Boczniak różowy (Pleurotus djamour)

Nazywany/a też: grzyb flamingowy

Boczniak różowy, fot., Miriam Doerr Martin Frommherz/Shutterstock
Boczniak różowy to jadalny, przepyszny grzyb z rodziny boczniakowych, uprawiany od stuleci na Dalekim Wschodzie. Trudno pomylić go z innymi gatunkami, gdyż odznacza się niesamowitym, jaskrawo różowym kolorem owocników, przypominających flamingi o wschodzie lub zachodzie Słońca.

  1. Sezon
  2. Występowanie
  3. Wygląd
  4. Właściwości
  5. Zastosowanie
  6. Galeria zdjęć

Sezon

Boczniak różowy jako grzyb tropikalny i hodowany w warunkach kontrolowanych zawiązuje owocniki cały rok.

Czy wiesz, że...Dziko rosnące boczniaki różowe rozwijają się na tropikalnych roślinach drzewiastych, zwłaszcza kauczukowcach, bambusach i palmach. Najlepszym podłożem w hodowli tego boczniaka w Japonii są trociny i pniaki drzew liściastych: olch, buków, topól albo wierzb. W Europie, w tym Polsce używa się niekiedy także drewna jabłoni, orzecha albo dębu. Konary i okrąglaki do hodowli tego grzyba sezonuje się zwykle 8-12 tygodni, by zatraciły substancje grzybobójcze, ale zachowały sporo wilgoci. Dobrze by pozostały wolne od innych hub i boczniaków, konkurujących z P. djamour. W naszym klimacie tego boczniaka uprawia się raczej w pomieszczeniach, co najwyżej wystawiając na zewnątrz późną wiosną i latem. W suchych pomieszczeniach lub podczas susz warto go dodatkowo zraszać. Podobnie jak jego kuzyni może rosnąć na wielu rodzajach podłoży naturalnych i sztucznych, byle zasobnych w celulozę, hemicelulozy i ligniny. Dlatego od dekad optymalizuje się jego hodowlę na rozmaitych odpadkach przemysłu tartacznego, papierniczego i spożywczego, na resztkach torfów i murszy, wytłokach bananów.

Występowanie

Boczniak różowy występuje w strefie okołorównikowej Azji, obu Ameryk, Afryki, Australii i Hawajów. Na południe sięga Peru, na północy Antyli, Bahamów i Bermudów. Do wzrostu potrzebuje stałej, wysokiej temperatury 20–30° C oraz maksymalnie dużej wilgotności podłoża i powietrza, tak 95-100%.

Wygląd

Owocnik boczniaka różowego ciężko pomylić z jakimkolwiek innym grzybem. Bywa porównywany do wachlarza, sukienki baletnicy albo piór czerwonaka. Młode owocniki charakteryzują się mocną, ciepło różową barwą. W toku dojrzewania pomarańczowieją i żółkną. Najdorzalsze będą będą oranżowo-malinowe.

Kapelusz pozbawiony trzonu lub o nóżce bardzo skróconej, wyrastający bezpośrednio z podłoża, kształtu wachlarza, płaski lub nieco wypukły, szeroki na 30-70 mm, a długi na 20-50 mm. W dotyku aksamitny, lekko filcowaty, raczej suchy jak się go nie zwilża.

Blaszki Pleurotus djamour są dość masywne i szerokie, zbiegające po kapeluszu ew. też króciutkim trzonie, zwykle równie różowe jak wierzch kapleusza, ale czasem, zwłaszcza u najstarszych owocników żółtawe czy pomarańczowe, długości 40-80 mm.

Trzon zawiązuje się rzadko. Bywa filcowaty w dotyku, bledszy od kapelusza, bardziej białawy.

Miąższ delikatny, mięsisty, miły w smaku nawet na surowo, choć o niezbyt przyjemnym, cierpko ostrym aromacie.

Wysyp spor boczniaka różowego będzie beżowy. Mierzące zwykle 6,0–9,0 na 1,5–3,0 µm zarodniki będą gładkie i cylindryczne. Do ważnych cech mikroskopowych tego gatunku zaliczyć można strzępki ze sprzążkami, jak również tramę z cheilocytydami ale bez pleurocystyd.

Właściwości


Boczniak różowy to bardzo smaczny grzyb jadalny, wysoko ceniony za aromat i barwę zbliżoną po odpowiednim przyrządzeniu do łososia, bekonu bądź szynki. Trwają badania nad zdrowotnymi właściwościami ciał czynnych tego grzyba.


Zastosowanie


Uprawiany od wieków na Dalekim Wschodzie, zwłaszcza Japonii i Chinach, od niedawna także w UE. Boczniak różowy to składnik wielu dań tradycyjnej kuchni japońskiej, coraz częściej stosowany także w potrawach włoskich czy amerykańskich jako dodatek do pizzy, spaghetti, łazanek, risotta, zup czy gulaszów. Jako zamiennik mięsa i ryb towarzyszy ryżowi, amarantusowi, komosie ryżowej, taro, maniokowi lub ziemniakom. Smak „grzyba-flaminga” doskonale podkreślają śmietana oraz białe sosy typu tatarskiego. Można przyprawiać go sosem sojowym, imbirem, kolendrą, bazylią, miętą pieprzową, pietruszką, cebulą albo czosnkiem.

Zawiera nieco metabolitów wtórnych, jakie potencjalnie dałoby się izolować na skalę przemysłową, po czym wykorzystywać w charakterze leków i suplementów diety dla ludzi oraz zwierząt gospodarskich. W warunkach laboratoryjnych wykazują pewne działania antybiotyczne, przeciwrobacze i przeciw wolnym rodnikom, jednak wciąż daleka droga do komercyjnie dostępnych lekarstw. Betaglukany z P. djamour mają też wzmacniać serce i naczynia krwionośne poprzez obniżanie poziomu glukozy i cholesterolu we krwi.

Bibliografia

  1. Hemmes D, Desjardin D (2002). ; “Mushrooms of Hawaiʻi: an identification guide. ”; Ten Speed Press. ;
  2. Kidukuli A, Mbwambo Z, Malebo H, Mgina C, Mihale M (2010). ; “In vivo antiviral activity, protease inhibition and brine shrimp lethality of selected Tanzanian wild edible mushrooms. ”; Journal of Applied Biosciences, 31 (1): 1887-1894. ;
  3. Rivas A, de Madrignac B, Campi M (2014). ; “El género Pleurotus (Pleurotaceae-Basidiomycota) en Paraguay. ”; Steviana, 6: 70-79. ;
  4. Silva L, Dulay R, Kalaw S (2018). ; “Mycelial growth of pink oyster mushroom (Pleurotus djamour) on banana sucrose gulaman and fruiting body production on banana-based substrate formulations. ”; CLSU International Journal of Science & Technology, 3 (2): 24-32.;
  5. Srivastava M (2001). ; “A pink coloured Pleurotus djamor (Rumph.) Boedijn from natural habitat of north Bihar, India. ”; Current Science, 80 (3): 336–337.;
  6. Stamets P (2000). ; “Growing gourmet and medicinal mushrooms. ”; Ten Speed Press. ;
  7. Yiping W., Yazhong X., Yishou S., Tingzhang W., Zhongxing S (1995). ; “Submerged cultivation of Pleurotus djiamour in peat extract for the production of mushroom mycelium. ”; Edible Fungi of China, 14 (2): 37-40. ;
  8. Dávila-Arenas C, Sulca-Quispe L, Pavlich-Herrera M (2018). ; “Estudio etnomicológico de la micobiota comestible en dos comunidades nativas de la cuenta de Alto Madre de Dios, Reserva Biósfera del Manu. ”; Sagasteguiana, 1 (1): 121-130. ;
  9. Dulay R, Castro M, Coloma N...Reyes R (2015). ; “Effects and myco-accumulation of lead (Pb) in five Pleurotus mushrooms. ”; Inter. J. Bio. Phar. All. Sci., 4 (3): 1664-1677. ;
  10. Dulay R, Miranda L, Malasaga J, Kalaw S, Reyes R, & Hou C(2017). ; “Antioxidant and antibacterial activities of acetonitrile and hexane extracts of Lentinus tigrinus and Pleurotus djamour. ”; Biocatalysis and Agricultural Biotechnology, 9: 141-144. ;
  11. Flück M (2009). ; “Welcher Pilz ist das? ”; Kosmos, Stuttgart. ;
  12. Guzmán G, Montoya L, Salmones D, Bandala V (1993). ; “Studies of the genus Pleurotus (Basidiomycotina), II. P. djamour in Mexico and in other Latin-American countries, taxonomic confusions, distribution and semi-industrial culture. ”; Cryptogamic Botany, 3 (2-3): 213-220. ;

Okres występowania

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Boczniak różowy, fot., Miriam Doerr Martin Frommherz/Shutterstock Boczniak różowy, fot., Miriam Doerr Martin Frommherz/Shutterstock

Galeria zdjęć

Boczniak różowy, fot., Miriam Doerr Martin Frommherz/ShutterstockBoczniak różowy, fot. Adilson Sochodolak/Shutterstock
Boczniak różowy, fot., socrates471/Shutterstock
Indeks nazw
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź