Mimo, iż od wejścia w życie „ustawy śmieciowej” upłynęło sporo wody, to temat wciąż wywołuje emocje i budzi pytania. Zwolennicy nowych zasad cieszą się, że promowane jest segregowanie odpadów, a przeciwnicy wskazują na niedociągnięcia nowych przepisów. Jakie pytania pojawiają się najczęściej w kontekście nowych zasad odbioru odpadów?
Od 1 lipca br. na Gminy spadł obowiązek zorganizowania systemu odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Dotyczy to głównie domów prywatnych. W przypadku nieruchomości komercyjnych, takich jak obiekty przemysłowe, handlowe czy usługowe, samorządy mogą wziąć ten obowiązek na siebie lub zostawić go w rękach przedsiębiorców.
Nowe przepisy wywołują wiele pytań. Organizatorzy konferencji Future4Build we współpracy z ekspertem konferencji: Katarzyną Rudnicką, Prezes Zarządu firmy Vivenge Sp. z o. o., przedstawiają krótki przegląd najważniejszych zagadnień związanych z ustawą, istotnych dla przedsiębiorców.
Czy uchwalona ustawa jest przyjazna dla przedsiębiorstw?
Katarzyna Rudnicka, Prezes Zarządu Vivenge Sp. z o. o. i ekspert konferencji Future4Build: Analizując „przyjazność” ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dla przedsiębiorców należy brać pod uwagę głównie aspekt ekonomiczny oraz jakość (terminowość) obsługi. Przedsiębiorcy w wielu Gminach, które zdecydowały się na odbiór odpadów z nieruchomości niezamieszkałych, zwracają uwagę na istotny wzrost cen usług. Wzrost ten w niektórych przypadkach sięga nawet 200%. Firmy wolałyby zatem pozostać w "starym" systemie i podpisywać umowy indywidualnie z podmiotami świadczącymi usługi w zakresie odbioru odpadów. W "nowym" systemie stracili oni bowiem możliwość wyboru usługodawcy w oparciu o zasady konkurencyjności i stali się wyłącznie płatnikiem lokalnego podatku. Ponadto Firmy nie mogą w obecnym systemie samodzielnie określać terminu odbioru odpadów – gdyż są one narzucone odgórnie przez Gminy.
Przepisy są również niekorzystne dla osób prowadzących działalność w miejscu zamieszkania, ponieważ ciąży na nich obowiązek uiszczania opłat zarówno do Gminy – za odpady "prywatne", jak i do innych firm usługowych - za odpady wytwarzane w ramach prowadzonej działalności. Dotyczy to przypadku, gdy samorządy nie przejęły obowiązku odbioru odpadów od przedsiębiorców oraz gdy wytwarzane w firmie odpady są inne niż typowe odpady komunalne. Taki przedsiębiorca musi również posiadać osobne pojemniki na wytwarzane odpady (osobne na odpady "mieszkalne" i "firmowe"). Według informacji jakie do mnie spływają, w skali całego kraju stosunkowo niewiele samorządów zdecydowało się na odbiór odpadów od przedsiębiorców.
Jakie są zalety nowej ustawy?
Katarzyna Rudnicka: Podstawowym zaleceniem, które jest wielkim krokiem w kierunku świadomej ochrony środowiska naszej Planety, jest wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów. Gminy określiły bowiem niższe stawki za prowadzenie takich działań, niż za przekazywanie odpadów zmieszanych. Ważnym
i przemyślanym działaniem jest określenie w deklaracjach składanych do Gmin właściwej ilości i rodzajów (pojemności) pojemników na odpady. Pojemniki te są odbierane w określonych odstępach czasu (np. raz na tydzień, raz na dwa tygodnie itp.) niezależnie od tego, czy są pełne, czy nie. Opłatę wnosi się za ilość i pojemność pojemników. Jeżeli okaże się, że pojemników jest za dużo, należy złożyć nową deklarację. Samo złożenie (korekta) deklaracji nie wiąże się bowiem z żadnymi dodatkowymi kosztami.
Jakie są szanse i zagrożenia wynikające z ustawy śmieciowej?
Katarzyna Rudnicka: Mówiąc o szansach wynikających z przedmiotowej ustawy należy wziąć pod uwagę aspekt zachęcenia mieszkańców oraz przedsiębiorców do prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów. Wprowadzenie segregacji ułatwi natomiast kolejne procesy, polegające na dalszym przetwarzaniu odpadów (odzysk, recykling), co z kolei spowoduje między innymi obniżenie zużycia energii na dodatkowe działania.
Ogromne w moim odczuciu znaczenie ma fakt, iż wprowadzenie nowych przepisów winno znacząco ograniczyć tworzenie nielegalnych wysypisk śmieci. Eksperci pracujący w programie BrandBility będącego Inicjatywą Sekretarza Generalnego ONZ Global Compact opracowują właśnie raport, który pokaże sytuację i poziom nielegalnych wysypisk w Polsce. Mamy wielką nadzieję, że wdrożone 1 lipca zmiany znakomicie wpłyną na poprawę sytuacji, i że nasze coroczne raporty będą systematycznie wykazywały poprawę w tym zakresie.
Mówiąc o zagrożeniach myślałabym tu o świadomości społeczeństwa o celowości tych zmian. Źle by się stało, gdyby wprowadzone regulacje Polacy odebrali jako niechciany i wymuszony nakaz, zamiast jako wspaniałą działalność na rzecz poprawy jakości naszego życia w Polsce. I tu znowu rola Inicjatywy BrandBility – nasze działania ukierunkowujemy w szczególności na poprawie świadomości każdego z nas. Każdy z nas kreuje jakość życia – własnego, swojej rodziny, firmy, którą prowadzi, społeczności, w której żyje. Segregacja odpadów, wprowadzenie ich do ponownego obiegu i wykorzystanie, to działalność, do której jesteśmy zobowiązani jako odpowiedzialni Obywatele naszego kraju.
