Od 1 stycznia zaczęła obowiązywać nowa ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, czyli rewolucja śmieciowa. Gminy mają półtora roku na wprowadzenie nowych zasad gospodarki odpadami komunalnymi. Zgodnie z nowelizacją ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach, przejmą one gospodarowanie śmieciami na ich terenie.
Zgodnie z nową ustawą gmina będzie zapewniała odbieranie i bezpieczne zagospodarowanie wszystkich odpadów komunalnych i możliwość selektywnego zbierania odpadów, np. ustawiając odpowiednie pojemniki. Odbierać odpady od mieszkańców będzie wyłoniona w drodze przetargu firma. Za odbiór odpadów wszyscy mieszkańcy uiszczają jedną podstawową stawkę. Takie rozwiązanie ma sprawić, że nikomu nie powinno „opłacać się” wyrzucanie śmieci do lasu.
Co oznacza to dla statystycznego Kowalskiego? Po pierwsze będzie wolny od wszelkich umów, które do tej pory musiał podpisywać z przedsiębiorcami odbierającymi jego śmieci. Teraz zrobi to za niego gmina. Po drugie – koniec ze zmartwieniami co zrobić ze starą pralką, rozpadającą się szafą, przeterminowanymi lekami albo zużytymi bateriami – gmina będzie organizować i wskazywać mieszkańcom punkty odbioru takich odpadów. Po trzecie – koniec z poszukiwaniem najatrakcyjniejszej oferty wywozu śmieci. Mieszkańcy będą wnosili do gminy opłaty zgodnie z jedną, wyznaczona w drodze uchwały stawką. Stawkę opłaty ustala rada gminy. Jej wysokość, może być zróżnicowana w skali kraju i będzie ustalana w oparciu o kryteria (do wyboru):
- liczba mieszkańców,
- powierzchnia nieruchomości,
- zużycie wody;
W zamian za wnoszone przez mieszkańców opłaty gmina wybierze przedsiębiorcę, który opróżni śmietnik Kowalskiego, a jego zawartość wywiezie. Co więcej, będzie również musiała sprawować nadzór nad dalszym losem odpadów. No i po czwarte – za selektywną zbiórkę gmina będzie pobierać niższe opłaty. Dzięki równej, bez względu na ilość wytworzonych w danym okresie odpadów, stawce za odbiór odpadów nikomu nie będzie opłacało się podrzucać śmieci ani do lasu ani do sąsiadów. Zniknie też powód, żeby śmieci pozbywać się przez spalanie w domowych piecach – co mimo, że jest niezgodne z prawem, nadal stanowi niebezpieczny dla zdrowia ludzi problem w wielu miejscach kraju.
Nowe obowiązki gmin
Gminy zyskują nowe kompetencje i nowe narzędzia do działania, a także „surowce”, bo dysponując opłatami za odpady od mieszkańców mają w ręce kapitał do nowych inwestycji. Do przetwarzania odpadów w Polsce wciąż brakuje specjalistycznych zakładów: kompostowni do przetwarzania odpadów mokrych, spalarni dla aglomeracji i sortowni, gdzie możliwe jest odzyskanie ze zmieszanych odpadów tych, które mogą mieć drugie życie po życiu i stać się surowcami do ponownego wykorzystania. W nowym systemie gminy zyskają możliwość skuteczniejszego ubiegania się o pieniądze unijne na tworzenie takich instalacji do zagospodarowania odpadów. Będą też mogły tworzyć inwestycje na zasadzie partnerstwa publiczno – prywatnego.
Kary:
- nieosiągnięcie poziomów odzysku -zł/t jak za składowanie
- 10-50 tys. zł mieszanie selektywnie zebranych odpadów kom.
- Przekazywanie odpadów do lokalizacji innych niż Regionalna Instalacja Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK) – 500-2000 zł za pierwszy ujawniony przypadek, za kolejny –wykreślenie z rejestru na okres 3 lat)
- Przekazanie po terminie sprawozdań – 100 zł/dzień opóźnienia
Zakazy:
- Kierowanie odpadów do instalacji innych niż RIPOK, wskazanych w WPGO
- Zakaz przywozu spoza regionu, na którym zostały wytworzone odpadów zmieszanych, zielonych, pozostałości z sortowania

Źródło: Ministerstwo Środowiska
Proces wdrażania ustawy w życie rozpoczął się 1 stycznia br. Potrwa maksymalnie 18 miesięcy. O tym, kiedy nowy system zacznie działać w poszczególnych miejscowościach, mieszkańcy dowiedzą się w lokalnych Urzędach Gminy. Poza tym każda gmina ma obowiązek przeprowadzić kampanie informującą swoich mieszkańców o nowych zasadach.
Ustawa z 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 152, poz. 897) została podpisana przez Prezydenta RP 15 lipca br. Dokument wchodzi w życie 1 stycznia 2012.
Ważne daty dla pełnego wejścia ustawy w życie
- 1 stycznia 2012 r. – zaczyna się rewolucja śmieciowa w Polsce! Gminy mają do półtora roku (do połowy 2013 r.) na wprowadzenie na swoim terenie nowego sposobu zarządzania odpadami, wyłonienie firm przewożących odpady w przetargach i poinformowanie mieszkańców o nowym systemie – uwaga: osoby, które zaczną segregować śmieci będą płacić mniej!
- 1 lipca 2012 r. - sejmik województwa uchwala aktualizację wojewódzkiego planu gospodarki odpadami oraz uchwałę w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami, w której określone zostaną regiony oraz regionalne instalacje do zagospodarowania odpadów, czyli wskazane miejsca, gdzie będą przetwarzane odpady: np. spalane, sortowane, kompostowane.
- 1 stycznia 2013 r. – do tego czasu gminy powinny uchwalić lokalne regulaminy utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Do tego czasu gminy są zobowiązane również wyznaczyć stawki opłat i szczegółowe zasady ich ponoszenia. Tego dnia rozpoczną się kampanie edukacyjno-informacyjne dla mieszkańców na temat nowych zasad odbioru odpadów w ich gminie.
- 1 lipca 2013 r. – zatrudnione przez gminy firmy odbierają śmieci na terenie całego kraju – Polska dołącza do europejskiego standardu zagospodarowania odpadów. Każdy mieszkaniec może oddać dowolną ilość śmieci – w tym np. te wielkogabarytowe. Uwaga! Osoby segregujące śmieci są premiowane: płacą mniejsze rachunki za odpady!
- *Podane powyżej daty są terminami ostatecznymi. Gminy, które będą gotowe do wcześniejszego wprowadzenia systemu, mogą wprowadzić go wcześniej.
Ekologia.pl, źródło: Ministerstwo Środowiska