Białorzytka płowa (Oenanthe isabellina)

Białorzytka płowa (Oenanthe isabellina), fot. shutterstock
Białorzytka płowa jest niewielkim ptakiem wróblowatym, charakterystycznym dla obszarów stepowych i półpustynnych. Na większości swojego obszaru występowania jest ptakiem dość licznym, choć występującym w rozproszeniu i z okresowo lokalnie fluktuującą liczebnością. Jest blisko spokrewniona z białorzytką zwyczajną, choć jest nieco większa: obie płci białorzytki płowej przypominają z wyglądu samicę białorzytki zwyczajnej. Białorzytka płowa zalatuje do Polski tylko wyjątkowo - każdą obserwację tego gatunku w Polsce obserwatorzy ptaków zgłaszają do Komisji Faunistycznej Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Ze względu na olbrzymi zasięg występowania i dużą liczebność, białorzytka płowa nie jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem (status LC - gatunek najmniejszej troski - na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN).
  1. Wygląd
  2. Występowanie
  3. Biotop
  4. Lęgi
  5. Pokarm
  6. Systematyka
  7. Galeria zdjęć

Wygląd

Białorzytka płowa to niewielki ptak wróblowy (15-17 cm długości ciała, 20-40 g wagi), często przybierający charakterystyczną, wyprostowaną postawę - na prawie pionowo wyprostowanych nogach i z wyciągniętą szyją. Ubarwienie jest zdominowane przez jasne, pastelowe kolory ziemi: wierzch ciała jest płowy, gładko przechodzący w jasnordzawe i białe podbrzusze. Obie płci mają jasną brew, a kantarek (obszar między okiem a nasadą dzioba) jest czarny u samców i brązowy u samic. U zrywającej się do lotu białorzytki płowej uderza kontrastowy widok śnieżnobiało ubarwionego kupra i nasady ogona i czarnej krawędzi ogona.
Czy wiesz, że...Białorzytka płowa była w Polsce obserwowana tylko trzykrotnie - ostatnio w roku 2016 na Podkarpaciu.

Występowanie

Białorzytka płowa wiosną i latem występuje w Azji Centralnej i na Bliskim Wschodzie. Zachodni skraj zasięgu białorzytki płowej zahacza o europejskie wybrzeża Morza Czarnego (Bułgaria, Rumunia, Ukraina). Na wschodzie sięga aż do Tybetu i Chin. Na zimę białorzytki płowe wędrują do Indii, na Półwysep Arabski, oraz do Afryki od Sahelu aż po Somalię.

Biotop

Białorzytka płowa występuje na suchych, bezdrzewnych terenach otwartych: stepach, na granicach stepów i półpustyń, na zboczach gór. Występuje zarówno na poziomie morza, jak i na obszarach bardzo wysoko położonych (np. na wysokogórskich stepach Wyżyny Tybetańskiej).

Lęgi

Białorzytka płowa odbywa lęgi na wiosnę, zazwyczaj między marcem a czerwcem (na południowych skrajach zasięgu wcześniej, a w obszarach o chłodniejszym klimacie - później). Gniazda białorzytki płowej są zakładane przede wszystkim w opuszczonych norach innych zwierząt - gryzoni, szczekuszek oraz kopiącego nory niewielkiego ptaka - występującej w Tybecie pseudosójeczki ziemnej. Lęg składa się z 4 do 6 jaj, w cieplejszych rejonach zasięgu możliwe są dwa lęgi rocznie.

Pokarm

Białorzytka płowa żywi się przede wszystkim owadami, szczególnie chrząszczami i mrówkami.

Bibliografia

  1. Collar, N. (2020); “sabelline Wheatear (Oenanthe isabellina). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions, Barcelona.”; data dostępu: 2020-05-01
  2. Li S, Peng W (2014); “Nest-site selection by Isabelline Wheatears Oenanthe isabellin aon the Tibet plateau. Forktail 30: 132-133”; data dostępu: 2014
  3. BirdLife International (2020) ; “Species factsheet: Oenanthe isabellina.”; data dostępu: 2020-05-01
  4. Svensson L (2011); “Ptaki. Przewodnik Collinsa.”; Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa; 2011
  5. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego; “Raport nr 33 - Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2016. Ornis Polonica 58: 83-116”; data dostępu: 2017
Białorzytka płowa (Oenanthe isabellina) Białorzytka płowa (Oenanthe isabellina), fot. shutterstock

Galeria zdjęć

Białorzytka płowa (Oenanthe isabellina)Białorzytka płowa (Oenanthe isabellina), fot. shutterstockBiałorzytka płowa (Oenanthe isabellina), fot. shutterstock
Białorzytka płowa (Oenanthe isabellina), fot. shutterstock

Systematyka

Domena:Eukarionty
Królestwo:Zwierzęta
Podtyp:Kręgowce
Gromada:Ptaki
Rząd:Wróblowe
Rodzaj:Oenanthe
Indeks nazw polskich - gromada Ptaki
A B C D E F G H I J K L Ł M N O Q P R S Ś T U V W X Y Z Ż Ź