Koperek warzywo - właściwości, witaminy i wartości odżywcze koperku

Koper ogrodowy (koperek), to wyjątkowo smaczny dodatek do ziemniaków, ryb i sałatek. Koperek stanowi również popularny suplement, ze względu na swoje poprawiające trawienie właściwości. Herbatka z owoców tego warzywa to skuteczny lek na kolki niemowlęce i bóle brzucha. Taki napój jest nie tylko zdrowy, lecz także pięknie pachnie. Najwięcej aromatu kryją w sobie nasiona koperku, które wydzielają słodki zapach. Co ciekawe, tę ozdobną roślinę można bez problemu uprawiać w przydomowym ogródku. Dlaczego warto wprowadzić koperek do codziennej diety?

1. Koper ogrodowy, czyli proste łodygi, zielone liście i żółte kwiatki
2. Koperek, który lubi ogrody
3. Ziemniaki obowiązkowo z koperkiem
4. Koperek to lekarstwo prosto z rabaty
5. Koperek jako aromatyczna ozdoba przydomowego ogródka
6. Witaminy i wartości odżywcze koperku
7. Koperek to zioło, które przywraca równowagę w jelitach
8. Koperek chroni przed rakiem
9. Koper ogrodowy - napar dobry na wszystko
10. Koperek na zdrowie

Koper ogrodowy (Anethum graveolens) to roślina z rodziny selerowatych. Prawdopodobnie pochodzi z Azji Południowo-Zachodniej. Obecnie nie można go spotkać w stanie naturalnym, jest natomiast powszechnie uprawiany na wszystkich kontynentach. W Polsce roślina ta ma wiele lokalnych nazw, m.in.: kajzer, koper swojski, koper wonny, koperek, kopr czy kopr polski.

Koper ogrodowy, czyli proste łodygi, zielone liście i żółte kwiatki

Koper ogrodowy dorasta do maksymalnie do 120 cm wysokości. Jego łodygi są proste, nagie, rozgałęzione i puste w środku. Liście tej rośliny mają barwę zieloną o lekko niebieskawym odcieniu. Okres kwitnienia koperku trwa od lipca do września. Roślina ta wytwarza wówczas baldachowate kwiatostany, które składają się z drobnych baldaszków zawierających niewielkie kwiaty koloru żółtego. Z czasem koperek wydaje owoce o soczewkowatym kształcie. Mają one od 3 do 5 mm długości i składają się z dwóch rozłupek.

Koperek, który lubi ogrody

Koperek może być uprawiany nawet przez mniej doświadczonych ogrodników. Ta jednoroczna roślina nie ma dużych wymagań glebowo-klimatycznych. Najlepiej rozwija się na stanowiskach słonecznych, osłoniętych od wiatru i na lekko wilgotnym podłożu. Ziemia przeznaczona pod uprawę kopru ogrodowego powinna być odpowiednio spulchniona, żyzna i przepuszczalna. Nasiona tej rośliny wysiewa się na wiosnę, bezpośrednio do gruntu – można je również sukcesywnie dosiewać w okresie od lata do jesieni. Do najbardziej znanych odmian koperku należą: 'Bouquet', 'Fernleaf', 'Mammoth', 'Vierling'. Koper jest odporny na szkodniki, aby jednak otrzymać dorodne, aromatyczne okazy, należy roślinę regularnie podlewać, zwłaszcza w czasie suszy. Świeże listki kopru można zrywać z rośliny już po 4 tygodniach od wysiewu, niemal każdym etapie jej wzrostu. Największy plon uzyskamy jednak w okresie jej kwitnienia. Jako że liście koperku po ścięciu szybko więdną i żółkną, warto je pokroić, zamrozić lub wysuszyć. Dawniej koper wieszano przy oknie, aby chronić dom przed nieczystymi mocami. Obecnie roślina ta jest ceniona głównie ze względu na swoje prozdrowotne, przyprawowe i dekoracyjne zastosowanie.

Ziemniaki obowiązkowo z koperkiem

Koper ogrodowy uprawia się głównie ze względu na jego liście, które mają przyprawowe zastosowanie. Można je dodawać do wielu dań, np. zup, sosów, potraw z ziemniaków, ryb czy sałatek. Jako że obróbka termiczna koperku powoduje utratę jego aromatu, należy dodawać go do żywności na końcowym etapie przygotowywania posiłku. Roślina ta stanowi również słynny dodatek do ogórków kiszonych – w tym celu używa się całych korzeni i kwiatostanów kopru.

Koperek to lekarstwo prosto z rabaty

Poza szerokim zastosowaniem kulinarnym, koperek stanowi także surowiec leczniczy. Najwięcej cennych dla zdrowia właściwości zawierają owoce kopru (Fructus Anethi), które zbiera się w sierpniu, gdy są w pełni dojrzałe. Surowiec ten wykazuje działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych. Jednocześnie wzmaga produkcję soku żołądkowego i optymalizuje przyswajanie składników pokarmowych w jelitach, hamując przy tym rozwój szkodliwych mikroorganizmów w obrębie układu trawiennego. Owoce koperku pobudzają także laktację u matek karmiących. Ekstrakt z kopru ogrodowego wykazuje silne właściwości spazmolityczne, które mają wpływ na naczynia wieńcowe serca. Spożywanie tej rośliny działa uspokajająco i niweluje nadciśnienie krwi. Co więcej, koperek działa antyseptycznie i sprawdza się jako składnik naturalnych okładów łagodzących owrzodzenia i stany zapalne skóry.

Koperek jako aromatyczna ozdoba przydomowego ogródka

Koper ogrodowy często uprawia się także ze względu na jego dekoracyjne walory. Roślina ta ładnie się prezentuje wśród innych gatunków w ziołowych ogródkach, a także jako ozdobny element rabat. Koperek najczęściej uprawia się w ogrodach utrzymanych w stylistyce folklorystycznej.

Witaminy i wartości odżywcze koperku

W ziołolecznictwie wykorzystuje się zarówno owoce kopru ogrodowego, jak i jego ziele. Surowce te, poza cennymi dla zdrowia właściwościami, wyróżniają się niebanalnym smakiem i aromatem - wszystko dzięki dużej zawartości olejków eterycznych. Największe stężenie substancji zapachowych znajduje się w owocach (ok. 4%).

Liście koperku zawierają jedynie 1,5% olejków. Ziele kopru obfituje w takie substancje, jak białko, tłuszcze, węglowodany, błonnik, kwas chlorogenowy, kwas nikotynowy, a także flawonoidy (rutynę, kwercetynę, izoramnetynę, kemferol). Z kolei owoce koperku swoje cenne właściwości prozdrowotne zawdzięczają olejkom eterycznym, które składają się z d-karwonu, d-limonenu, felandrenu i terpinenu, a także kwasu tłuszczowego oleinowego petroselinowego, linolowego i palmitynowego. Znajdziemy w nich także kwasy organiczne (kwas kawowy i chlorogenowy), flawonoidy (wicenina, kwercetyna, kemferol) oraz związki kumarynowe (eskuletyna, umbeliferon, skopoletyna). Koperek słynie ponadto z zawartości licznych witamin - witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6, B7, B9 i B12), witaminy C, D, E i K,, a także soli mineralnych - cynk, fosfor, magnez, mangan, miedź, potas, sód, wapń i żelazo.

Koperek to zioło, które przywraca równowagę w jelitach

Dzięki temu, że koperek wzmaga wydzielanie soku żołądkowego, wspiera procesy trawienne i usprawnia przyswajanie substancji odżywczych z pożywienia. Z racji na swoje wiatropędne działanie, koper włoski rozluźnia mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, przyspieszając jednocześnie ruchy perystaltyczne w jelitach. Z tego względu okazuje się pomocny przy wzdęciach i różnego rodzaju bólach brzucha. Koper włoski słynie z przywracających prawidłowy przebieg procesów trawiennych właściwości. Jest powszechnie stosowanym lekiem na kolki niemowlęce, niestrawność i wszelkie kurczliwe dolegliwości żołądka i jelit. Zioło to sprawdza się nawet w przypadku refluksu. Przygotowywana z koperku herbatka stanowi także sprawdzony środek na kolkę u niemowląt oraz na pobudzenie laktacji u kobiet. Picie takiego napoju może również złagodzić ból towarzyszący miesiączce.

Koperek chroni przed rakiem

Koper ogrodowy to ważny element profilaktyki antyrakowej. Roślina ta wyprowadza z okrężnicy toksyczne substancje, chroniąc ją tym samym przed nowotworem. Najsilniejsze działanie przeciwrakowe wykazuje zawarta w koperku kwercetyna, anetol i limonen. 1 łyżka posiekanego kopru ogrodowego zawiera aż 1 mg kwercetyny, która jest silnym przeciwutleniaczem działającym przeciwzapalnie. Z kolei wysoka zawartość prowitaminy A w koperku zmniejsza ryzyko zachorowania na raka płuc i jamy ustnej. 100 gramów świeżego kopru ogrodowego pokrywa aż 257% dziennego zapotrzebowania na tę substancję!

Koper ogrodowy - napar dobry na wszystko

Koper ogrodowy w celach leczniczych spożywa się głównie w postaci naparów lub w suszonej, sproszkowanej formie. Naturoterapeuci polecają koperkowe napary, miody oraz nalewki.

Oto przepis na poprawiający trawienie i przeciwdziałający wzdęciom:

Napar z owoców kopru ogrodowego
:
Składniki:

• rozdrobnione owoce kopru ogrodowego
• szklanka wrzątku

Przygotowanie:
Pół łyżeczki rozdrobnionych owoców koperku zalewamy szklanką wrzącej wody. Kiedy napój lekko przestygnie, będzie gotowy do wypicia. Niemowlętom do butelki z mlekiem należy dodawać porcję nie większą niż pół łyżeczki naparu. Dorośli zaś powinni wypijać napar przygotowany z 1 łyżki owoców kopru na szklankę wody. Pół szklanki dokładnie odcedzonego i przestudzonego napoju należy pić 3 razy dziennie, bezpośrednio po posiłkach.

Koperek na zdrowie

Koper (Anethum graveolens) to zioło, które można znaleźć w kuchni europejskiej i azjatyckiej. Ma smukłe łodygi z naprzemiennie miękkimi liśćmi i brązowymi, płaskimi, owalnymi nasionami. Podczas gdy liście mają słodki, trawiasty smak, nasiona kopru są bardziej aromatyczne, z lekkim posmakiem cytrusów. Jako zioło i przyprawa, koper jest powszechnie używany do podniesienia smaku różnych potraw. Często łączy się go z łososiem, ziemniakami i sosami na bazie jogurtu. Oprócz zastosowań kulinarnych koperek jest bogaty w składniki odżywcze i jest tradycyjnie stosowany w leczeniu różnych dolegliwości, w tym problemów trawiennych, kolki u niemowląt i nieświeżego oddechu.

Bibliografia

1. S. Jana, G. S. Shekhawat; “Anethum graveolens: An Indian traditional medicinal herb and spice”; ncbi.nlm.nih.gov; 2019-06-10
2. Mohammad Taghi Goodarzi i in.; “The Role of Anethum graveolens L. (Dill) in the Management of Diabetes”; hindawi.com; 2019-06-10
3. Nancy W.Callan i in.; “Herb and oil composition of dill (Anethum graveolens L.): Effects of crop maturity and plant density Author links open overlay panel ”; sciencedirect.com; 2019-06-10
4. Heamalatha S i in.; “Pharmacognostical, Pharmacological, Investigation on Anethum Graveolens Linn: A Review”; pdfs.semanticscholar.org; 2019-06-10
5. Ali Esmail Al-Snafi; “The pharmacological importance of Anethum graveolens. A review ”; researchgate.net; 2019-06-10