Oszpilna jadalna owoc – właściwości, witaminy i wartości odżywcze oszpilny jadalnej
Oszpilna jadalna nazywana jest również salakiem albo wężowym owocem. Nic w tym dziwnego, gdyż nazwa tego nietypowego owocu nawiązuje do charakterystycznego wyglądu skórki pokrytej łuskami, łudząco przypominającej skórę tego gada. Na zewnątrz prezentuje się niezwykle tajemniczo, ale jego wnętrze jest smaczne i przede wszystkim bogate w witaminy i wartości odżywcze. Czym zatem jest oszpilna jadalna?
Oszpilna jadalna – co to takiego?
Oszpilna jadalna wywodzi się z Azji Południowo-Wschodniej. Ogromną popularnością cieszy się w Malezji i Indonezji, a konkretniej na Jawie, Bali i Sumatrze. Oszpilna jadalna lubuje się w klimacie tropikalnym, dlatego też uprawiana jest na innym kontynencie – w ciepłych krajach Ameryki Południowej.
Drzewo oszpilny jadalnej jest z gatunku pochodzącego z rodziny arekowatych, czyli popularnie nazywanych palmami. Cechuje się krótkim pniem i długimi, pierzastymi liśćmi, które mogą sięgać nawet do 6 metrów wysokości. Z kolei owoce są owalne i zwężają się ku szpiczastemu czubkowi. Skrywają się w niezwykłej, twardej, ale lekko owłosionej skórce, o barwie czerwono-brązowej, która łudząco przypomina pancerz węża. Dlatego też nazywany jest wężowym owocem.
W środku znajduje się gęsty miąższ o galaretowatej konsystencji i barwie kremowo-białej lub żółtawej. Czasami bywa suchy i kruchy, zaś innym razem wilgotny i chrupiący. Bywa również bardziej słodki lub kwaśny i winny. Kształtem przypomina ząbki czosnku, ale w jego wnętrzu znajduje się także duża, ciemnobrązowa pestka, czyli nasiono. Skórka nie jest jadalna, a miąższ najlepiej smakuje z owoców dojrzałych.
Owoce oszpilny jadalnej nie są wielkie, osiągają około 5 cm długości i rosną zebrane po kilka lub kilkanaście sztuk w dużych kiściach. Zapach, który ulatnia się z oczyszczonego miąższu przypomina dobrze dojrzałego ananasa. Smakiem salak przypomina winne jabłka, gruszki bądź bardzo dojrzałego, a nawet lekko sfermentowanego ananasa.
Oszpilna jadalna – witaminy i wartości odżywcze
Dla mieszkańców Malezji oszpilna jadalna jest wyjątkową rośliną, przede wszystkim ze względu na jego prozdrowotne właściwości. Charakterystyczny miąższ zawiera szereg cennych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Oszpilna jadalna jest bogatym źródłem witaminy C, która odpowiada za ochronę przed szkodliwym działaniem wolnych rodników oraz wzmacnia odporność organizmu. Inną istotną dla naszego zdrowia witaminą, obecną w dużych ilościach jest retinol, czyli witamina A. Powszechnie wiadome jest, że wpływa ona pozytywnie na poprawę naszego wzroku oraz korzystnie rzutuje na cerę.
Włączenie oszpilny jadalnej do swojej diety sprawi, że dostarczymy organizmowi dużo wapnia, który odpowiada za budowę kości i prawidłowego funkcjonowania mięśni. W roślinie tej obecne są także znaczące pokłady żelaza, który niezbędny jest w procesie tworzenia elementów morfotycznych krwi, czyli erytrocytów oraz hemoglobiny odpowiedzialnej za transport tlenu do komórek całego organizmu. Oszpilna jadalna dostarcza również duże ilości fosforu, który spożywany w nadmiarze nie jest jednak tak korzystny dla naszego zdrowia.
Owoc oszpilny jadalnej stymuluje prawidłową pracę naszych jelit i zapobiega uporczywym zaparciom. Obecny w nim błonnik pokarmowy zapobiega powstawaniu zaparć, a także chroni przed zaleganiem w jelitach resztek niestrawionego jedzenia, których obecność jest powodem występowania uporczywych wzdęć oraz uczucia ciężkości i bólu odczuwalnego w nadbrzuszu. Ponadto błonnik pokarmowy obniża poziom “złego” cholesterolu, dzięki czemu chroni organizm przed rozwojem miażdżycy, choroby wieńcowej i innych dolegliwości układu sercowo-naczyniowego. Jednak należy uważać z nadmiernym spożywaniem tej rośliny – jedzony w nadmiarze może wywołać biegunkę.
Przeciwutleniacze oraz witaminy zawarte w miąższu tych owoców działają zbawiennie na układ sercowo-naczyniowego, kondycje skóry oraz prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, a także spowalniają procesy starzenia się organizmu. Zmniejszają też ryzyko rozwoju nowotworów.
Oszpilna jadalna dostarcza duże ilości węglowodanów, porównywalne do tych obecnych w bananie. Dwa owoce zjedzone po treningu fizycznym dodadzą zmęczonemu organizmowi porządny i ekspresowy zastrzyk energii i przyspieszy odbudowę zużytych zapasów glikogenu mięśniowego i wątrobowego.
Gdzie można kupić oszpilnę jadalną?
W naszym kraju oszpilna jadalna to owoc trudno dostępny. Mimo wszystko warto rozglądać się za nim w specjalistycznych sklepach z egzotyczną żywnością. Jeśli planujecie wycieczkę do Malezji albo Indonezji, tam z pewnością będzie okazja do spróbowania świeżego wężowego owocu. Tym bardziej, że oszpilna jadalna będzie wtedy smakował znakomicie i przede wszystkim cechował się dużą zawartością substancji odżywczych.
Jak prawidłowo jeść oszpilnię jadalną? Instrukcja obsługi wężowego owocu
Jeśli uda nam się zakupić owoce oszpilny jadalnej, trzeba najpierw obrać je ze skórki, następnie usunąć z nich pestkę i zjeść miąższ na surowo łyżeczką, traktując jak oryginalną, słodko-kwaśną przekąskę. Jej wnętrze można również wykorzystać jako dodatek do słodkich deserów, kremów, ciast i sałatek owocowych. Z drugiej strony można ich użyć do wytrawnych surówek, dań kuchni tajskiej i pikantnych przetworów (np. gruszek w occie lub marynowanej dyni). Niektórzy zwolennicy przyrządzają z oszpilny jadalnej nawet pączki. Po uprażeniu nasiona oszpilny jadalnej i jego zmieleniu powstaje proszek, który po zaparzeniu daje napój przypominający w smaku kawę. Inne produkty uzyskiwane z owoców oszpilny jadalnej to: herbata, miód, a nawet ocet.
Po zakupie nie musimy przechowywać ich w lodówce, gdyż z powodzeniem wytrzymają kilka dni na kuchennym blacie. Do lodówki powinno się je chować tylko wtedy, gdy nie planujemy zjeść ich od razu – w chłodzie są w stanie wytrzymać do około 2 tygodni.
Przepis na pączki z oszpilny jadalnej
Składniki:
- owoce oszpilny jadalnej
- 125 ml wody
- 100 g mąki pszennej
- 50 g masła
- 2 jajka
- 1 opakowanie cukru waniliowego
- 1 łyżka stołowa proszku do pieczenia
- cukier puder
Przygotowanie:
W garnku gotujemy wodę z masłem. Delikatnie mieszając dodajemy mąkę pszenną. Gdy dno naczynai pokryje się białą warstwą, zdejmujemy garnek z ognia. Następnie dodajemy pozostałe składniki: jajka, proszek do pieczenia, cukier waniliowy oraz niewielka ilość cukru pudru do smaku. W powstałym cieście zanurzamy pokrojone w ćwiartki owoce oszpilny jadalnej i smażymy na rozgrzanym, głębokim tłuszczu do ich zarumienienia. Gotowe pączki podajemy oprószone cukrem pudrem.
Czy warto jeść oszpilnę jadalną?
Oszpilna jadalna to owoc mało popularny w naszym kraju, a co za tym idzie – trudno dostępny. Jeśli jednak uda nam się go spotkać, nie wahajmy się go kupić. Nawet jeśli wygląd może nasz nieco odstraszyć, warto spróbować go chociaż raz. Głównie ze względu na nietypowy kształt oraz specyficzna konsystencje i smak. Poza tym, dostarczymy organizmowi wiele cennych witamin i składników mineralnych. Trzeba jednak mieć na uwadze, by przestrzegać zalecaną dzienną dawkę spożycia owocu wężowego, gdyż możemy nabawić się biegunki.
- https://www.growables.org/information/TropicalFruit/PalmSalak.htm; 2019-02-19;
- https://pfaf.org/User/Plant.aspx?LatinName=Salacca+zalacca; 2019-02-19;
- https://www.palmpedia.net/wiki/Salacca_zalacca; 2019-02-19;
- "Nutrition Facts & Health Benefits of Salak (Snake Fruit)"; https://www.organicfacts.net/salak-snake-fruit.html; 2019-05-20;
- Aralas, Sitti & Mohamed, Maryati & Abu Bakar, Mohd Fadzelly. (2009); "Antioxidant properties of selected salak (Salacca zalacca) varieties in Sabah, Malaysia"; Nutrition & Food Science. 39. 243-250. 10.1108/00346650910957492.;