Krępej budowy. Dziób wąski, mocny. Wierzch ciała szary. Spód jasny. Na pokrywach, na lotkach III rzędu oraz na końcach sterówek ma białe wstawki. Ogon długi. Dymorfizm płciowy dobrze widoczny. Samice (oraz samce w pierwszym roku) mają ciemną tęczówkę oka, wierzch ciała jest szarzej ubarwiony, a spód słabo prążkowany. Natomiast u samców tęczówki oczu są jaskrawożółte, wyraźne oznaczające się na tle szarej głowy. Po za tym wierzch ciała u nich jest ołowianoszary, a spód wyraźnie prążkowany. Osobniki młodociane mają bardziej szarobrązowy wierzch, a spód ciała płowoszary, bez prążkowania (u niektórych delikatnie prążkowany bok). Tęczówka oka ciemna. Na pokrywach nadogonowych łuskowanie, a na kuprze ciemne plamki.
Występowanie
Występuje na obszarze od środkowej Europy po środkową Azję. Południowa granica zasięgu przebiega przez północne Włochy, Turcję, Kazachstan i północne Chiny. Na północy jej zasięg sięga krajów nadbałtyckich, środkowej Syberii po Mongolię.
Daleko migruje na zimowiska - aż do środkowo-wschodniej Afryki.
Biotop
Zamieszkują bardzo różnorodne siedliska. Głównie tereny półotwarte z krzewami, zagajnikami, doliny rzeczne, skraje lasów. Wybiera tereny oddalone od osad ludzkich. Często współwystępuje z gąsiorkiem.
Lęgi
Samica buduje gniazdo, na wysokości do 0,5 m nad ziemia, w krzewie. Wyściela je pędami roślin. Wyprowadza jeden lęg w roku, rozpoczyna go w maju. Samica składa od 4 do 6 (przeważnie 5) kremowych jaj, ciemno nakrapianych. Samica wysiaduje jaja do dwóch tygodni. Pisklęta po wykluciu spędzają w gnieździe około dwóch tygodni. Młode po wylocie z gniazda są dokarmiane przez rodziców przez kolejne dwa tygodnie.
Pokarm
Dominującym elementem w jej diecie są bezkręgowce, które zbiera z roślinności.
Jarzębatka. Źródło: aaltair/Shutterstock
