Serek wiejski – właściwości, skład i zastosowanie serka wiejskiego
Serek wiejski stanowi podstawę niemalże każdego śniadania. Cieszy się nieustanną popularnością, przede wszystkim dlatego, ze jest naturalnym, niskoprzetworzonym wyrobem mlecznym, o wysokiej zawartości odżywczej. Serek wiejski jest nie tylko odżywczy i smaczny, ale również prosty w produkcji, można go zrobić samemu we własnym domu. Czym charakteryzuje się ten rodzaj sera?
Pochodzenie serka wiejskiego
Serek wiejski to amerykański wynalazek, tak samo jak jego nazwa – cottage cheese. Pierwszy przepis na ten rodzaj sera został opublikowany na łamach amerykańskiego magazynu adresowanego do gospodyń domowych w 1931 roku. W latach 70. ubiegłego wieku, w Stanach Zjednoczonych aktywnie promowano ten mleczny wyrób, zachęcając do jego samodzielnego wytwarzania w domowym zaciszu. W 1977 roku publikowano nawet specjalny poradnik, który zawierał dokładną instrukcję przygotowania serku wiejskiego w domu.
W rzeczywistości jednak historia serka wiejskiego sięga czasów, kiedy był on ręcznie wytwarzany w małych, wiejskich chatkach – stąd właśnie wywodzi się jego nazwa – cottage cheese (czyli serek wiejski), która funkcjonuje do dnia dzisiejszego.
W Polsce produkt ten zyskał swoją popularność na początku lat 90. ubiegłego stulecia, kiedy jedna z lokalnych firm zajęła się jego masową produkcją. Dziś serek wiejski widnieje na półce każdego sklepu, a konsumenci cenią go za wiele zalet, wśród których wymieniają łagodny smak, wysoką wartość odżywczą, a także niską kaloryczność.
Serek wiejski – co to takiego?
Jest to rodzaj twarożku, w smaku jest nieco delikatniejszy, jego konsystencja jest lekko ziarnista. Prawdziwy i dobrej jakości serek wiejski powinien być zrobiony z mleka krowiego. Zaliczany jest do grupy serków wiejskich, tzw. serków twarogowych niedojrzewających, wytwarzanych metodą koagulacji kwasowo-podpuszczkowej mleka krowiego.
Aktualnie na sklepowych pólkach dostępnych jest wiele rodzajów serków wiejskich, które różnią się swoją zawartości i dodatkami. Najczęściej kupowanym jest jednak ten naturalny, bez żadnych dodatków, ale można także kupić serek w wersji light, na słono wzbogacony ziołami, szczypiorkiem czy na słodko, z owocowymi konfiturami.
Właściwości prozdrowotne serka wiejskiego
Ten rodzaj twarogu jest cennym źródłem wapnia, czyli podstawowego budulca kości i zębów. Jest on również niezbędny do prawidłowego działania naszych komórek, a także bierze udział w przemianie materii oraz w procesie skurczu mięśni i krzepnięcia krwi.
Serek wiejski to również znakomite źródło pełnowartościowego białka, które stanowi główny materiał budulcowy organizmu – około 20% całkowitej masy ciała człowieka, w tym przede wszystkim układu mięśniowego. Białko pełni wiele ważnych funkcji, dbając o prawidłowy stan i funkcjonowanie organizmu. Odpowiednia ilość białek zapewnia prawidłowy wzrost i rozwój człowieka oraz naprawia uszkodzone tkanki. Duża dawka białka nie tylko poprawia metabolizm, ale też podkręca przemianę materii.
Ten rodzaj twarogu obfituje w liczne witaminy. Witamina A wpływa na prawidłowe funkcjonowanie wzroku i wzrostu, reguluje wzrost tkanki nabłonkowej i innych komórek organizmu. Działa przeciwnowotworowo, chroni nabłonki układu oddechowego przed drobnoustrojami, wzmacnia układ odpornościowy, zapobiega zakażeniom, zwalcza bakterie i wirusy, poprawia wygląd skóry, włosów i paznokci. To bez wątpienia jeden z najważniejszych budulców odporności naszego organizmu.
Witamina K jest potrzebna przede wszystkim do wytwarzania w wątrobie protrombiny – związku odgrywającego ważną rolę w procesie krzepnięcia krwi. Witamina ta potrzebna jest również przy wchłanianiu wapnia przez układ kostny.
Inną witamina obecną w serku wiejskim jest witamina D, która w odpowiednim stężeniu dba o mocne kości i zdrowe zęby. Właściwy poziom tej witaminy to również gwarancja sprawnego funkcjonowania układu krążenia, szczupłej sylwetki, a także zmniejszenie ryzyka rozwoju raka.
Z kolei witamina E przyczynia się między innymi do spowalniania procesów starzenia. Nie bez przyczyny nazywana jest „witaminą młodości” i „witaminą płodności”. U kobiet wspiera prawidłową owulację, zapewnia właściwy rozwój płodu, a tym samym dba o właściwy przebieg ciąży. U mężczyzn wspomaga produkcję nasienia.
Zalety serka wiejskiego
Serek wiejski posiada wiele zalet. Ceniony jest przede wszystkim za swój naturalny skład: twaróg ziarnisty, białka mleka, śmietanka i sól. Serek wiejski może być również w wersji light, w której powinno się znaleźć o około 40 procent mniej tłuszczu niż w wersji klasycznej. Serek wiejski (nawet w tej mniej kalorycznej wersji) powinien zawierać niewielkie ilości tłuszczu, by prawidłowo przyswoić witaminy. Nie zawiera węglowodanów, jest niskokaloryczny i nie znajdziemy tam sztucznych dodatków, barwników lub zagęstników. Z tego też właśnie wynika krótki termin przydatności do spożycia tego serka i jego duża wrażliwość na warunki przechowywania.
Niska kaloryczność, w połączeniu z dużą zawartością białka sprawiają, że serek wiejski jest produktem polecanym przez dietetyków. Powinny go jeść nie tylko osoby, które muszą zrzucić zbędne kilogramy, ale także ludzie w podeszłym wieku i kobiety w ciąży. Serek wiejski zawiera także kazeinę (podstawowe białko mleka), a to strawią, że jest bardzo wartościowym składniku codziennej diety u osób, które uprawiają sporty wysiłkowe.
Serek wiejski – z czym go jeść?
Serek wiejski jest idealnym składnikiem każdego śniadania. Dobrze sprawdzi się również jako zdrowa przekąska w ciągu dnia. Dobrym dodatkiem mogą być świeże warzywa pokrojone w kostkę, między innymi szczypiorek, pomidor, rzodkiewka czy ogórek. W wersji śniadaniowej serek wiejski dobrze komponuje się też z orzechami, suszonymi owocami czy miodem.
Może tez stanowić bazę do pasty kanapkowej, do której dodać można kawałki łososia, tuńczyka czy innej ryby. Serek wiejski z podanymi składnikami można doprawić delikatnymi ziołami. Takie połączenie smaków, w której podstawę stanowi serek wiejski, zagwarantuje uczucie sytości przez długi czas.
Dietetycy zalecają włączenie do codziennego menu serek wiejski w wersji naturalnej. Należy unikać tych z musami owocowymi, ponieważ zawierają puste kalorie i zbędny cukier.
Jak samodzielnie zrobić serek wiejski?
Składniki:
- 10 l świeżego mleka niepasteryzowanego
- 0,1 g podpuszczki mikrobiologicznej w proszku
- 0,2 kultury starterowej (bakterie mezofilne)
Przygotowanie:
Mleko podgrzewamy do temperatury 22 st. C. Dodajemy bakterie starterowe i całość porządnie mieszamy. Następnie dodajemy podpuszczkę i ponownie mieszamy. Powstałą miksturę pozostawiamy na 4-8 godzin w stałej temperaturze 22 stopni Celsjusza. Przez ten czas powinien powstać skrzep, który stopniowo i powoli podgrzewamy: co 5 minut o 2 stopnie do 27 st. C, a potem co 5 minut o 3 stopnie do 32 st. C, a następnie co 1 minutę o 1 stopień do 43 st. C. W międzyczasie należy delikatnie mieszać skrzep, żeby nie sklejały się ziarna serowe. Po osiągnięciu 43 stopni Celsjusza odstawiamy skrzep na 20-30 minut, w międzyczasie delikatnie go mieszając. Potem odlewamy serwatkę, skrzep przelewamy na durszlak wyłożony tetrą i związujemy końce. Opłukujemy pod bardzo zimną wodą, by ser nie był zbyt kwaśny. Zostawiamy do odcieknięcia na kilka minut. Potem przekładamy serek do miski, rozkruszamy posklejane ziarna i ewentualnie dodajemy ulubione dodatki, albo pozostawiamy serek w wersji naturalnej. Serek wiejski domowej roboty przechowujemy maksymalnie przez tydzień w lodówce pod przykryciem.
Czy warto jeść serek wiejski?
Chociaż na tle innych serów podpuszczkowych wartość odżywcza serka wiejskiego nie jest przesadnie wysoka, to jak najbardziej powinno się go włączyć do codziennego jadłospisu. Serki wiejskie są dobrym źródłem białka, a przy okazji dostarczają pewnej dawki witamin i składników mineralnych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Nie zawiera praktycznie żadnych konserwantów. W związku z tym, serek wiejski w wersji klasycznej jest produktem niskokalorycznym można go jeść w większych ilościach bez ryzyka, że przytyjemy. Można go przyrządzić na słodko i w wersji wytrawnej, z dodając ulubione składniki. Poza tym w bardzo prosty sposób można go samodzielnie zrobić, a jeśli nie mamy na to ochoty, to dostępny jest w każdym sklepie spożywczym.
- https://foodfacts.mercola.com/cottage-cheese.html; 2019-03-28;
- https://www.cookinglight.com/eating-smart/nutrition-101/is-cottage-cheese-healthy; 2019-03-28;
- https://www.healthline.com/nutrition/cottage-cheese-is-super-healthy#section2; 2019-03-28;
- Mabood Qazi, Ihsan. (2016); "Comparative study of cottage cheese prepared from various sources of milk"; Proceeding of the Pakistan Academy of Sciences: B. Life and Environmental Sciences. 53. 269-279;
