Sok z pigwy – właściwości, skład i zastosowanie soku z pigwy

Sok z pigwy pojawił się w ofercie sklepów ze zdrową żywnością jako alternatywa dla ekologicznych napojów tłoczonych na zimno z innych owoców. Faktycznie, coraz więcej badań naukowych wskazuje, że jego regularna konsumpcja pociąga za sobą wymierne korzyści dla organizmu. Kto i dlaczego powinien zainteresować się sokiem z pigwy?

1. Historia wykorzystania pigwy
2. Jak smakuje sok z pigwy?
3. Wartości odżywcze soku z pigwy
4. Sok z pigwy dla zdrowia
5. Jak można zastosować sok z pigwy?
6. Sok z pigwy w kuchni
7. Sok z pigwy – kupny czy domowej roboty?

Pigwa (Cydonia oblonga) to drzewo owocowe pochodzące z Azji Zachodniej, najbardziej intensywnie uprawiane w Iranie. Zadomowione także w Europie, w Polsce spotykane jest wyłącznie w sadach i prywatnych ogrodach – uprawiane jest zarówno w celach spożywczych, jak i czysto ozdobnych. Niewielki pokrój sięgający 3-5 wysokości idzie w parze z atrakcyjnym lekko błyszczącym ulistnieniem, dużymi różowymi kwiatami oraz obfitością sporych, żółtych owoców przypominających skrzyżowanie między jabłkiem a gruszką. Rzeczywiście, wszystkie trzy gatunki należą do tej samej rodziny różowatych, a owe pokrewieństwo przekłada się i na sposób wykorzystania - z tym jednak zastrzeżeniem, że owoce pigwy na surowo są praktycznie niejadalne: twarde i niesmaczne.

Historia wykorzystania pigwy

Zdaniem archeologów pigwa uprawiana była już przez Babilończyków. Wśród starożytnych Greków cieszyła się wielkim uznaniem, a łacińska nazwa owocu pochodzi nawet od kreteńskiego miasta Cydon. Mitologia przypisała pigwę jako symbol bogini Afrodycie, a jej moc wykorzystywano m.in. do aromatyzowania oddechu podczas nocy poślubnej. Rzymianie z entuzjazmem macerowali pigwy z winie i miodzie, natomiast już od VII w. z soku z gotowanej pigwy przygotowywano pierwsze galaretki na zimę.

W okresie średniowiecza pigwa często gościła na królewskich stołach, a słynny XVI-wieczny aptekarz francuski Nostrodamus osobiście miał opracowywać receptury na lecznicze kompoty z niej. W swoich tekstach zalecał on m.in. aby nigdy nie obierać pigwy przed gotowaniem ze względu na ryzyko utraty znacznej części aromatu.

Jak smakuje sok z pigwy?

Czysty 100% sok z pigwy nie jest, niestety, wielki rarytasem. Owoce przepuszczone przez sokowirówkę dają dość mętny, żółty napój o wyraźnie kwaskowatym, lekko cierpkawym smaku. Stąd, w większości przepisów poleca się łączenie pigwy z innymi owocami przy produkcji świeżych soków lub dosładzanie cukrem przy przygotowywaniu pasteryzowanych soków na zimę. Z dodatkiem cukru lub miodu pigwa nabiera już bardzo przyjemnych aromatów, które spodobają się przede wszystkim amatorom oryginalnych smaków o szerokim bukiecie.

Uwaga!
Przy wyciskaniu soku z pigwy w sokowirówce należy pamiętać o usunięciu gniazda nasiennego – nasiona Cydonia oblonga są bowiem trujące!

Wartości odżywcze soku z pigwy

Sok z pigwy jest umiarkowanie kaloryczny i zawiera sporo cukrów prostych – tak jak większość soków owocowych. Wyróżnia go natomiast obecność korzystnych dla organizmu pektyn oraz niewielkiej ilości błonnika. Jeśli chodzi o witaminy i sole mineralne, sok z pigwy zawiera fosfor, wapń, magnez, żelazo i potas oraz naturalne kwasy, między innymi kwas askorbinowy, będący niczym innym jak witaminą C.

W soku z pigwy znajdują się ponadto bardzo cenne antyoksydanty, przede wszystkim kwasy fenolowe, pośród których zasadniczą rolę odgrywa kwas chlorogenowy. Na uwagę zasługuje również obecność przeciwutleniających flawonoidów, z kwercetyną włącznie, oraz garbników, które mogą pełnić funkcję ochronną dla śluzówki układu pokarmowego.

Sok z pigwy dla zdrowia

Pigwa jako taka od wieków uważana jest za naturalny lek. Ekstrakty z niej wykorzystywane są do dziś przede wszystkim do leczenia zaburzeń gastrycznych, biegunki, choroby wrzodowej i stanów zapalnych przewodu pokarmowego. Badania naukowe dowiodły również jej potencjału przeciwbakteryjnego (Fattouch, 2007), ograniczającego reakcje immunologiczne (Kawahara, 2011) oraz właściwości antyoksydacyjnych (Hamauzu, 2008).

Sam sok z pigwy, całkiem oczekiwanie, niesie ze sobą podobne korzyści zdrowotne. Irańscy naukowcy (Minaiyan, 2012) podawali sok pozyskany z Cydonia oblonga szczurom, u których wcześniej sztucznie wywołano wrzodziejące zapalenie jelit. Suplementacja przyniosła znaczącą redukcję stanu zapalnego oraz samych wrzodów! Kluczem do sukcesu wydaje się zarówno wysokie stężenie przeciwutleniaczy, jak i obecność korzystnych dla śluzówki pektyn. Sok z pigwy okazuje się również skuteczny w zwalczaniu H. pylori -  bakterii odpowiedzialnej za rozwój choroby wrzodowej żołądka.

Zdaniem naukowców (Chagas-Paula, 2011) dzięki wysokiemu poziomowi silnych antyoksydantów sok z pigwy może skutecznie zapobiegać obrzękom, stanom zapalnym, a także migracji neutrofilów, czyli białych ciałek krwi odpowiedzialnych za szerzenie się zapalenia w organizmie. Pogłębione badania nad pulpą z pigwy (Rasheed, 2018) sugerują również, że sok z owoców może mieć właściwości przeciwalergiczne, a nawet przeciwnowotworowe. Na rynku są już nawet naturalne preparaty przeciwuczuleniowe łączące sok z cytryny z ekstraktem z pigwy!

Jak można zastosować sok z pigwy?

Sok z pigwy polecany jest przede wszystkim jako suplement dla zdrowia i w tej postaci powinien być pity samodzielnie, na godzinę przed posiłkiem, w ilości minimum 100 ml. Naturalnie, jako ciekawy w smaku napój może być również wykorzystywany do przygotowywania różnych napojów owocowych na bazie innych soków, wody gazowanej, mleka czy jogurtu.

Sok z pigwy w kuchni

Domowy sok z pigwy, słodzony

Składniki:

• 1½ kg owoców pigwy
• 200 g cukru trzcinowego
• 2 litry wody

Przygotowanie:
Pigwy dokładnie myjemy, obieramy ze skóry, kroimy na ćwiartki i oczyszczamy z szypułek i nasion. Owoce zalewamy wodą i gotujemy w dużym garnku ok. 30 minut. Gdy będą miękkie przecedzamy je przez sito wyłożone ściereczką i pozostawiamy na noc. Następnego dnia płyn podgrzewamy, łączymy z cukrem trzcinowym, zagotowujemy i przelewamy do wydezynfekowanych butelek.


Owocowy napój z pigwy

Składniki:

• 1 pigwa
• 1 cząstka cytryny
• 1 pomarańcza
• 1 jabłko
• szczypta cynamonu

Przygotowanie:
Pomarańczę obieramy ze skóry, jabłko kroimy na ćwiartki i usuwamy gniazdo nasienne. Wszystkie składniki wrzucamy do sokowirówki. Otrzymany napój doprawiamy cynamonem.

Sok z pigwy – kupny czy domowej roboty?

Sok z pigwy jest ciekawym w smaku napojem o bardzo obiecującym potencjale zdrowotnym, zwłaszcza w kontekście leczenia zaburzeń układu pokarmowego. Można przy tym przygotować go samodzielnie, wykorzystując świeże owoce do nabycia na lokalnych rynkach, przez Internet, a okazyjnie również w sieciowych supermarketach – niestety, podaż nie jest jednak przesadnie wysoka. Wyciskane przez sokowirówkę i pite na świeżo są niewątpliwie najbogatsze w korzystne antyoksydanty. Słodzone, gotowane soki domowej roboty wytrzymają z nami całą zimą, wciąż oferując sporo korzyści zdrowotnych, ale są jednocześnie źródłem cukru i kalorii. Dobrą alternatywą są więc ekologiczne soki z pigwy 100% sprzedawane w szklanych butelkach i utrzymujące zdatność do konsumpcji przez kilka dni po otwarciu – jako krótkookresowa terapia mogą być atrakcyjnym zamiennikiem dla klasycznych leków aptecznych!

Bibliografia

1. M. Minaiyan i in.; “A study of the effects of Cydonia oblonga Miller (Quince) on TNBS-induced ulcerative colitis in rats”; data dostępu: 2020-11-11
2. Valliser; “The history of quince”; data dostępu: 2020-11-11
3. Mohsin Rasheed i in.; “Chemical composition and antioxidant activity of quince fruit pulp collected from different locations”; data dostępu: 2020-11-11
4. Seydi Yikimis i in.; “Thermosonication processing of quince (Cydonia Oblonga) juice: Effects on total phenolics, ascorbic acid, antioxidant capacity, color and sensory properties”; data dostępu: 2020-11-11
5. Ansley Hill; “8 Emerging Health Benefits of Quince (And How to Eat It)”; data dostępu: 2020-11-11