Greta Thunberg. Biografia sylwetki - Greta Thunberg

W wieku 16 lat okrzyknięta została przez prestiżowy magazyn „Time” Człowiekiem Roku 2019. Greta Thunberg to najmłodsza i najgłośniejsza działaczka ekologiczna wszechczasów. Zdaniem Davida Attenorough’a, legendarnego brytyjskiego biologa i podróżnika, już zrobiła dla klimatu więcej niż zastępy naukowców i popularyzatorów w ciągu dwóch ostatnich dekad. Czego jeszcze możemy spodziewać się po Grecie Thunberg?

1. Zaburzenie czy supermoc?
2. Od weganizmu do strajku
3. Greta Thunberg to dziewczynka roku 2019
4. Coraz odważniej
5. Efekt Grety Thunberg

Urodziła się 3 stycznia 2003 roku w Sztokholmie jako Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg, córka szwedzkiej śpiewaczki operowej i aktora. Z w miarę beztroskiego dzieciństwa wyrwała ją lekcja przyrody w szkole podstawowej. Gdy nauczyciel pokazał klasie film o skali powodzi na świecie i głodujących niedźwiedziach polarnych, Greta doznała szoku. Zdruzgotana zmianami klimatycznym i własną bezradnością przestała z czasem jeść i mówić. W wieku 11 lat zdiagnozowano u niej depresję, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne oraz zespół Aspergera.

Zaburzenie czy supermoc?

Choć oficjalnie zaliczany do spektrum zaburzeń >autystycznych, zespół Aspergera jest odrębną jednostką o charakterze łagodnego zaburzenia rozwojowego. Dotknięte nią osoby nie doświadczają trudności intelektualnych ani komunikacyjnych, ale wykazują problemy z interakcjami społecznymi. Unikają kontaktu wzrokowego, mają tendencję do natrętnego powtarzania tych samych czynności, nie radzą sobie dobrze manualnymi zajęciami, a nade wszystko popadają łatwo w obsesje. Obsesją Grety Thunberg stał się kryzys klimatyczny na świecie.

Greta Thunberg otwarcie przyznaje się do swoich zaburzeń, twierdząc, że nie są dla niej ciężarem, ale wielkim sprzymierzeńcem, bo pozwalają bez reszty oddać się temu, co najważniejsze. Nie potrafi kłamać, mówi krótkimi, prostymi zdaniami, trudno ją odwieźć od tematu pochlebstwem czy sarkazmem. Uparcie dąży do swego i nie sili się na grzeczności. „Widzę świat w biało-czarnych barwach i nie lubię kompromisów” – przyznaje otwarcie.

Od weganizmu do strajku

Rodzice Grety Thunberg poważnie potraktowali diagnozę córki. Aby ulżyć jej sumieniu radykalnie zmienili styl życia na bardziej ekologiczny – przestali jeść mięso, zainstalowali panele fotowoltaiczne, zaczęli uprawiać własne warzywa, a nawet całkowicie zrezygnowali z podróży samolotem. Młoda działaczka nigdy nie lata, a mimo to pojawia się publicznie po dwóch stronach oceanu.

Nastoletnia Greta Thunberg z pomocą rodziny zaczęła znów jeść i mówić, ale nie otrząsnęła się z wizji świata na skraju zagłady. W 2018 r. zamiast iść do szkoły rozpoczęła trzytygodniowy strajk pod siedzibą Parlamentu. „Ponieważ wy, dorośli, nie dbacie o moją przyszłość, ja też nie będę o nią dbać” – napisała na transparencie uzasadniającym absencję na lekcjach. Tydzień później dołączyli do niej inni protestujący uczniowie i nauczyciele, rozpoczynając tym samym tradycję „piątków dla przyszłości” („Fridays for Future”).

W listopadzie 2018 r. w piątkowym strajku wzięło udział 17 tysięcy studentów w 24 krajach, a Greta Thunberg zaczęła pojawiać się na zjazdach i kongresach klimatologicznych, łącznie ze szczytem ONZ w Polsce. „Nie chcę, żebyście mieli nadzieję. Chcę abyście poczuli panikę, strach, który ja czuję każdego dnia. A potem chcę, abyście zaczęli działać…” – mówiła w grudniu w Katowicach.

Greta Thunberg to dziewczynka roku 2019

Zanim rok 2019 zdominował wirus z Wuhanu, media swą uwagę skupiły na Grecie Thunberg, która coraz wyraźniej zaczęła prezentować światu swoje bezkompromisowe stanowisko.  W styczniu, po 32-godzinnej podróży pociągiem do Davos, oznajmiła politykom, że „nasz dom się pali”.

W marcu, w wieku 16 lat, została po raz pierwszy nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla, zaś w jej strajkach wzięły udział 2 miliony ludzi ze 135 krajów. W sierpniu Greta Thunberg odbyła dwutygodniowy rejs żaglowcem przez Atlantyk, aby przemówić do światowych liderów na szczycie ONZ w Nowym Jorku. „Ukradliście moje marzenia i moje dzieciństwo swymi pustymi słowami. A mimo to zaliczam się do szczęśliwców. Ludzie cierpią. Ludzie umierają. Całe ekosystemy giną” – wypominała bezlitośnie decydentom. Jeszcze w tym samym miesiącu miliony protestujących pojawiły się na ulicach 160 państw całego świata, a Greta Thunberg osobiście powiodła ponad siedem milionów uczestników w proekologicznym marszu w Montrealu.

Coraz odważniej

Greta Thunberg nie jest już małą dziewczynką. Dojrzewa także jej radykalizm i stanowczość. Wie, że ludzie jej słuchają i coraz śmielej poczyna sobie na światowych forach. W 2021 r. na szczycie klimatycznym w Glasgow zarzuciła politykom, że już 30 lat słuchamy ich „bla, bla, bla” i nigdzie nas to nie doprowadziło. Wezwała do podjęcia natychmiastowych działań zmierzających do drastycznego ograniczenia rocznych emisji. Sam szczyt nazwała „porażką” i „ćwiczeniem PR”. Jej zdaniem plany nie powinny dotyczyć roku 2030 czy 2050, ale kolejnych miesięcy.

W 2021 r. ukazał się ważny film dokumentalny BBC „Rok, aby zmienić świat”, w którym Greta Thunberg prowadzi dyskusję Davidem Attenborough’em i pokazuje widzom miejsca na naszej planecie najgorzej dotknięte zmianami klimatycznymi. Poza ekologią Greta Thunberg zabiera głos również w innych sprawach leżących jej na sercu – od „Black Lives Matter” po dystrybucję szczepionek na Covid wśród najbiedniejszych społeczeństw świata. Na walkę z pandemią przekazała zresztą przyznaną jej przez UNICEF nagrodę w wysokości 100 tysięcy dolarów. Z środków tych zakupiono mydło, maseczki i rękawiczki dla dzieci z ubogich krajów.

Efekt Grety Thunberg

Kontrowersyjna postawa Grety Thunberg spotyka się szerokim poparciem, ale i głosami sprzeciwu. Brazylijski prezydent otwarcie nazwał ją „smarkulą”, Vladimir Putin oświadczył, że jest miłą, ale źle poinformowaną nastolatką, zaś Donald Trump poradził jej popracować nad kontrolą swego gniewu. Nie brakuje też anonimowych antagonistów, którzy zalewają ją przez Internet falą krytyki, a nawet obelg i zniewag. Nie wydaje się jednak, aby Gretę Thunberg mogło to zniechęcić.

Czy gniewna dziewczyna z Aspergerem, która zawsze mówi prawdę prosto z mostu, jest w stanie coś zmienić w światowych realiach? Tak i nie. Greta Thunberg nie prezentuje żadnych konkretnych rozwiązań i nie ma żadnej mocy sprawczej. Jest jednak głosem sumienia, za którym jednoczy się coraz więcej aktywistów, naukowców, twórców opinii publicznej, a nawet polityków. Trzykrotnie już nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla, została przez magazyn „Forbes” zaliczona do 100 najbardziej wpływowych kobiet świata. Sam fakt, że jej działania generują coraz szerszy odzew społeczny wyprowadzając ludzi na ulice może być pierwszym zalążkiem ważnych zmian. Pozostaje pytanie, czy da się je przeprowadzić zanim naprawdę będzie za późno.

Jedno jest pewne, o Grecie Thunberg świat usłyszy jeszcze na pewno nie raz!

Bibliografia