Truskawki owoce - właściwości, witaminy i wartości odżywcze truskawek

Truskawki, choć są powszechnie dostępne niemal przez cały rok, wciąż łączone są z szampanem jako wykwintne owoce dla bogaczy. Szlachetne asocjacje przypisuje się im nie bez powodu. Truskawki to bowiem owoce o iście królewskim rodowodzie. Poza tym, że pięknie wyglądają, kusząco pachną i potrafią uświetnić każdy deser, ich zdrowotne właściwości są nie do przecenienia. Spożywając truskawki letnią porą możemy nie tylko schudnąć, lecz także wzmocnić nasze serce, wyregulować ciśnienie i poprawić nastrój.

1. Truskawkowe pole
2. Truskawki jako ulubienice Króla Słońce
3. Truskawki to owoc dla anemików, ciśnieniowców i pracoholików
4. Truskawki a serce
5. Wzmocniona ochrona przed rakiem
6. Dieta na nadciśnienie
7. Truskawkowe remedium na alergie
8. Coś na ząb dla cukrzyków
9. Truskawki = uśmiech
10. Truskawki to owoce nie tylko na deser

Truskawka (Fragaria ×ananassa Duchesne) stanowi mieszankę dwóch gatunków poziomki z rodziny różowatych. Nazywa się ją także poziomką ananasową tudzież poziomką wielkoowocową. Ów mix gatunków został stworzony sztucznie w XVIII wieku poprzez skrzyżowanie amerykańskiej poziomki wirginijskiej z jej chilijską odmianą. Truskawka składa się z krótkiej łodygi, lśniących liści, niewielkich białych kwiatów i aromatycznych, jadalnych owoców. Obecnie w Europie Środkowej można niekiedy spotkać jej zdziczałą formę.

Truskawkowe pole

Jeśli chcemy hodować truskawki na działce, powinniśmy zapewnić im odpowiednio słoneczne stanowisko. Tylko dzięki intensywnej ekspozycji na promieniowanie UV owoce będą miały soczyście czerwony kolor i słodki smak. Należy również pamiętać o odpowiednio przepuszczalnym i zasobnym w podłożu – najlepsza jest gleba o pH od 5,5 do 6,5. Termin sadzenia truskawek zależy od ich odmiany. Sadzonki „Frigo”, które są dostępne w sprzedaży wiosną należy posadzić do gruntu jak najszybciej. Z kolei odmiany zielone, prosto z gruntu, znajdziemy w sklepach ogrodniczych jesienią lub na wiosnę. Wsadzamy je do odpowiednio przygotowanej ziemi niedługo po dokonaniu zakupu. Najprościej jest hodować truskawki w doniczkach – można je wówczas uprawiać przez cały sezon. Największy ich wybór mamy na rynku w połowie sierpnia. Aby rośliny mogły się swobodnie rozwijać, powinno się rozmieszczać je w rzędach, oddalonych o 50 cm od siebie tak, aby między każdą z sadzonek był dystans 30 cm. Przeznaczone pod uprawę dołki powinny być na tyle głębokie, by korzenie truskawek się nie podwijały, a pąk, zwany „serduszkiem” mógł rosnąć ponad powierzchnią ziemi. W celu uzyskania bogatych plonów, rośliny należy regularnie i obficie podlewać. 

Truskawki jako ulubienice Króla Słońce

Truskawki nie istniałyby na świecie, gdyby nie kaprys pewnego francuskiego króla. Zanim te smaczne i zdrowe owoce ujrzały światło dzienne, w Europie można było zbierać dziko rosnące poziomki. Jednym z największych ich koneserów był król Ludwik XIV. Kiedy ów władca za sprawą podróżnika i naukowca – Amédée François Fréziera – dowiedział się o istnieniu specjalnej odmiany Fragaria o dużych, soczystych owocach, którą zajadali się mieszkańcy dzisiejszego Chile, a następnie zakosztował jej smaku, zapragnął mieć ów skarb zza oceanu na własność. Życzenie króla jako rozkaz potraktował francuski botanik – Antoine Duchesne – który skrzyżował poziomkę wirginijską z chilijską, tworząc tym samym współczesną truskawkę. Moda na te owoce szybko zapanowała na królewskim dworze. Podawano je zazwyczaj jako ekskluzywny dodatek do drogiego szampana. Kiedy jednak w wieku XIX Anglik Thomas Andrew Knight opracował prostszą metodę krzyżowania poziomek, ów rarytas stał się ogólnodostępny i trafił na półki sklepowe. Obecnie truskawki możemy kupić niemal na całym świecie – niezależnie od pory roku. Popularne są również przetwory przyrządzane z tych owoców – dżemy, konfitury, a nawet – zupa truskawkowa. Owoce te od stuleci kuszą pięknym aromatem i wykwintnym smakiem, a co więcej – są cenne dla naszego zdrowia.

Truskawki to owoc dla anemików, ciśnieniowców i pracoholików

Świeże, nieprzetworzone truskawki są niskokaloryczne (100-gramowa porcja to tylko 35 kcal) i lekkostrawne. Co więcej, owoce te wykazują właściwości regeneracyjne, mineralizujące, przeciwinfekcyjne i witaminizujące. Znajdziemy w nich tłuszcze, białko, węglowodany, błonnik, cukry oraz komplet witamin młodości: witamina A, C, E i K, a także niemal wszystkie witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B6 i B9) wspomagające psychikę i wspierające metabolizm.

Truskawki są również cennym źródłem sole mineralne - cynk, fosfor, magnez, potas, sód, wapń i żelazo. Z tego względu są pozycją obowiązkową w diecie osób narażonych na stres, cierpiących na anemię i nadciśnienie tętnicze. Nie wszyscy jednak mogą serwować sobie duże ilości tych owoców. Jako że są one moczopędne i zawierają pestki, osoby mające problemy z nerkami, pęcherzem moczowym i cierpiące na zapalenie jelita grubego nie powinny ich spożywać w nadmiarze. W żadnym wypadku nie mogą ich jeść osoby uczulone na aspirynę, ponieważ truskawki mają w swoim składzie salicylany o zbliżonym do tego leku działaniu.

Należy pamiętać, że truskawkowe przetwory i mrożonki nie mają takich samych właściwości prozdrowotnych, co świeże okazy. Z tego względu truskawki najlepiej spożywać w sezonie i nie przechowywać ich zbyt długo w lodówce.

Truskawki a serce

Dieta bogata w truskawki pomaga chronić nasze serce. Naukowo udowodniono, że zawarte w nich antocyjany mogą zmniejszyć ryzyko zawału u kobiet w średnim wieku aż o 32 proc.. Co więcej, zawarta w tych owocach kwercetyna wykazuje działanie przeciwzapalne, które zmniejsza ryzyko miażdżycy tętnic i chroni nas przed niebezpiecznymi skutkami działania cholesterolu LDL. Dodatkowo, duże ilości potasu obecne w truskawkach potrafią znacznie obniżyć wystąpienia choroby niedokrwiennej serca. Badania dowodzą, że pacjenci, którzy spożywają ok. 4070 mg tego pierwiastka dziennie mają o 49 proc. większe szanse na uniknięcie tego schorzenia w porównaniu z tymi, których dieta jest uboga w potas.

Wzmocniona ochrona przed rakiem

Poza dbaniem o zdrowie centralnego narządu układu krwionośnego, truskawki zapobiegają także podatności na choroby nowotworowe. Zawarte w nich silne przeciwutleniacze usuwają wolne rodniki, a nawet potrafią zahamować rozwój już powstałych zmian rakowych.

Dieta na nadciśnienie

Dzięki sporej zawartości potasu, truskawki są wskazane dla osób z wysokim ciśnieniem krwi. Owoce te pomagają zneutralizować szkodliwe działanie sodu na nasz organizm, a także stabilizują ciśnienie tętnicze. Co ciekawe, odpowiednia podaż potasu w diecie potrafi obniżyć do 20 proc. ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia. Jeśli zatem należymy do „ciśnieniowców” albo nadużywamy soli, powinniśmy zadbać o to, by truskawki regularnie gościły w naszym jadłospisie.

Truskawkowe remedium na alergie

Zawarta w truskawkach kwercetyna pomaga złagodzić objawy alergii takie, jak nieżyt nosa, łzawienie oczu i pokrzywka. Naukowo udowodniono, że spożywanie pokarmów bogatych w witaminę C znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia astmy, a co za tym idzie, hamuje rozwój reakcji alergicznych. Poziomka wielkoowocowa jest zatem jak najbardziej wskazana w okresie wiosenno-letnich alergii na pyłki roślin.

Coś na ząb dla cukrzyków

Truskawki stanową świetną przekąskę dla cukrzyków, jako że mają niski indeks glikemiczny (40) i są bogate w błonnik, który pomaga regulować poziom cukru we krwi. Oczywiście, diabetycy powinni pamiętać o tym, żeby jeść świeże truskawki, bez dodatku bitej śmietany. Co ciekawe, w roku 2011 naukowcy odkryli, że jedzenie 37 truskawek dziennie może znacznie ograniczyć niebezpieczne następstwa cukrzycy takie, jak choroby nerek czy neuropatia.

Truskawki = uśmiech

Zawarty w truskawkach kwas foliowy, poza tym, że jest niezbędny dla przyszłych matek, pomaga również chorym na depresję. Związek ten zapobiega gromadzeniu się homocysteiny w organizmie. Nadmiar tej substancji zaburza produkcję hormonów dobrego samopoczucia – serotoniny, dopaminy i noradrenaliny. Regulują one nie tylko nastrój, lecz także apetyt.

Truskawki to owoce nie tylko na deser

Truskawki należą do owoców mających szerokie zastosowanie w kuchni polskiej. Wykorzystuje się je głównie jako składnik deserów i koktajli. Chyba każdy z nas choć raz w życiu spróbował lodów truskawkowych, tortu, sernika czy galaretki z dodatkiem tych owoców. Doskonałą propozycją na lekkie i zdrowe śniadanie jest musli z truskawkami tudzież wzbogacona nimi owsianka. Zupą, która orzeźwi nas w upalne lato jest chłodnik truskawkowy, zaś zimowe wieczory osłodzi nam przyrządzona z tych owoców aromatyczna konfitura. Jednym ze zdrowszych pomysłów na podanie świeżych truskawek jest wykwintna sałatka z dodatkiem awokado i granatu.

Składniki (porcja dla 2 osób):

• 1 opakowanie mieszanki roszponka + rukola
• 1 dojrzałe awokado
• 250 g świeżych truskawek
• 1/2 granatu
• 2 łyżki pasty Tahini
• 3 łyżki syropu klonowego
• 1 łyżka oliwy z oliwek
• 2 łyżki soku z cytryny
• sól himalajska
• pieprz

Przygotowanie:
Na talerze wykładamy umytą mieszankę sałat, a następnie dodajemy obrane i pokrojone awokado, ćwiartki truskawek i ziarna wyłuskane z owocu granatu. Każdą z porcji polewamy sosem tahini składającym się z wymieszanej pasty, syropu klonowego, oliwy z oliwek, soku z cytryny, soli i pieprzu.
Smacznego!

Bibliografia

1. Vern Grubinger, University of Vermont; “History of the Strawberry ”; uvm.edu; 2019-05-22
2. Megan Ware ; “Everything you need to know about strawberries”; medicalnewstoday.com; 2019-05-22
3. Jo Lewin; “The health benefits of strawberries ”; bbcgoodfood.com; 2019-05-22
4. Afrin S i in.; “Promising Health Benefits of the Strawberry: A Focus on Clinical Studies”; ncbi.nlm.nih.gov; 2019-05-22
5. Wojciech Górka; “Ananas z poziomki”; Polityka 26.05.2007;
6. Opracowanie:mgr inż. Józef Rusnak; “Truskawka”; Dział Systemów Produkcji Rolnej, Standardów Jakościowych i Doświadczalnictwa MODR Karniowice;
7. Basu, Arpita & Nguyen, Angel & Betts, Nancy & J Lyons, Timothy. (2014). ; “Strawberry As a Functional Food: An Evidence-Based Review. ”; Critical reviews in food science and nutrition. 54. 790-806. 10.1080/10408398.2011.608174. ; 2019-05-22
8. Giampieri, Francesca & Forbes, Tamara & Gasparrini, Massimiliano & Alvarez-Suarez, José & Afrin, Sadia & Bompadrre, Stefano & Quiles, José & Mezzetti, Bruno & Battino, Maurizio. (2015); “Strawberry as a health promoter: An evidence based review. ”; Food & Function. 6. 10.1039/C5FO00147A. ; 2019-05-22
9. “18 Nutritional Benefits of Strawberries”; organicfacts.net; 2019-05-22