niż klasyczny obiekt tego typu.
Dobudowany 300-metrowy pirs posiada zakrzywiony dach pokryty połączeniem paneli odblaskowych i drewna pochodzącego ze skandynawskich lasów, który znakomicie prezentuje się z zewnątrz. Do zaprawy cementowej dodano zaś pył wulkaniczny. Dzięki temu budynek produkuje o 35 proc. mniej dwutlenku węgla.
To samo dotyczy hali przylotów.Konstrukcja stropu o powierzchni 4500 metrów kwadratowych z lekkiego drewna świerkowego dba o ciepłą i miłą atmosferę wewnątrz. Użycie drewna jako materiału konstrukcyjnego w porcie lotniczym jest bardzo rzadko spotykane, niemniej jednak nowocześni architekci stawiający na ekologię coraz chętniej wykorzystują ten surowiec przy budynkach użyteczności publicznej.
Nowy terminal jest jednocześnie pierwszym lotniskowym terminalem na świecie z certyfikatem środowiskowym BREEAM „Excellent”. Budynek jest przystosowany do obsługi 30-stu mln pasażerów rocznie. Za projekt odpowiada skandynawskie biuro architektoniczne Nordic Office of Architecture, które projektowało również wcześniejszą część terminala Gardermoen.

Drewniane elementy stropu wewnątrz lotniska Oslo Gardermoen. fot. materiały Avinor
Eko-technologie stosowane na lotnisku Oslo Gardermoen
Każdej zimy na lotnisku w Oslo zbierane są ogromne ilości śniegu. Śnieg dzieli się na dwie kategorie, czysty i nieczysty, tj. czy zawiera lub nie zawiera chemikaliów do odladzania dróg startowych i dróg kołowania. Jak wygląda w praktyce jego „przetwarzanie”?
Najpierw jednak czysty śnieg jest gromadzony w dużym składzie śniegu w kształcie miski. Kiedy jest pełny, basen jest zasypywany trocinami. Trociny dobrze izolują, pozwalając wykorzystać niskie temperatury śniegu i lodu. Zimna woda ze stopu jest odzyskiwana w wymienniku ciepła i przekazywana do centralnej instalacji chłodniczej. Wody z roztopu wracają do składowiska, aby powtórzyć wymianę ciepła ze śniegiem i lodem w składowisku śniegu, po czym następuje nowy cykl przesyłu zimnej energii do systemów centralnego chłodzenia. Energia śniegu i zimna woda z roztopów są wykorzystywane do chłodzenia pirsu północnego w upalne dni.

Śnieg na lotnisku można wykorzystać w ekologiczny sposób. fot. shutterstock
Dojazd i eko-busy dla pasażerów
Co istotne, nowy terminal zaprojektowano również tak, by co najmniej 70 proc. pasażerów potencjalnie mogło do niego swobodnie dotrzeć, korzystając z transportu publicznego. Na uwagę zasługują również autobusy elektryczne z których mogą korzystać pasażerowie.
Flota ta składa się z 32-u zero-emisyjnych pojazdów. Autobusy elektryczne są obecnie używane do przewozu pasażerów między terminalem i zdalnie zaparkowanymi samolotami. Autobusy są ładowane w zajezdni w nocy, jak również można użyć do tego celu pantografu kiedy jest taka potrzeba w ciągu dnia. Trwają ponadto prace nad rozwojem i infrastrukturą po stronie lotniczej w celu pokrycia rosnącego zapotrzebowania na ładowanie rosnącej liczby pojazdów.
Ekologia.pl poleca
Autobus elektryczny na lotnisku w Oslo. fot. materiały Avinor
Żywność i zwierzęta
Lotnisko dba także o niemarnowanie żywności, a nawet o lokalnie występujące gatunki zwierząt. Too Good To Go jest używane przez większość sklepów i restauracji, które sprzedają żywność i napoje - informuje Øystein Løwer z biura komunikacji lotniska.
Lotnisko w Oslo dba także o duże tereny zielone otaczające lotnisko, w tym obszary wąwozów, upewniając się, że roślinność najlepiej nadaje się do zapylania owadów, takich jak trzmiele (bombus distinguendus), które są ważnymi członkami naszego ekosystemu – przekonuje Øystein Løwer.
Ekologia.pl (Magdalena Nowak)