Nostrzyk żółty ziele (Melilotus officinalis)

Nazywany/a też: koza, lipka, nostrzek, nostrzyk lekarski, nostrzyk zwyczajny, nozderek, otylia, przytulia, tatarska trawa

Nostrzyk żółty. By AnRo0002 (Own work) [CC0], via Wikimedia Commons
Nostrzyk żółty naturalnie występuje w Europie oraz Azji. Roślina ta rozprzestrzeniła się na tereny Ameryki Północnej oraz Nowej Zelandii. W Polsce znaleźć ją można na terenie całego kraju.

  1. Wygląd
  2. Zbiór
  3. Właściwości lecznicze
  4. Praktyczne zastosowanie
  5. Systematyka
  6. Galeria zdjęć

Wygląd

Łodyga nostrzyka żółtego na dole jest podkładająca się, natomiast u góry jest wzniesiona. Całkowita wysokość to 150 cm. Jest słabo ulistniona i raczej naga, czasami zdarza się, że jest lekko owłosiona.  Liście dzielą się na górne oraz dolne, są krótkoogonkowe i posiadają od 6 do 13 par nerwów. Kwiaty występuje licznie – od 30 do 70, są zwisające, osiągają długość do 7 mm. Owoc to strąk o jajowatym kształcie, który zawiera od 2 do 4 nasion, które są na ogół żółtozielone, choć zdarza się, że przybierają purpurowo paskowaną barwę.

Czy wiesz, że...
  • Nostrzyk jest rośliną miododajną, zapylaną przez owady. Miód z nostrzyka ma kolor bursztynowy i piękny, delikatny zapach przypominający siano.
  • Roślinę używa się do aromatyzowania papierosów, służy również jako środek do odstraszania moli.
  • Nostrzyk stosowany jest jako naturalna zanęta podczas łowienia ryb, sprawdza się przede wszystkim na leszcze.
  • Nostrzyk nie może być używany w dużych ilościach, ponieważ może spowodować zatrucie, charakteryzujące się uszkodzeniem wątroby i nerek oraz zmniejszoną krzepliwością krwi.
  • Nostrzyk rośnie w wielu miejscach – w zaroślach, na łąkach i pastwiskach, na przydrożach.
  • Jest to roślina szkodliwa dla zwierząt gospodarskich, ponieważ doprowadza do zatrucia i śmierci. Należy zatem sprawdzać, czy roślina ta nie rośnie na pastwiskach, ponieważ często lubi zachwaszczać.
  • Nostrzyk można wykorzystywać w kuchni, dodaje się go do potraw mięsnych oraz pasztetów. Jest również dodatkiem wielu nalewek. Dzięki aromatom siana nadaje potrawom oryginalny smak.
  • Kwiaty nostrzyka polecane są do sporządzania relaksujących kąpieli.

Zbiór

Surowcem jest ziele nostrzyka. Zbiory przeprowadza się w  okresie kwitnienia rośliny, czyli od lipca do sierpnia. Należy ściąć wierzchołki roślin, tam gdzie występuje rozgałęzienie. Następnie należy wysuszyć surowiec, który nabierze charakterystycznego zapachu siana.

Właściwości lecznicze

Surowiec, który zawiera m. in. pochodne kumaryny, alantoinę, flawonoidy, witaminy C i E, garbniki, ma działanie przeciwzapalne. Sprawdza się w leczeniu żylnych dolegliwości, wzmacnia naczynia krwionośne, stosowany jest w profilaktyce zakrzepicy oraz tworzących się zastojów żylnych – rozkurcza naczynia krwionośne. Surowcem leczy się zarówno żylaki nóg, jak i odbytu. Stosuje się go również do leczenia nieprzyjemnych dolegliwości związanych z niewydolnością żylną takich jak bóle nóg, uczucie ciężkości nóg oraz bolesne skurcze. Sprawdza się w leczeniu zewnętrznych dolegliwości – pomaga leczyć stany zapalne skóry, czyraki i ropnie, a także opuchlizny i obrzmienia. Nostrzyk działa rozkurczowo na mięsnie układu pokarmowego oraz wydalniczego. Ma działanie uspokajające. Działa leczniczo na tkankę podskórną

Praktyczne zastosowanie

Odwar do zewnętrznego stosowania na rany, czyraki, do zmiękczania skóry

Składniki:
  • Pół łyżki ziela nostrzyka
  • Szklanka wody

Ziele zalać szklanką letniej wody. Gotować na małym ogniu przez 0,5 godziny nie doprowadzając do wrzenia. Najlepiej często mieszać odwar w czasie gotowania. Przecedzić.
Nostrzyk żółty. By AnRo0002 (Own work) [CC0], via Wikimedia Commons Nostrzyk żółty. By AnRo0002 (Own work) [CC0], via Wikimedia Commons

Galeria zdjęć

Nostrzyk żółty. By AnRo0002 (Own work) [CC0], via Wikimedia Commons

Systematyka

Królestwo:rośliny
Rząd:bobowce
Rodzina:bobowate
Rodzaj:nostrzyk
Atlas ziół - indeks nazw polskich
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź