Przepisy BHP mówią, jak powinno wyglądać miejsce pracy. Źródło pixabay.com
Higiena osobista
Higiena osobista obejmuje wszystkie praktyki, wykonywane przez daną jednostkę, które mają zapewnić zdrowie oraz dobre samopoczucie cielesne. Utrzymywanie czystości ciała ogranicza występowanie chorób osobistych a także może wspomóc ich leczenie oraz zapobieganie rozprzestrzeniania na inne osoby. Nie tylko zapewnia dobre samopoczucie ale też akceptację społeczeństwa. Higiena osobista może mieć niekiedy również charakter kulturowy. W niektórych kulturach nie podaje się dłoni ani nie całuje się na powitanie w celu ograniczenia przenoszonych w ten sposób bakterii. Higiena osobista obejmuje różne zachowania, które często stają się rutynowe. Jej podstawą jest utrzymanie czystości czyli regularne kąpiele, mycie rąk oraz dbanie o czystość jamy ustnej. Również istotne jest utrzymanie czystości włosów na głowie lub ich usuwanie a także obcinanie paznokci i noszenie czystych ubrań. Niektóre praktyki są związane z płcią. U kobiet jest to na przykład higiena podczas menstruacji a u mężczyzn golenie twarzy lub utrzymywanie czystości zarostu. Pielęgnacja osobista wychodzi poza zakres samej higieny i sprowadza się na przykład do stosowania makijażu czy używania perfum. Działania te nie wpływają na utrzymanie zdrowia ale mają za zadanie poprawić wygląd oraz samopoczucie.Zaniedbanie higieny osobistej może skutkować nieprzyjemnymi dolegliwościami. Może doprowadzić ropnych zakażeń skóry i różnego rodzaju grzybic a także do wszawicy czy świerzbu. Brak higieny jamy ustnej często prowadzi do próchnicy zębów a w konsekwencji ich wypadania. Niezachowanie higieny przy spożywaniu posiłków może doprowadzić do salmonellozy oraz różnych infekcji pasożytniczych na przykład wywołanych przez tasiemce.
Mycie rąk jest podstawą higieny. Fot. pixabay.com
Nadmierna higiena osobista
Nadmierna higiena ciała jest jednym z przykładów zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych (ang. OCD – obsessive-compulsive disorder), objawiających się natrętnymi i przymusowymi zachowaniami, jak zbyt częste mycie rąk. Nadmierne używanie detergentów może zaszkodzić zamiast pomóc. Skóra jest pokryta naturalną warstwą ochronną składających się z tłuszczy i rozpuszczalnych w nich substancji, takimi jak cholekalcyferol czyli witamina D3.Mydła i maści używane w zbyt dużych ilościach zaburzają strukturę tej warstwy ochronnej. Również nadmierna higiena uszu może być dla człowieka szkodliwa. Organizm samoczynnie usuwa starą woskowinę do zewnętrznego otworu ucha gdzie po wyschnięciu sama odpada. Kanały uszne wymagają dużo mniejszej higieny niż inne części ciała. Są bardzo wrażliwe i ich czyszczenie może spowodować podrażnienie lub infekcję a próba usunięcia z nich woskowiny może doprowadzić do jej przepchnięcia w głąb ucha. Niegdyś sądzono, że higiena w nadmiarze może powodować zwiększenie podatności na choroby atopowe skóry ale nie ma na to naukowych dowodów. Podobnie sprawa wygląda z drobnoustrojami. Mimo, że kontakt z nimi w dzieciństwie w pewnym stopniu chroni przed alergiami, to nie ma dowodów na to, aby potrzebne było do tego zakażenie i choroba. Zaleca się utrzymywanie odpowiedniej higieny ale nie ograniczanie normalnej ekspozycji na drobnoustroje w naszym środowisku gdyż jest to istotne dla prawidłowego funkcjonowania systemu odpornościowego.
Wszawica jest jednym z efektów braku higieny. Fot. pixabay.com
Higiena otoczenia
Nie tylko higiena osobista ale również higiena otoczenia wpływa na obecność w naszym otoczeniu drobnoustrojów. Równie istotne jest utrzymanie czystości w domu poprzez regularne sprzątanie. Szczególnie newralgiczne są miejsca o większej wilgotności czyli kuchnia i łazienka. Istotne jest również zachowanie higieny przy przygotowywaniu i spożywaniu posiłków. Przez pożywienie może się przenosić wiele patogenów więc zachowanie higieny może uchronić przed takimi chorobami jak salmonella, która może być przenoszona na jajkach. Ważne jest także przygotowywanie posiłków w odpowiedniej temperaturze, która zapewni eliminację patogenów.Higiena pracy
BHP czyli bezpieczeństwo i higiena pracy jest to zestaw zasad opisujących bezpieczne i higieniczne wykonywanie pracy. Określa również kształtowanie właściwych warunków pracy. W Polsce zasady te określa Kodeks pracy oraz Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy a nad ich przestrzeganiem czuwa Państwowa Inspekcja Pracy. Przepisy opisują zasady dotyczące medycyny pracy, ekonomiki i psychologii pracy a także technicznego bezpieczeństwa w zakładzie pracy. Przepisy obejmują również zagadnienia z zakresu ergonomii czyli dostosowywania pracy do warunków i możliwości psychofizycznych człowieka. Zasady te mają na celu zwiększenie efektywności pracy przy jak najniższym koszcie biologicznym. Mają za zadanie również eliminację czynników powodujących występowanie chorób zawodowych. Ergonomia opisuje miedzy innymi pozycję ciała na stanowisku pracy przy komputerze.
Jajka mogą być źródłem Salmonelli. Źródło pixabay.com
Bibliografia
- Słownik PWN ; “Higiena”; data dostępu: 2019-01-24
- Aiello A.E. i in.; “Wpływ higieny rąk na ryzyko chorób zakaźnych we Wspólnocie, metaanaliza”; Am J Public Health 98(8); 2008;
- Bloomfield S. F. i in.; “Transmisja łańcucha zakażenia w warunkach domowych i codziennych, a także rola higieny w zmniejszaniu ryzyka infekcji”; Międzynarodowe forum naukowe dotyczące higieny domowej; 2012;
- Państwowa Inspekcja Pracy; “BHP”; data dostępu: 2019-01-24
- promil
