Soliród – właściwości, działanie i zastosowanie solirodu

Soliród to roślina lubiąca tereny podmokłe. Na świecie występuje wiele gatunków solirodu. Jego kulinarny potencjał dostrzeżono na całym świecie: począwszy od Wielkiej Brytanii po Australię. Soliród to polski odpowiednik francuskiego słowa ‘’sampire’’. Zanim zwrócono uwagę na możliwość zastosowania solirodu w jadłospisie, najpierw stosowano go do wyrabiania szkła. Dziś solirodem zajadają się na całym świecie, łącząc go z ziemniakami, z pomidorami czy sałatką.

1. Soliród – charakterystyka i historia
2. Właściwości i wpływ na zdrowie solirodu
3. Soliród w różnych krajach
4. Zastosowanie solirodu w kuchni
5. Przepis na danie z wykorzystaniem solirodu

Soliród – charakterystyka i historia

Soliród to jadalna roślina, która rośnie niemal we wszystkich zakątkach świata. Spotkamy ją w Wielkiej Brytanii, Francji, Ameryce Środkowej, w południowo-wschodniej części Ameryki Północnej oraz Australii. Rośnie na terenach przybrzeżnych oraz bagiennych. Na świecie spotykamy kilka gatunków solirodu: rock samphire, marsh samphire, Sarcocornia, złoty samphire oraz biały samphire.

Wyrażenie ‘’soliród’’ jest polskim odpowiednikiem słowa ‘’sampire’’. Wyraz ten z kolei pochodzi z języka francuskiego i nawiązuje do francuskiego określenia świętego Piotra – ‘’Saint Pierre’’, patrona rybaków. Użycie tej nazwy nawiązuje do naturalnego, wodnego środowiska tego typu roślin, jakim są obszary przybrzeżne bagien oraz morskie wybrzeża północnej Europy. W czasach budowy kanału La Manche na jego cześć nazwano rezerwat przyrody Eurotunnel.

Popioły z samphiru marsh były używane do produkcji mydła i szkła, stąd obecność w języku innej, starej angielskiej nazwy, „glasswort”. W XIV wieku to zastosowanie solirodu było tak powszechne, że rzemieślnicy wytwarzający szkło budowali warsztaty w pobliżu regionów, w których rosła ta roślina.

Wiele gatunków solirodu jest jadalnych. W Anglii liście zbierano na początku roku i marynowano lub spożywano w sałatkach z oliwą i octem. Obecnie soliród jest chętnie zjadamy razem z pomidorami, ziemniakami, rybami, owocami morza czy też sałatą.

Soliród często nazywany jest szparagami morskimi. Dawniej w potocznej mowie określano go mianem szparag dla ubogich. Soliród czyli polski odpowiednik angielskiego samphire posiada również swoje regionalne nazwy. W Norfolk jest powszechnie nazywany sampha. W północnej Walii, zwłaszcza wzdłuż bagien rzeki Dee, zawsze była znana jako sampkin. O soliródzie pisał w ‘’Królu Learze’’ William Szekspir.

Właściwości i wpływ na zdrowie solirodu

Soliród jest źródłem witaminy A, wapnia i żelaza. Witamina A jest niezbędna do utrzymania zdrowego wzroku oraz ciągłości skóry. Wapń wzmacnia kości oraz zęby, a także ma pozytywny wpływ na równowagę całego organizmu. Niedobór wapnia może skutkować problemami z krzepliwością krwi, próchnicą, łamliwością kości oraz wadami postawy. Wapń pomaga również w przyswajaniu witaminy B12. Żelazo natomiast to pierwiastek będący budulcem krwi. Bez niego przenoszenie tlenu z płuc do komórek organizmu byłoby niemożliwe. To również ważny budulec włosów, skóry oraz paznokci. Jego niedobór może skutkować anemią. W soliródzie znajdziemy również dużą ilość fosforu, który m.in. wspomaga wchłanianie wapnia. Obecny w soliródzie magnez ma wpływ na gospodarkę hormonalną całego organizmu, a także reguluje rytm dobowy i zapewnia spokojny sen. Soliród jest naturalnym antyoksydantem. Dostarczanie do organizmu tego typu substancji może spowolnić proces starzenia się i o wiele dłużej wyglądać młodziej.Soliród zawiera substancje o właściwościach przeciwzapalnych i przeciwnowotworowych, a także zapobiega problemom z nadciśnieniem tętniczym. Spożywanie solirodu, zawierającego potas, może zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Soliród to naturalne źródło błonnika, który wspomaga trawienie pokarmów i usprawnia pracę jelit. Zapobiega również wielu dolegliwościom trawiennym. Soliród to źródło witaminy C, która przyspiesza produkcję białych krwinek. Dzięki temu chroni organizm przed przeziębieniem i grypą. Stosowany miejscowo łagodzi obrzęki i stany zapalne oraz pomaga zwalczać reumatyzm.

Soliród jest niskokaloryczny. Zawiera jedynie 14,1 kcal w 100 gramach. Z tego powodu jest dedykowany osobom, którym zależy na tym, by schudnąć lub utrzymać stałą wagę. W tabelce poniżej zebraliśmy informacje o obecności niektórych składników odżywczych i witamin w soliródzie. Soliród jest także wskazywany jako jedno ze źródeł biopaliwa.

Soliród w różnych krajach

Można wyróżnić kilka gatunków solirodu. Pierwszy z nich, rock samphire, ma białe kwiaty i rośnie przy brzegach wód Wielkiej Brytanii. Inny znany gatunek solirodu obecny na ziemiach brytyjskich to tzw. Marsh samphire. W Wielkiej Brytanii i Francji natrafimy również na gatunek Sarcocornia. Złoty samphire posiada żółte kwiaty i jest spotykany na obszarze całej Euroazji. Na kontynencie amerykańskim, zarówno w Ameryce Środkowej, jak i w południowo-wschodniej części Ameryki Północnej rośnie gatunek solirodu o łacińskiej nazwie Blutaparonvermiculare, a w Australii Tecticornia.Aborygeni w Australii już dawno odkryli smak i wartości odżywcze solirodu. Od niedawna również Australijczycy dostrzegają potencjał solirodu jako rośliny spożywczej. Dania z solirodem zaczęły pojawiać się w menu restauracji w całym kraju.

Zastosowanie solirodu w kuchni

W sztuce kulinarnej soliród jest wykorzystywany na różne sposoby. Chętnie podawany jest na surowo jako dodatek do sałatki. Pamiętajmy jednak o tym, żeby był zawsze dobrze wypłukany. Soliród ma bowiem tendencję do bycia bardzo słonym. Z tego powodu często poddaje się go obróbce termicznej. Soliród jest gotowany przez kilka minut, krótko smażony na maśle albo umieszczany w parowniku. Zanim jednak umieścimy soliród w garnku, na patelni czy w parowniku, musimy zadbać o to, by usunąć zanieczyszczenia, a także pozbyć się korzeni i twardych łodyg. Nie nadają się one bowiem do jedzenia. Następnie należy podzielić roślinę na kawałki i w takiej formie gotować. Pamiętaj, że soliród jest wystarczająco słony, dlatego nie dodawaj do niego dodatkowej soli.

Dzięki swojemu charakterystycznemu słonemu smakowi, soliród nie musi być dodatkowo przyprawiany. Świetnie sprawdzi się jako dodatek do ryb i owoców morza. Soliród pasuje także do jagnięciny i cytrusowych sałatek. Soliród dobrze smakuje również w panierce. Wykorzystuje się go także podczas przygotowania drinków z ginu i toniku.

Przepis na danie z wykorzystaniem solirodu

W warunkach domowych również można przygotować danie z solirodem. Poniżej przedstawiamy przepis na gnocchi z pietruszką, masłem i solirodem.

Przygotuj:

Na danie:

• 900g ziemniaków
• 50 g solonego masła
• 1 średnie jajko
• 225-280g zwykłej białej mąki

Na sos:

• 100 g solonego masła
• 6 szalotek, drobno pokrojonych
• 3 ząbki czosnku, drobno posiekane
• 200 g soliród samphire
• 2 pęczki natki pietruszki posiekanej

Przygotowanie:
Ugotuj ziemniaki w mundurkach. Odsącz, zdejmij skórę i przeciśnij je przez sitko do miski. Do jeszcze ciepłych ziemniaków dodaj 1 łyżeczkę soli, masło, jajko i połowę przygotowanej uprzednio mąki. Lekko wymieszaj. Następnie wyłóż przygotowane ciasto na posypaną mąką deskę. Teraz zacznij ugniatać tak, by uzyskać gładkie ciasto. Rozwałkuj ciasto na grubość około 2,5 cm. Potem pokrój ciasto na plastry o szerokości około 2 cm. Zagotuj wodę w garnku i wrzucaj partiami gnocchi do wody. Gotuj przez około 2-3 minuty aż gnocchi zacznie wypływać na powierzchnię. Wyjmij gnocchi łyżką cedzakową z garnka i przełóż je na talerz. W garnku lub głębokiej patelni rozgrzej masło. Dodaj pokrojoną szalotkę, czosnek i podgrzewaj przez 5-6 minut. Dodaj soliród i podgrzewaj przez kolejne 4-6 minut. Na patelnię z jedzeniem dodaj gnocchi wraz z garścią pietruszki. Podawaj natychmiast po przygrzaniu.Soliród to roślina niezwykła. Rośnie w trudnych warunkach. Zwykle spotykana jest na terenach podmokłych przy brzegach mórz lub bagien. Występuje na niemal całej kuli ziemskiej, począwszy od Wielkiej Brytanii i Francji, poprzez Australię po kontynent amerykański. W XIV wieku stosowano ją do wyrobu szkła, a obecnie stanowi smaczny dodatek do dań. Cechą charakterystyczną solirodu jest jego słony smak. Soliród doskonale smakuje bez dodatku przypraw. Chętnie podaje się go z rybami, owocami morza, jagnięciną oraz sałatkami cytrusowymi. Stosuje się go także jako dodatek do ginu i toniku. Dobrze komponuje się z warzywami, na przykład pomidorami czy ziemniakami. Soliród jest niskokaloryczny, a przy tym to źródło wielu cennych witamin i minerałów oraz błonnika. W jego składzie znajdziemy witaminę A, witaminę E, witaminę C, fosfor magnez oraz żelazo, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Warto wypróbować go także w swojej kuchni.

Bibliografia

1. “https://www.bbcgoodfood.com/howto/guide/how-cook-samphire”; data dostępu: 2019-06-11
2. “https://www.greatbritishchefs.com/how-to-cook/how-to-cook-samphire”; data dostępu: 2019-06-11
3. “https://foodandtravel.com/food/in-season/samphire”; data dostępu: 2019-06-11
4. “https://www.organicfacts.net/health-benefits/herbs-and-spices/samphire.html”; data dostępu: 2019-06-11
5. “https://www.bbcgoodfood.com/recipes/gnocchi-parsley-butter-samphire”; data dostępu: 2019-06-11
6. “http://www.samphire.org.uk/”; data dostępu: 2019-06-11