Mleko z komosy ryżowej (quinoa) – właściwości, skład i zastosowanie mleka z komosy ryżowej

Mleko z komosy ryżowej to stosunkowo rzadko spotykana alternatywa dla roślinnych mlek pozbawionych białka zwierzęcego oraz laktozy. Zdaniem analityków jego popularność będzie jednak rosła wraz z ogólnym zainteresowaniem zdrową żywnością i dietami na świecie; a także pod wpływem wzrostu znaczenia samej komosy, którą wykorzystuje się już m.in. w kosmetykach. Z jakich jednak powodów mielibyśmy sięgać po mleko z komosy ryżowej? Czy jest to coś więcej niż kaprys spożywczej mody?

1. Jak smakuje mleko z komosy ryżowej?
2. Jak powstaje mleko z komosy ryżowej?
3. Czy mleko z komosy ryżowej jest zdrowe?
4. Zastosowanie mleka z komosy ryżowej
5. Mleko z komosy ryżowej w kuchni
6. Czy warto sięgnąć po mleko z komosy ryżowej?

Jeśli mielibyśmy trzymać się twardych definicji, to mleko powinno pochodzić od zwierząt, ewentualnie od człowieka. Idea mlecznych w wyglądzie napojów towarzyszy nam jednak od wieków i wiąże się po części z bezmięsnym jadłospisem niektórych kultur, po części zaś ze specyfiką lokalnej podaży produktów spożywczych. Dość powiedzieć, że już w XIII w.  w krajach Lewantu wyrabiano mleko z migdałów, zaś w XIV w, Chińczycy produkowali już mleko sojowe.

Sam pomysł, aby wytwarzać mleko z komosy ryżowej związany jest z faktem, że Chenopodium quinoa jest znaną i cenioną rośliną o wybitnych właściwościach zdrowotnych, na dodatek pozbawioną glutenu i dość zasobną w białko.

Jak smakuje mleko z komosy ryżowej?

Nikt, kto zmuszony był zrezygnować z mleka krowiego na rzecz mlek roślinnych, nie ma wątpliwości, że żaden substytut nie zaspokoi w pełni wrażliwego podniebienia. Wegańskim napojom brakuje bowiem charakterystycznego słodkiego smaku laktozy, jak i gęstej, dość tłustej konsystencji.

Mleko z komosy ryżowej nie jest pod tym względem wyjątkiem. Bardziej żółte niż krowie mleko, ma również rzadszą konsystencję i brakuje mu homogeniczności. W smaku łączy nuty orzechowe i słodkie z wyrazistym bukietem komosy ryżowej, lekko gorzkawej z powodu obecności saponin. Jeśli ktoś nie toleruje więc samych nasion Chenopodium quinoa i przetworów z nich, prawdopodobnie nie zaakceptuje także mleka. Tym niemniej napój ma swoich zagorzałych fanów!

Jak powstaje mleko z komosy ryżowej?

Ogólna zasada produkcji mlek roślinnych polega na łączeniu surowca, w tym przypadku nasion komosy ryżowej, z wodą. Dla uzyskania pożądanej mlecznej konsystencji niezbędne jest jednak ugotowanie komosy oraz zmiksowanie jej do optymalnie gładkiej konsystencji.

Naukowcy poszukujący sposobów na udoskonalenie procesu przetwórczego, tak, aby uzyskać bardziej atrakcyjne pod względem odżywczym napoje, odkryli, że uprzednie namoczenie nasion w wodzie i gotowanie ich w lekko kwaśnym i roztworze soli zwiększa nawet trzykrotnie poziom białka w mleku! Bardziej zaawansowane technologie obejmują również wykorzystanie specjalnych enzymów, które zmieniają kolor mleka, jego wagę molekularną, homogeniczność oraz sedymentację. W rezultacie mleko z komosy ryżowej i produkowane na jego bazie napoje coraz bardziej upodabniają się do ideału, a więc mleka krowiego. Problemem dla wielu producentów i konsumentów pozostaje jednak wspomniany wyżej wyrazisty smak komosy ryżowej, który łagodzi się obecnie za pomocą dodatków smakowych takich jak wanilia, cukier czy inne słodziki.

Mleko z komosy ryżowej produkowane jest również w postaci proszku do samodzielnego rozpuszczenia w wodzie. Ta forma jest szczególnie przydatna podczas podróży, zwłaszcza z ograniczeniem dostępu do lodówki, ale bywa także atrakcyjną propozycją dla osób, które nie mają stałego dostępu do mleka płynnego. Alternatywnie, można zawsze pokusić się o przygotowanie własnego mleka z komosy ryżowej (przepis poniżej).

Czy mleko z komosy ryżowej jest zdrowe?

Mleko z komosy ryżowej jest o połowę mniej kaloryczne niż mleko krowie, choć zawiera podobną ilość węglowodanów. Jest też znacznie uboższe w białko oraz tłuszcz. W porównaniu z innymi mlekami roślinnymi ustępuje pod tym względem soi, ale jest zasobniejsze w proteiny niż mleko migdałowe, ryżowe czy kokosowe.Jego przewagą konkurencyjną jest również całkowity brak alergenów, w przeciwieństwie do mlek pochodzenia zwierzęcego, a także tych wyrobionych z orzechów czy warzyw strączkowych.Poza tym mleko z komosy ryżowej posiada atrakcyjnie niski indeks glikemiczny, co jest dobrą wiadomością dla cukrzyków oraz osób z podwyższonym poziomem cukru we krwi i jak dotąd nie wykazuje absolutnie żadnych negatywnych skutków zdrowotnych. Zawartość soli mineralnych nie jest imponująca, ale wynika to ściśle z płynnej konsystencji – niektórzy producenci wzbogacają więc swoje mleka o witaminę D oraz wapń.

W świetle szczegółowych badań przeprowadzonych przez rumuńskich naukowców w 2016 r. napoje na bazie komosy ryżowej zawierają również atrakcyjny poziom antyoksydantów oraz korzystny profil enzymów, co przekłada się na korzyści w zakresie prewencji nadciśnienia oraz cukrzycy typu II.

Zastosowanie mleka z komosy ryżowej

Mleko z komosy ryżowej najlepiej smakuje jako dodatek do dań. Można więc śmiało dolewać je do płatków śniadaniowych czy mieszanek typu muesli, jak również wykorzystywać do gotowania kasz śniadaniowych na bazie płatków owsianych, ryżu czy nawet samej komosy. Sprawdza się również w owocowych koktajlach, wegańskich zupach czy deserach, ale nie jest na tyle wielkim smakołykiem, aby pić je samodzielnie na zimno czy dodawać do kawy.

Sproszkowane mleko z komosy ryżowej jest również bardzo uniwersalne w zastosowaniu i sprawdza się zarówno w przyrządzaniu chłodnych napojów, jak i gotowaniu. Można na jego bazie przyrządzać nawet ciasto naleśnikowe, budynie czy ciasta.

Mleko z komosy ryżowej w kuchni

Domowe mleko z komosy ryżowej

Składniki:

• 1 l wody
• 100 g komosy ryżowej
• 1 łyżeczka esencji waniliowej
• szczypta soli morskiej

Przygotowanie:
Komosę ryżową namaczamy na całą noc, a rado odcedzamy i przepłukujemy. Zagotowujemy 500 ml wody i gotujemy w niej komosę przez okres 15 minut. Przekładamy całość do miksera, dodajemy sól i esencję i miksujemy ok. 3 minut dolewając w międzyczasie 500 ml świeżej wody. Tak otrzymaną miksturę przecedzamy przez luźną ściereczkę. Tak otrzymane mleko przechowujemy w lodówce przez 3-5 dni.


Kasza śniadaniowa z komosy ryżowej

Składniki:

• 1 szklanka mleka z komosy ryżowej
• 1 szklanka wody
• ½ szklanki białej komosy ryżowej
• 2 jabłka
• ½ łyżeczki cynamonu
• 1 łyżka mielonego siemienia lnianego

Przygotowanie:
Opłukaną komosę gotujemy w 1 szklance wody do miękkości. Dodajemy starte jabłka, cynamon, siemię oraz mleko. Gotujemy jeszcze 5 minut cały czas mieszając – w razie potrzeby dolewamy mleka. Podajemy na ciepło.

Czy warto sięgnąć po mleko z komosy ryżowej?

W porównaniu z innymi substytutami roślinnymi dla mleka krowiego mleko z komosy ryżowej jest nieco droższe i trudniej dostępne. Z drugiej strony, można je stosunkowo łatwo przygotować samodzielnie w domu, zaś niewątpliwą korzyścią jest hipoalergiczność produktu. Osoby na diecie wegańskiej, cierpiące na celiakię, czy też nietolerancję glutenu bądź laktozy, jak również wszyscy uczuleni na soję i orzechy na pewno skorzystają na obecności mleka z komosy ryżowej w codziennej diecie. A ponieważ każde roślinne mleko ma swoje wady i zalety, miłośników i przeciwników, wykorzystanie różnych wariantów jest zdecydowanie najkorzystniejsze, zarówno z punktu widzenia zdrowia, jak i doświadczeń smakowych!

Bibliografia

1. Milks&Health; “Quinoa milk”; data dostępu: 2021-03-19
2. Intelli Kaur i in.; “QUINOA BEVERAGES: FORMULATION, PROCESSING AND POTENTIAL HEALTH BENEFITS”; data dostępu: 2021-03-19
3. Stephanie Jeske i in.; “Impact of different commercial proteases on protein and product quality in a quinoa-based milk substitute”; data dostępu: 2021-03-19
4. Daisy Coyle; “The 9 Best Nondairy Substitutes for Milk”; data dostępu: 2021-03-19
5. Patrick Blennerhassett; “Soy milk, hemp milk, quinoa milk, oat milk: which milk alternative is best for you? We ask two experts”; data dostępu: 2021-03-19