To jest najstarsze drzewo w Europie
Ma co najmniej 1230 lat i je najstarszym drzewem w Europie. Sosna bośniacka kiełkowała na skalistych zboczach południowych Włoch już w 789 r. n.e., w roku, w którym Wikingowie po raz pierwszy wylądowali na brzegach Anglii ‒ czytamy na łamach czasopisma „Ecology”.
Drzewo zostało odkryte przez naukowców z Uniwersytetu Tuscia, którzy przeprowadzili badanie terenowe w Parku Narodowym Pollino na południu Włoch. 1230-letnia roślina, to sosna bośniacka (Pinus heldreichii H.Christ), występująca powszechnie w surowym krajobrazie Pollino. Drzewo przetrwało wiele różnych warunków pogodowych w ciągu ostatniego tysiąclecia, w tym zimne średniowiecze i wyższe temperatury w czasach nowożytnych.
Co ciekawe, ta wiekowa sosna odnotowała ostatnio gwałtowny wzrost. Naukowcy zauważyli, że najmłodsze pierścienie są bardziej masywne, co wskazuje na lepsze warunki środowiskowe. Gianluca Piovesan z Uniwersytetu Tuscia uważa, że istnieje wiele przyczyn tego nagłego wzrostu.
W wysokich górach jest z reguły chłodniej, co mogło uratować drzewo od zahamowania wzrostu obserwowanego w ostatnich dziesięcioleciach wśród drzew w basenie Morza Śródziemnego. Piovesan i jego zespół uważają, że zmniejszenie zanieczyszczenia dzięki ostatnim europejskim przepisom mogło też odegrać ważną rolę. Lokalizacja sosny na trudno dostępnych zboczach gór prawdopodobnie pomogła uchronić ją przed wycinką, czy pożarami, które rozprzestrzeniły się w całym regionie na przestrzeni wieków.
Chociaż od samego początku było oczywiste, że Pinus heldreichii jest starożytnym okazem, określenie jego wieku było trudniejsze, niż się spodziewali. Centralna część drzewa, która miała najstarsze pierścienie wzrostu, zniknęła. „Wewnętrzna część drewna była jak pył, nigdy nie widzieliśmy czegoś podobnego” ‒ powiedział National Geographic Alfredo Di Filippo z University of Tuscia. „Brakowało co najmniej 20 centymetrów drewna, czyli wiele lat”.
Podczas gdy pierścienie wzrostu wewnątrz pnia drzewa uległy pogorszeniu, korzenie były nadal w dobrym stanie. Podobnie jak pień, zawierają one również pierścienie wzrostu. Jednak pierścienie wzrostu wewnątrz pnia drzewa i wewnątrz korzenia pojawiają się w różnym tempie, co może sprawić, że określenie właściwego wieku drzewa będzie trudnym zadaniem.
Aby rozwiązać ten problem, badacze dodatkowo wykorzystali datowanie radiowęglowodanowe, aby określić, kiedy pradawna sosna wykiełkowała. „Łącząc te dwie metody, byliśmy w stanie precyzyjniej określić ramy czasowe” ‒ powiedział Piovesan dla National Geographic.
Wiek sosny bośniackiej robi wrażenie. Jednak w porównaniu do najstarszych drzew na świecie Pinus heldreichii, to prawdziwy młodzieniaszek. Najstarsza żyjąca sosna długowieczna, to okaz rosnący w Górach Białych (USA), który w 2012 r. osiągnął wiek 5062 lat.
