Stare odmiany pszenicy wracają do łask

Naukowcy twierdzą, że opracowali nową odmianę pszenicy, która jest w stanie wytrzymać ekstremalne upały. Jest to krzyżówka pszenicy komercyjnej i dzikiej – wyhodowanej w celu uzyskania upraw bardziej odpornych na kryzys klimatyczny – czytamy na łamach The Guardian.

Nowa, odporna na suszę odmiana pszenicy durum została stworzona w ramach międzynarodowego programu hodowlanego, mającego na celu zwiększenie odporności systemu żywnościowego na zmianę klimatu.

Pszenica Jabal, która po arabsku oznacza „górę”, została opracowana przez rolników i naukowców zajmujących się uprawami w wyniku skrzyżowania komercyjnej pszenicy durum z dziką krewniaczką z suchego regionu Syrii. W ten sposób powstała nowa odmiana durum, która może wytrzymać suszę.

Chociaż nie jest ona jeszcze dostępna na rynku, rolnicy w Maroku jako pierwsi zaczną uprawiać nową wersję pszenicy durum. Maroko cierpi z powodu najgorszej suszy od czterech dekad, a produkcja zboża spadła o około 70% z powodu ekstremalnie suchych warunków.

Hodowcy i rolnicy na obszarach dotkniętych suszą zasadzili wiele nowych odmian pszenicy durum w latach 2017-2021. Odmiana Jabal wyróżniała się tym, że była w stanie kwitnąć i produkować ziarna, podczas gdy wszystkie komercyjne odmiany durum zawodziły. Jej charakterystyczne czarne kolce dawały również wysokie plony pulchnych ziaren, z których wytwarzano smaczny chleb – twierdzą naukowcy.

Pszenica, najczęściej spożywane zboże na świecie, jest uprawiana na wszystkich kontynentach poza Antarktydą.

Wyhodowanie nowych odmian pszenicy zajmuje lata w skomplikowanym, niekończącym się wyścigu z czasem, ponieważ globalne ocieplenie napędza katastrofy klimatyczne i pojawienie się nowych, bardziej agresywnych patogenów.

Dzikie, pierwotne odmiany pszenicy uważane są za bardziej odporne niż komercyjne uprawy. Z racji tego, iż ewoluowały w naturze, są w stanie przetrwać trudne warunki, takie jak ekstremalne upały, susze, powodzie i ubogie gleby.

Hodowcy roślin coraz częściej szukają dzikich i zapomnianych odmian przechowywanych w bankach nasion w celu uzyskania użytecznej różnorodności genetycznej, która została odsunięta na bok na korzyść plonów, jednolitości i zysków.

Jednak Międzynarodowy Panel Ekspertów ds. Zrównoważonych Systemów Żywnościowych ostrzega, że oprócz różnorodności genetycznej budowanie odporności systemu żywnościowego wymaga również różnorodności w gospodarstwach rolnych i krajobrazach, a także większej liczby inicjatyw kierowanych przez rolników.

„Rolnicy udomowili 7000 różnych gatunków roślin uprawnych i przekazali ponad 2,1 miliona odmian roślin do międzynarodowych banków genów, ale większość zysków z tego wysiłku przejęły cztery lub pięć międzynarodowych firm nasiennych” — powiedział Pat Mooney, ekspert ds. różnorodność i biotechnologia. „[Jabal] pokazuje, co można osiągnąć dzięki wielostronnej współpracy, w której rolnicy znajdują się w centrum procesu decyzyjnego”.