Środa 21.01.2009

Chrząszcz gustujący w stonogach

Fot.: chrząszcz z gatunku Deltochilum valgum  transportujący upolowanego wija (Trond Larsen)Fot.: chrząszcz z gatunku Deltochilum valgum transportujący upolowanego wija (Trond Larsen)
Gnojarzowate to żuki żyjące wśród odchodów. Naukowcy odkryli ostatnio, ze wśród  tych koprofagów jest jeden gatunek drapieżny. O odkryciu poinformowali na łamach „Biology Letters”.


Koprofagi to zwierzęta żywiące się  kałem zwierząt (przeważnie roślinożernych) z którego potrafią pozyskać wiele substancji pokarmowych. Niedawno naukowcy postanowili przyjrzeć się bliżej niektórym przedstawicielom chrząszczy z rodziny gnojarzowatych, należącym do koprofagów. Kał obok pokarmu tych chrząszczy stanowi także dogodne środowisko rozwoju ich larw, które rozwijają się w kulkach nawozu utoczonych przez rodziców. Aby skutecznie utoczyć takie kulki ewolucja wyposażyła te owady w kilka przystosowań, m in. szerokie głowy czy też wydłużone tylne odnóża.

A jednak wśród chrząszczy koprofagów naukowcy znaleźli niedawno interesujący gatunek. Chrząszcz  Deltochilum valgum od krewniaków z rodzaju  różni się nie tylko mniejszą głową i bardziej zakrzywionymi odnóżami ale także zachowaniem. W przeciwieństwie do swoich kuzynów jest to gatunek drapieżny, polujący na stonogi i wije. Wydłużone, zakrzywione tylne odnóża  okazały się być bardzo pomocne w przytrzymywaniu wydłużonych ciał jego ofiar. Upolowane zwierzę chrząszcz dzieli na mniejsze fragmenty po czym zjada.

Do niedawna były to tylko hipotezy, ponieważ  żaden z naukowców nie widział polującego chrząszcza z tego gatunku. Jednak doświadczenia  Tronda Larsena  z Princeton University w New Jersey dowiodły, że Deltochilum valgum faktycznie jest drapieżnikiem. Pomysłowy naukowiec wraz z kolegami, zainstalował w tropikalnych rejonach Peru kilka pułapek na chrząszcze. Aby zwabić owady z interesującego gatunku naukowcy stosowali różne przynęty: od obornika, poprzez różne grzyby, padlinę aż po żywe lub martwe wije i stonogi. Okazało się, że chrząszcz łapał się tylko w pułapki ze stonogami lub wijami, przy czym wyraźnie preferował te z żywymi zwierzętami. Naukowcy zaobserwowali około 40 ataków chrząszczy na stonogi.

Według biologów takie zachowanie chrząszcza ewoluowało w wyniku dużej konkurencji ze strony innych chrząszczy koprofagów. Na badanym terenie żyje ich przeszło 80 gatunków, jednak nowe zwyczaje Deltochilum valgum pozwoliły mu zagospodarować wolną niszę ekologiczną.
ekologia.pl

Ocena (5.0) Oceń: