Serdecznik pospolity (Leonurus cardiaca)

Nazywany/a też: gęsia stopka, lwi ogon, lwie serce, ptasie ziele, sercowe ziele, wilcza stopa

Serdecznik pospolity. By myself (Own work) [CC BY 3.0], via Wikimedia Commons
Serdecznik pospolity występuje praktycznie w całej Europie oraz na terenie Turcji. W Polsce roślina jest pospolita na terenach niżowych i na pogórzu. Spotkać ją można na obrzeżach lasów, w zaroślach, na rumowiskach i wilgotnych pustkowiach oraz przy przydrożach. 

  1. Wygląd
  2. Uprawa i zbiór
  3. Właściwości lecznicze
  4. Praktyczne zastosowanie
  5. Systematyka
  6. Galeria zdjęć

Wygląd

Serdecznik pospolity dorasta do 150 cm wysokości. Roślina jest owłosiona na całej długości. Łodyga jest pusta w środku, ma około 1 cm szerokości. Liście górne mają kształt lancetowaty i są słabo owłosione, natomiast dolne mają kształt jajowatokolisty i są gęsto owłosione. Kwiaty są niewielkie, pojawiają się w kątach liści. Owoc to rozłupnia, która zawiera 4 rozłupki. Cała roślina wydziela słaby, ale nieprzyjemny zapach.

Czy wiesz, że...
  • Z rośliny uzyskuje się barwnik o ciemnozielonej barwie, który służy do barwienia wełny.
  • Serdecznik znany był już w starożytności. Wykorzystywali go do leczenia zaburzeń trawienia między innymi Dioskurydes, Teofrast i Pedanios.
  • Serdecznik może być zaparzany jak herbata, a także dodawany jako zup w formie przyprawy.
  • Wyprodukowane z rośliny produkty lecznicze mają nieprzyjemnie gorzki smak.

Uprawa i zbiór

Serdecznik jest uprawiany, jako roślina lecznicza. Nie jest zbyt wymagający jeżeli chodzi o glebę. Idealne podłoże pod uprawę rośliny to gleba próchnicza i wapienna. Plantacje użytkuje się przez 3-4 lata. Roślina zapylana jest głównie przez trzmiele.

Zbiory przeprowadza się w okresie pod koniec kwitnienia rośliny. Zbiera się pędy szczytowe i boczne, które mają długość około 25 cm. Suszenie należy przeprowadzić w zacienionym i przewiewnym miejscu, w którym temperatura nie może przekraczać 35 stopni Celsjusza. Po wysuszeniu należy wyrzucić grubsze części łodygi.

Właściwości lecznicze

 

Serdecznik pospolity właściwości ma bardzo wiele. Działa przede wszystkim uspokajająco i wyciszająco na organizm. Dlatego roślinę wykorzystuje się do leczenia nerwic, nadpobudliwości nerwowej, bezsenności i stanów nerwicowych, w tym nerwicy sercowo-naczyniowej. Ponadto sprawdza się w leczeniu innych dolegliwości sercowych. Zalecany jest do leczenia arytmii oraz przyspieszonego bicia serca, osłabienia mięśnia sercowego oraz nadciśnienia. Roślina polecana jest przede wszystkim osobom starszym, ponieważ pomaga w tak zwanym sercu starczym. Stosuje się ją również w zaburzeniach przewodu pokarmowego, pomaga przede wszystkim w zaparciach, bólach brzucha, wzdęciach, biegunkach, zaparciach, braku apetytu, uczuciu pełności w żołądku. Ziele polecane jest również kobietom, ponieważ pomaga przy bolesnym miesiączkowaniu, a także w menopauzie. Serdecznik stosuje się również w sposób zewnętrzny, pomaga leczyć rany oraz uszkodzenia skóry, w tym także oparzenia I i II stopnia. Działa również słabo moczopędnie, żółciopędnie oraz ściągająco. Roślinę wykorzystuje się również do leczenia łagodnej postaci cukrzycy oraz choroby Basedowa (takie zastosowanie ma głównie w Rumunii).

Praktyczne zastosowanie

Napar z serdecznika działający uspokajająco

Składniki:
  • 1 łyżka ziela serdecznika
  • Woda

Ziele zalać 100 ml wrzącej wody. Zostawić pod przykryciem na kilka minut. Przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie.
Serdecznik pospolity. By myself (Own work) [CC BY 3.0], via Wikimedia Commons Serdecznik pospolity. By myself (Own work) [CC BY 3.0], via Wikimedia Commons

Galeria zdjęć

Serdecznik pospolity. By myself (Own work) [CC BY 3.0], via Wikimedia Commons
Serdecznik pospolity. von Hajotthu (Eigenes Werk) [GFDL oder CC BY 3.0], via Wikimedia Commons
Atlas ziół - indeks nazw polskich
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź