Łysak wspaniały (Gymnopilus junonius)

Nazywany/a też: bedłka wspaniała, łuszczak wspaniały, łuskwiak wspaniały

Łysak wspaniały jest grzybem niejadalnym. Uważany za gatunek wywołujący halucynacje.


  1. Występowanie
  2. Sezon
  3. Wygląd
  4. Właściwości
  5. Zastosowanie
  6. Galeria zdjęć

Występowanie


Łysak wspaniały występuje przeważnie w skupiskach. Tworzy zwarte kępy na próchniejącym drewnie drzew liściastych i iglastych. Najczęściej spotykany w lasach mieszanych, na poboczach dróg.


Czy wiesz, że...Łysak wspaniały w Japonii nazywany jest rośmieszającym grzybem (Waraitake). Po jego spożyciu pojawia się niepohamowany śmiech i dziwne zachowanie.

Sezon

Łysak wspaniały pojawia się od lipca do listopada. W południowej Europie już od stycznia.


Wygląd


Kapelusz łysaka wspaniałego dorasta do 15 cm średnicy. Czasami osiąga większe rozmiary. Im starszy tym staje się bardziej rozpostarty. Kolor owocnika zmienny od żółtopomarańczowego do różnych odcieni brązowego. Powierzchnia skórki pokryta brązowymi wrośniętymi łuskami. Skórka omszona, sucha.
Blaszki u młodych grzybów są koloru kremowego, później ciemnieją. Poprzyrastane są do trzonu.


Trzon wysoki niekiedy nawet 20 cm i do 3 cm szerokości.  U starszych okazów w środku trzonu wąski kanał. Zabarwienie trzonu kremowe. Obecny pierścień, pod nim powierzchnia włókienkowata. Przy podstawie trzon bulwiasty.


Miąższ łysaka wspaniałego ma intensywny, zapach grzybowy i gorzki smak. Jest bardzo mięsisty i twardy.


Zarodniki tego grzyba są ciemno-rdzawe. Kształt elipsoidalny z licznymi brodawkami.  

Właściwości


Łysak wspaniały zaliczany jest do grzybów psylocybinowych. Grzyby takie wpływają na świadomość człowieka powodując zmiany w odbieraniu bodźców. Psylocybina to substancja o właściwościach psychodelicznych. W większości krajów substancja uważana za nielegalny środek psychoaktywny.

Zastosowanie


Łysak wspaniały jest saprotrofem, biorącym udział w rozkładzie materii organicznej. W składzie grzyba odkryto kilka substancji, które są wykorzystane w przemyśle i nie tylko. Między innymi kwas stearynowy, który modyfikuje konsystencję mydeł - nadając twardość oraz wykazujący silne właściwości nawilżające. Wyizolowano za pomocą ekstrakcji związki, które wykazywały właściwości przeciwbakteryjne na niektóre szczepy drobnoustrojów.

Okres występowania

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Łysak wspaniały By Jerzy Opioła [CC BY-SA 4.0 ], from Wikimedia Commons

Galeria zdjęć

Łysak wspaniały
Łysak wspaniały
Indeks nazw
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź