Dzięciołek to ptak mały, wielkości wróbla. Najmniejszy z dzięciołów pstrych. Lot u niego jest głęboko falisty. W trakcie lotu widać u niego białe prążkowanie na czarnym grzbiecie. Częściowo wędrowny. W Polscegatunek lęgowy, niezbyt liczny. Po lęgach przyłącza się do stadeksikor.
Sylwetka dzięciołka jest okrągła. Mały, spiczasty dziób. Ptak ten jest czarno-biało ubarwiony. Na czarnym grzbiecie i skrzydłach ma białe prążkowanie. Z boku głowy ma czarny pas (jak u dzięcioła białogrzbietego), który nie dochodzi do ciemienia. Czoło i policzki jasnobeżowe. W przeciwieństwie do pozostałych gatunków, należących do nieformalnej grupy dzięciołów pstrych, nie ma czerwonego ubarwienia na podogoniu. Bok kreskowany. Spód kremowy. Cztery palce, dwa skierowane do przodu, dwa do tyłu. Dymorfizmpłciowy słabo wyraźny. Samiec ma czerwoną czapeczkę, z czarnymi bokami a samica czarną. Osobniki młode podobne do samic, choć u młodych samców pojawia się czerwone upierzenie na ciemieniu.
Występowanie
Dzięciołek zasiedla prawie cały obszar Europy, z wyjątkiem większej części półwyspu Iberyjskiego, Irlandii, północnych obszarów Wielkiej Brytanii. Ponadto obszar klimatu umiarkowanego Azji, aż po wschodnie wybrzeża oraz Kamczatkę. Spotykany także na północnym skraju Afryki oraz na wybrzeżu Morza Czarnego i Morza Kaspijskiego.
Biotop
Dzięciołek preferuje skraje lasów liściastych, większe ogrody, parki, stare sady jak również nadrzeczne olsy i łęgi.
Lęgi
Dzięciołek jest głównie monogamiczny, w odróżnieniu od pozostałych dzięciołów. Dziuple wykuwają oboje partnerzy, wybierając miększe, spróchniałe drzewa (olchy, jesiony, graby). Miejsce na przyszłe gniazdo wybierają na bocznych gałęziach. Dziupla bez wyściółki. Jeden lęg w roku. Okres lęgowy rozpoczynają w kwietniu. Samica składa 5 do 6 białych jaj (wyjątkowo 9). Przez około dwa tygodnie wysiadują je oboje rodzice. Po około 3 tygodni od wyklucia młode opuszczają gniazdo. Przez dwa tygodnie od wylotu z gniazda, pozostają jeszcze pod opieką rodziców. Te bardziej samodzielne opuszczają rewir rodziców.