Biegus karłowaty występuje głównie na terenie Ameryki Północnej, w chłodnych rejonach Kanady i Alaski. Jest to gatunek wędrowny, więc gniazduje oraz zimuje na innych obszarach. Zimę spędza na wybrzeżu Oceanu Spokojnego, w stanie Oregon, w Karaibach, północnym Chile i w Brazylii. Czasem można również zaobserwować ten gatunek w Europie, chociaż nie są to częste sytuacje. Sporadycznie pojawia się także w Azji. W Polsce obecność biegusa karłowatego odnotowano tylko raz, w 2005 roku w województwie małopolskim.
Wygląd
Biegus karłowaty jest bardzo niewielkim ptakiem. Długość ciała wraz z ogonem wynosi od 13 do 15 centymetrów, a rozpiętość skrzydeł większości osobników waha się od 27 do 28 centymetrów. U tego gatunku nie zauważa się wyraźnego dymorfizmu płciowego, samce są podobne do samic pod względem wielkości i ubarwienia, choć samce są zazwyczaj nieco mniejsze od samic. Masa ciała dorosłych osobników wynosi zazwyczaj od 19 do 30 gramów. Dorosłe osobniki w szacie godowej mają brązowy wierzch ciała z wyraźnymi, ciemnymi plamkami. Spód ciała jest jednolicie biały. Białe pióra widoczne są również wzdłuż skrzydeł – w locie widać biały pasek na spodniej stronie skrzydła. Podobny, biały pasek można zauważyć także na ogonie. Reszta ogona ma brązowy kolor. Samice oraz samce w okrywie spoczynkowej mają mniej wyrazisty kolor, bardziej popielatobrązowy. Obie płcie mają stosunkowo długie, cienkie, szarożółte nogi i wąski, dość krótki, ciemny dziób. Oczy są ciemne, a nad nimi widać jasną brew. Przez oko przechodzi czarna smuga, oddzielona u góry i na dole białym pasem. Upierzenie osobników młodocianych jest podobne do osobników dorosłych w szacie spoczynkowej, choć ma rudawy odcień i jest nieznacznie jaśniejsze.Biotop
Naturalnym siedliskiem biegusów karłowatych jest tundra i lasotundra na terenach Ameryki Północnej, a więc głównie obszary Alaski i Kanady. Poza okresem lęgowym biegusy karłowate przebywają także chętnie na wilgotnych terenach, takich jak mokradła, brzegi rzek i jezior – jest ot gatunek brodzący.Rozród
Biegusy karłowate migrują na zimę do cieplejszych rejonów Ameryki Środkowej i Południowej. Powracają do Ameryki Północnej na wiosnę, gdy zaczyna się ich sezon godowy. Samice składają jaja między majem a czerwcem. Gatunek ten jest monogamiczny, pary łączą się ze sobą na stałe i wspólnie budują gniazda na ziemi. Wyprowadzają tylko jeden lęg w roku. Gniazdo budowane jest na ziemi, zazwyczaj blisko zbiornika wodnego. Nie jest ono skomplikowane, ma formę zagłębienia w ziemi, które zostaje wyścielone trawą lub mchem, co pomaga utrzymać jaja w odpowiedniej temperaturze. Samica składa zazwyczaj cztery jaja. Okres inkubacji jaj wynosi około dwudziestu dni. Jaja są wspólnie wysiadywane przez samca i samicę z pary. Po wykluciu samica przeważnie zostawia młode i opiekuje się nimi tylko samiec. Pisklęta muszą samodzielnie opuszczać gniazdo już pierwszego dnia po wykluciu, żeby znaleźć pożywienie. Początkowo są jednak pokryte tylko delikatny, puchem i nie mogą spędzać zbyt dużo czasu poza gniazdem, ze względu na ryzyko wyziębienia. W tym okresie młode są także wyjątkowo bezbronne i narażone na ataki drapieżników. Pełne opierzenie następuje po upływie około trzech tygodni po wykluciu. Po tym czasie młode uzyskują pełną niezależność i opuszczają na stałe gniazdo oraz opiekę ojca. Biegusy karłowate na wolności żyją zazwyczaj kilka lat.Odżywianie
Dieta biegusów karłowatych składa się głównie z małych bezkręgowców wodnych, w tym drobnych skorupiaków, owadów i ich larw. Na terenach bagnistych biegusy karłowate żerują, brodząc w płytkich wodach i błocie. Kiedy są w tundrze, wyszukują pożywienie pośród mchów i roślinności.Bibliografia
- Van Gils, J., Wiersma, P. & Kirwan, G.M; “Least Sandpiper (Calidris minutilla)”; Lynx Edicions; 2020
- P. Mielczarek & M. Kuziemko; “ Podrodzina: Arenariinae Stejneger, 1885 (1840) - biegusy ”; Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego; 2020
- “http://www.iucnredlist.org/species/22693396/93403074”; data dostępu: 2022-05-17
- “”; ebird.org/species/leasan; 2022-05-17
- “https://xeno-canto.org/species/Calidris-minutilla”; data dostępu: 2022-05-17
- “”; encyklopedialesna.pl/haslo/biegus-karlowaty/; 2022-05-17