Wstęp
Grzybówka szafranowa rzadka (kategoria zagrożenia na Czerwonej Liście Grzybów Polski) i zapewne ginąca w
Polsce przedstawicielka
rodziny grzybówkowatych Mycenaceae, o wyrastających pojedynczo owocnikach i niesamowitej wydzielinie.
Sezon
Grzybówka szafranowa zawiązuje w Polsce owocniki dość długo, gdyż od (wyjątkowo wcześniej, nawet od ) do .
Występowanie
Grzybówka szafranowa zasiedla próchniejące
gałęzie buka, rzadziej innych
drzew (
dębów,
jesionu wyniosłego bądź
wierzb). W Europie Środkowej notuje się ją głównie w
buczynach na
skałach wapiennych, o wiele rzadziej na innych
siedliskach (wilgotniejszych postaciach buczyn storczykowych, buczynach kwaśnych, zboczowych
lasach jaworowo-lipowych,
grądach i dąbrowach podsadzanych bukiem). ten lubi
stanowiska wilgotne, o
glebach próchnicznych, zasobnych w
wapń a jednocześnie nader ubogich w
azot, wykształconych na skałach o mocno zasadowym
odczynie (
wapieniach, rzadziej
bazaltach i innych skałach wylewnych).
Wygląd
Grzybówka szafranowa posiada kapelusz oliwko szarawy, upstrzony pomarańczowymi cętkami, prążkowany do połowy, dalej gładki. Młode grzybówki szafranowe odznaczają się dzwonkowatym kształtem swoich kapeluszy, podczas gdy starsze owocniki mają kapelusze niemal płaskie, za to z garbkiem na szczycie.
Blaszki rzadko rozmieszczone, zatokowo powcinane albo przyrośnięte do nóżki, kremowo białe, upstrzone szafranowymi lub czerwonawymi plamkami.
Nóżka rurkowata, zwykle dość krucha, wydłużona, nierzadko wygięta, osiągać może 5-12 cm długości, a 1-3 mm szerokości.
Miąższ grzybówki szafranowej jest kruchy, nie ma smaku ani zapachu. Uszkodzony wydziela sok koloru szafranowo złotego.
Wysyp zarodników bezbarwny. Spory g. szafranowej są amyloidalne, eliptyczne, opatrzone dzióbkiem, w środku uziarnione, o mierzą około 7-10 μm. Cystydy kształtem przypominające maczugi, 24-30×10 μm, ze sprzążkami oraz z wyrostkami na wierzchołkach. Odstawki o czterech zarodnikach.
Grzybówkę szafranową łatwo odróżnić od pozostałych
grzybówek za sprawą soku wydzielanego przez uszkodzone owocniki. Jest on jaskrawej, szafranowo żółtej lub szafranowo pomarańczowej
barwy (stąd nazwa).
Właściwości
Grzybówka szafranowa jest , niesmacznym, zasługuje na ochronę.
Zastosowanie
Z racji rzadkości, małych rozmiarów i braku walorów jadalnych grzybówka szafranowa nie posiada zastosowań.