Wodnicha grubopierścieniowa to jadalna, chociaż niezbyt smaczna z powodu oślizgłości owocników przedstawicielka rodziny wodnichowatych Hygrophoraceae. Zasługuje na ochronę w Polsce z powodu swej rzadkości. Także w Niemczech i państwach skandynawskich trafiła na tzw. czerwone listy gatunków mało licznych i ustępujących.
Blaszki cechują się rzadkim rozmieszczeniem i masywnymi rozmiarami. Ubarwione są tak samo jak kapelusz i nóżka: za młodu białe, co najwyżej z trudno dostrzegalnym różowym odcieniem, później kremowe, na końcu słabo złociste lub ochrowe. Zbiegają po trzonie.
Nóżka wodnichy grubopierścieniowej jest centralna, tęga, nieco szersza pod kapeluszem jak u podstawy, z charakterystyczną pierścieniową obrączką. Pozostaje pełna wewnątrz do końca życia owocnika.
Miąższ niemal w całym owocniku odznacza się kremowo białym kolorem, jedynie tuż pod skórką kapeluszy jest bardziej żółtawy. W dotyku zdaje się miękki, wodnisto-mięsisty. Brak mu wyraźnego smaku i woni. Mleczka nie wydziela.
Wysyp zarodników charakteryzuje się białą barwą. Spory są nieamyloidalne, szkliste, gładkie, szeroko eliptyczne, niemal okrągłe, kształtem zbliżone do orzechów laskowych. Mierzą 6-8 na 5-6 μm. Posiadają spory dzióbek i jedną gutulę czyli oleistą kroplę w środku.
Podstawki tejże wodnichy zwykle mają cztery, rzadziej dwa zarodniki, a kształtem zbliżone są do maczug.
Sezon
Owocniki wodnichy grubopierścieniowej wyrastają w nielicznych grupach na jesieni (wrzesień-listopad).Występowanie
Wodnichę grubopierścieniową znajdowano w Ameryce Północnej i Europie. W wielu krajach, szczególnie na północy oraz w centrum naszego subkontynentu, pozostaje bardzo rzadka. Najważniejszą partnerką mikoryzową tego grzyba jest sosna. Drugim, dość częstym symbiontem bywa buk.Wygląd
Owocniki wodnichy grubopierścieniowej są drobne lub średnie, o 3-10 cm średnicy kapelusza, 1-2 cm grubości trzonu, a 4-12 cm jego wysokości. Kapelusz zmienia kształt w toku dojrzewania owocnika. Za młodu lekko wypukły, u starszych egzemplarzy staje się rozpostarty z podwiniętym i nieco fałdzistym brzegiem oraz garbikiem w centrum. Jak wskazuje starsza nazwa rodzajowa „oślaz” w dotyku stale jest śluzowaty: podczas upałów i susz gładki, kleisty i nieco oślizgły; a nieprawdopodobnie wręcz oślizgły po deszczu lub mgle. Charakteryzuje się bardzo jasnymi, niemal białymi kolorami: bywa czysto biały w młodości, potem kremowy, wreszcie delikatnie żółtawy na starość.Blaszki cechują się rzadkim rozmieszczeniem i masywnymi rozmiarami. Ubarwione są tak samo jak kapelusz i nóżka: za młodu białe, co najwyżej z trudno dostrzegalnym różowym odcieniem, później kremowe, na końcu słabo złociste lub ochrowe. Zbiegają po trzonie.
Nóżka wodnichy grubopierścieniowej jest centralna, tęga, nieco szersza pod kapeluszem jak u podstawy, z charakterystyczną pierścieniową obrączką. Pozostaje pełna wewnątrz do końca życia owocnika.
Miąższ niemal w całym owocniku odznacza się kremowo białym kolorem, jedynie tuż pod skórką kapeluszy jest bardziej żółtawy. W dotyku zdaje się miękki, wodnisto-mięsisty. Brak mu wyraźnego smaku i woni. Mleczka nie wydziela.
Wysyp zarodników charakteryzuje się białą barwą. Spory są nieamyloidalne, szkliste, gładkie, szeroko eliptyczne, niemal okrągłe, kształtem zbliżone do orzechów laskowych. Mierzą 6-8 na 5-6 μm. Posiadają spory dzióbek i jedną gutulę czyli oleistą kroplę w środku.
Podstawki tejże wodnichy zwykle mają cztery, rzadziej dwa zarodniki, a kształtem zbliżone są do maczug.
Właściwości
Wodnicha grubopierścieniowa jest jadalna, aczkolwiek niemiła (oślizgła) w dotyku.Zastosowanie
Wodnichę grubopierścieniową uznaje się za gatunek jadalny, choć mało smaczny. Grzybiarzy odstręcza od niej przede wszystkim śluz. Przed przyrządzaniem należy się go całkiem pozbyć, co bywa niełatwe. Kolejnym ważnym powodem by jej nie zbierać jest jej rzadkość.Bibliografia
- Gerhardt E. 2006. ; “Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik. Ponad 1000 opisanych gatunków. ”; Wyd. Klub dla Ciebie, Warszawa. ;
- Gumińska B., Wojewoda W. 1988; “Grzyby i ich oznaczanie. ”; PWRiL, Warszawa. ;
- Gumińska B. 1997. ; “Flora Polska (Flora of Poland). Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae). ”; Wyd. Instytutu Botaniki UJ, Kraków.;
- Mirek Z. (red.) 2006. ; “Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. ”; W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, Kraków.;
- Snowarski M. 2010. ; “Grzyby. Seria: Spotkania z przyrodą. ”; Wyd. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.;
- Wojewoda W. 2003. ; “Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. ”; Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, Kraków.;
.JPG){kind=link}