Smaczne, powszechnie dostępne i bogate w składniki odżywcze – takie właśnie są grzyby jadalne maślaki, których różnorodne rodzaje często goszczą na polskich stołach. Są szczególnie popularne w okresie końca lata i na początku jesieni, jednak dzięki opcji suszenia można się w nich rozsmakowywać także w pozostałych miesiącach w roku, a szczególnie w okresie bożonarodzeniowym. Grzybiarze amatorzy muszą w trakcie zbierania uważać na trujące okazy, które są zbliżone w wyglądzie do przedstawicieli tego smakowitego gatunku.

Grzyby jadalne odmiany maślak pierwotnie zostały zakwalifikowane do rodziny szlachetnych borowików, jednak dzisiaj stanowią odrębną grupę, należącą do większego zbioru borowikowców. Łacińska nazwa rodzaju sullus nawiązuje bezpośrednio do słowa świnia, z tym zwierzęciem kojarzyły się bowiem pierwszym odkrywcom te pokryte śluzem owocniki. Jednak mimo swojego niepozornego wyglądu szybko zostały docenione przez koneserów i stały się podstawą wielu potraw regionalnych, szczególnie tych postnych.

Praktycznie wszystkie rodzaje maślaków to jadalne grzyby mikoryzowe, które koegzystują w bliskiej symbiozie z korzeniami pobliskich drzew. Upodobały sobie zwłaszcza gatunki iglaste, dlatego można je spotkać powszechnie w lasach sosnowych czy też mieszanych z wrzosem i kosodrzewiną. Poszczególne podgrupy z tej rodziny mają swoje specyficzne preferencje co do występowania. Przykładowo odmiana żółta oraz dęta jest spotykana głównie pod modrzewiami, natomiast daglezjowa pod drzewami o tej samej nazwie.

Grzyby jadalne w kuchni – maślak

Nie trzeba się martwić, że grzyby trujące podobne do maślaka trafią na nasze stoły pod wpływem niefortunnego przypadku. Chociaż rzeczywiście niektóre toksyczne rodzaje na pierwszy rzut oka mają zbliżony wygląd do jadalnych, jednak wystarczy zwrócić uwagę na szczegóły, aby uniknąć niebezpiecznej pomyłki. Wśród przedstawicieli tego gatunku nie występują okazy trujące. Poszczególne rodzaje różnią się od siebie kolorystyką owocników, smakiem oraz sposobem zachowania pod wpływem obróbki cieplnej. Każdy rodzaj posiada też rurkowaty hymenofor (rurki na spodzie kapelusza).

Kiedy już nie musimy obawiać się, że grzyb trujący podobny do maślaka znajdzie się na naszych talerzach, warto zastanowić się nad daniami, które można przygotować z poszczególnych rodzajów jadalnych tego popularnego gatunku. Do najsmaczniejszych należy bez wątpienia odmiana zwyczajna, żółta i ziarnista. Obie świetnie sprawdzą się jako danie główne czy dodatek. Warto wykorzystać je do zup kremów, farszów i pasztetów. Jednak najpyszniejsze wychodzą przesmażone na patelni z cebulą, czosnkiem i odrobiną ulubionych, świeżych ziół.

Maślaki trujące – uwaga na metale ciężkie

Warto mieć na względzie, że metale ciężkie występujące w środowisku często przedostają się do organizmów, przez co maślaki i inne grzyby jadalne, mogą być trujące w nadmiarze. Stopień zanieczyszczenia danego rodzaju jest ściśle uzależniony od miejsca jego występowania, dlatego przed wybraniem się na grzybobranie, należy przygotować możliwie najwięcej informacji na ten temat. Oczywiście zawarte w nich ilości ołowiu, kadmu czy rtęci są śladowe. Jednak metale ciężkie pozostają w ludzkim organizmie na długo i są dla niego trujące, dlatego nie powinno się bagatelizować tego problemu.

Grzyb maślak – rodzaje, występowanie

Który grzyb maślak jest trujący?

Chociaż maślak to grzyb, który ma liczne rodzaje, żaden z nich nie jest trujący. Zagrożeniem mogą być gatunki podobne do niego z wyglądu, które można jednak odróżnić dzięki rurkom pod spodem kapelusza.

Jakie jadalne maślaki (rodzaje) są najsmaczniejsze?

Koneserzy kulinariów szczególnie upodobali sobie maślaki zwyczajne, które występują powszechnie w polskich lasach iglastych. Wyśmienity smak wyróżnia też odmianę żółtą i ziarnistą. Obie znajdują wielu zwolenników.

Kiedy i gdzie zbierać grzyby maślaki?

Chociaż rodzaje grzybów jadalnych z tego gatunku można zbierać już od początku czerwca, to pełnię rozkwitu owocnika obserwujemy we wrześniu. Na grzybobranie należy udać się do lasów iglastych, tylko tam bowiem występują maślaki.